Giả thái phó cố trạch 賈太傅故宅 • Nền nhà cũ Giả thái phó

Thơ » Việt Nam » Nguyễn » Phan Huy Thực » Hoa trình tạp vịnh

☆☆☆☆☆ Chưa có đánh giá nào
Ngôn ngữ: Chữ Hán
Thể thơ: Thất ngôn bát cú
Thời kỳ: Nguyễn
Từ khoá: thơ đi sứ (851) Giả Nghị (9)

Một số bài cùng từ khoá

Một số bài cùng tác giả

Một số bài cùng nguồn tham khảo

Đăng bởi tôn tiền tử vào 28/09/2024 09:05

賈太傅故宅

平生詞學溯淵源，
前席承沾簡至尊。
绛灌君臣誰與議，
周秦治亂費詳言。
三年謫宦悲南楚，
千載知音吊屈原。
寂寞西坊遺址在，
秋風秋雨積苔痕。

 

Giả thái phó cố trạch

Bình sinh từ học tố uyên nguyên,
Tiền tịch thừa triêm giản chí tôn.
Giáng, Quán quân thần thuỳ dữ nghị,
Chu, Tần trị loạn phí tường ngôn.
Tam niên trích hoạn bi Nam Sở,
Thiên tải tri âm điếu Khuất Nguyên.
Tịch mịch tây phường di chỉ tại,
Thu phong thu vũ tích đài ngân.

 

Dịch nghĩa

Thuở bình sinh, việc học văn từ đã tìm đến nguồn gốc sâu xa,
Được vua hỏi han, trong đêm trò chuyện cứ nhích dần đến trước chiếu của Giả Nghị.
Bề tôi giúp vua như Giáng, Quán ai dám cùng luận bàn,
Trị loạn giỏi như Chu, Tần thật uổng lời [can] tường tận.
Ba năm bị biếm quan, đau buồn ở đất Nam Sở,
Ngàn năm tri âm, điếu viếng Khuất Nguyên.
Tây phường vắng lặng, nền xưa còn dấu tích,
Mưa thu gió thu, làm dày thêm vết rêu phong.


Giả Thái Phó tức Giả Nghị (200 tr.CN - 168 tr.CN), còn gọi là Giả Trường Sa, Giả sinh, quê ở Lạc Dương, nay thuộc huyện Lạc Dương, tỉnh Hà Nam. Ông từng được phong chức Bác sĩ, một chức quan như cố vấn về học thuật. Lúc mới 22 tuổi, ông đã đề xuất một loạt chính sách cải cách pháp chế chính trị, trong đó tác phẩm rất nổi tiếng là Trị an thư. Vua Hán Văn Đế không tin dùng ông, các quyền thần cũng bài xích, khiến ông bị giáng đi làm Thái phó cho Trường Sa vương, rồi Lương Hoài vương. Hoài vương trọng dụng ông, nhưng không được bao lâu, Hoài vương ngã ngựa chết; Giả Nghị đau buồn, than khóc, cho là mình không làm tròn trách nhiệm Thái phó. Hơn năm sau, Giả Nghị cũng mất, mới 33 tuổi.


[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]