Huệ Chi Nguyễn Huệ Chi

Nguyễn Huệ Chi sinh ngày 4-7-1938 tại làng Ích Hậu, huyện Can Lộc nay là huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh, là giáo sư nghiên cứu văn học Việt Nam cổ, trung và cận đại, nguyên trưởng phòng Văn học Việt Nam cổ cận đại của Viện Văn học, nguyên chủ tịch Hội đồng Khoa học của Viện Văn học thuộc Viện Khoa học Xã hội Việt Nam, là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam từ 1984 tới tháng 5-2015. Ông còn được biết đến với các bút danh Phương Tri, Huệ Chi, Cánh Hồng, Hy Tuệ.

Nguyễn Huệ Chi là con trai của nhà nghiên cứu văn hoá dân gian, GS Nguyễn Đổng Chi và anh ruột nhà nghiên cứu mỹ thuật cổ, PGS Nguyễn Du Chi. Ông nội ông là Nguyễn Hiệt Chi tham gia phong trào Duy Tân ở Bình Thuận, từng là đồng sáng lập Công ty Liên Thành và Trường Dục Thanh (Phan Thiết), nhiều năm sau về dạy Trường Quốc học Huế và Trường Quốc học Vinh. Thuở nhỏ, ông học tại Trường Phan Đình Phùng, Hà Tĩnh, và khi bước vào đời sinh viên, ông theo học khoá đầu tiên của Khoa Ngữ văn Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, tốt nghiệp vào năm 1959.

Trong khoảng từ năm 1959 đến năm 1960 ông là biên tập viên NXB Lao động. Từ tháng 1-1961, sau khi rời Trường ĐH Tổng hợp Hà Nội một năm, ông chuyển về làm việc tại Viện Văn học. Tại đây, ông tốt nghiệp lớp ĐH Hán học do Viện Văn học tổ chức năm 1968 và năm 1972 (chuyển sang hệ 4 năm). Ông nhận học hàm phó giáo sư năm 1984 và giáo sư năm 1991.

Trong quá trình làm việc ở Viện Văn học, ông lần lượt đảm nhiệm các cương vị: cán bộ nghiên cứu Phòng Văn học Việt Nam cổ cận đại, nghiên cứu viên chính, phó trưởng Phòng Văn học Việt Nam cổ cận đại (1976-1978), trưởng Phòng Văn học Việt Nam cổ cận đại (1978-2003), nghiên cứu viên cao cấp (từ 1991). Ngoài ra ông còn đảm nhiệm các chức vụ Uỷ viên Hội đồng Khoa học Viện Văn học (từ 1968), chủ tịch Hội đồng Khoa học Viện Văn học (1988-1996), Uỷ viên Hội đồng Khoa học xét phong học hàm nhà nước liên ngành Ngữ văn (1990-1995).

Năm 1994 ông được Hội Partage ở Pháp mời sang Pháp trình bày về văn hoá truyền thống của Việt Nam. Tại đây ông có dịp gặp gỡ Thiền sư Thích Nhất Hạnh. Trước đấy ông đã viết bài giới thiệu bộ sách Việt Nam Phật giáo sử luận của Nguyễn Lang (bút danh của Thiền sư Thích Nhất Hạnh) và cho in lại bộ sách này đầu tiên ở Việt Nam vào năm 1992. Năm 2001, William Joiner Center thuộc Viện Massachusetts mời ông và Giáo sư Hoàng Ngọc Hiến sang Hoa Kỳ tham gia một chương trình nghiên cứu văn hoá Việt Nam ở hải ngoại.

Công trình in riêng:
- Mấy vấn đề về sự nghiệp và thơ văn Nguyễn Trãi (1963)
- Mấy vẻ mặt thi ca Việt Nam - Thời kỳ cổ cận đại (1983)
- Hoàng Ngọc Phách, đường đời và đường văn (1996)
- Văn học cổ cận đại Việt Nam từ góc nhìn văn hoá đến các mã nghệ thuật (2013)

Chủ biên:
- Thơ văn Lý - Trần (tập III: 1977, tập II: 1989)
- Nguyễn Trãi, khí phách và tinh hoa của dân tộc (1981)
- Văn học Việt Nam trên những chặng đường chống phong kiến Trung Quốc xâm lược (1981)
- Từ điển Văn học (2 tập 1983, 1984)
- Gương mặt văn học Thăng Long (1990)
- Suy nghĩ mới về Nhật ký trong tù (1990)
- Bản dịch trọn vẹn Nhật ký trong tù (1990)
- Nguyễn Bỉnh Khiêm, danh nhân văn hoá (1990)
- Thi hào Nguyễn Khuyến - đời và thơ (1992)
- Nguyễn Gia Thiều - Tiếng khóc nhân loại (1992)
- Nguyễn Quang Bích, nhà yêu nước, nhà thơ (1992)
- Cao Xuân Huy, tư tưởng phương Đông gợi những điểm nhìn tham chiếu (1995)
- Đường vào văn hoá Phần Lan (1996)
- Nguyễn Huy Tự và “Truyện Hoa tiên” (1997)
- Hoàng đế Lê Thánh Tông (1999)
- Truyện truyền kỳ Việt Nam (quyển 2 và 3, 1999)
- Liêu trai chí dị (nghiên cứu và dịch, 5 tập, 1999)
- Từ điển văn học (bộ mới) (2005)

Nguyễn Huệ Chi sinh ngày 4-7-1938 tại làng Ích Hậu, huyện Can Lộc nay là huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh, là giáo sư nghiên cứu văn học Việt Nam cổ, trung và cận đại, nguyên trưởng phòng Văn học Việt Nam cổ cận đại của Viện Văn học, nguyên chủ tịch Hội đồng Khoa học của Viện Văn học thuộc Viện Khoa học Xã hội Việt Nam, là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam từ 1984 tới tháng 5-2015. Ông còn được biết đến với các bút danh Phương Tri, Huệ Chi, Cánh Hồng, Hy Tuệ.

Nguyễn Huệ Chi là con trai của nhà nghiên cứu văn hoá dân gian, GS Nguyễn Đổng Chi và anh ruột nhà nghiên cứu mỹ thuật cổ, PGS Nguyễn Du Chi. Ông nội ông là Nguyễn Hiệt Chi tham gia phong trào Duy Tân ở Bình Thuận, từng là đồng sáng lập Công ty Liên Thành và Trường Dục Thanh (Phan Thiết), nhiều năm sau về dạy Trường Quốc học Huế và Trường Quốc…