Hồ Thượng Tuy

40

Người uống rượu đã, đang và sẽ còn chết nữa
Nhưng chẳng lẽ người không uống thì trở thành bất tử?

41

Rượu không phải nước, hay sữa, hay chè
Ai không muốn uống đừng ép buộc làm chi.

42

Uống bao nhiêu – một chút hoặc say sưa
Nhưng hãy uống sao cho còn nhớ đường về.


43

Rượu làm ngu đi nhà thông thái
Tuy vậy, cũng lắm khi ngược lại.

44

Khen cho người biết uống
Nhưng có lẽ thế này
Tốt hơn cho cuộc sống
Là không biết cơn say.

45

Rượu ai cũng có thể uống
Nhưng cần biết những điều này:
Uống khi nào, ở đâu và uống với ai
Uống vì cái gì và bao nhiêu thì nên uống.

46

Anh uống để mừng cho sức khoẻ bạn anh
Nhưng hãy nhớ lo cho sức khoẻ của mình.

24

Khi các người lên tiếng
Không nghe thấy tôi
Khi các người im lặng
Sẽ nghe thấy tôi.

25

Chúng tôi êm hơn nước, thấp hơn cỏ hoa đồng nội
Chúng tôi đi còn các người đi khỏi!

26

Ta đếm không giục giã
Ta đi chẳng vội vàng.
Thế có điều gì nhanh?
Cuộc đời trôi vội vã!

27

Này anh chàng không gặp may, đừng vội
Tuôn nước mắt nhiều như suối như sông!
Chẳng biết ở đây ai người có lỗi
Nhưng chúng tôi thì không!

28

Người có thể quên chúng tôi
Nhưng chúng tôi không quên được người.

29

Nước chảy vào bình:
Cáp – cáp.
Tôi làm đầy đời anh:
Tích – tắc.

30

Con người ơi sao ầm ĩ, lăng xăng
Ta cười các anh từ trên tường.

1

Người đến đây hãy bước vào và khép cửa này
Tôi không hỏi người là ai, từ đâu và của ai.

2

Xin đừng đứng, đừng chờ ai bên cửa
Hãy ghé vào hoặc là đi khỏi cửa.

3

Ở đây ngươi tìm ra
Sự nhẹ nhàng khỏi đau khổ, xót xa
Khi bước vào là người khách tốt
Ngươi sẽ là người bạn tốt khi ra.

4

Cứ gõ cả đêm, cả lúc sáng trời
Tiếng gõ của khách là bài hát của tôi.

5

Người đã bước vào nhà
Đến giờ hãy nhớ ra.
Ăn uống và ngơi nghỉ
Phía trước còn đường xa.

6

Dù nhà tôi ở phía bên đồi
Nhưng bạn hãy đi vòng một chút
Và bạn hãy nhớ ngó nhìn tôi
Hỡi người bạn tôi chưa quen biết.

7

Hãy ghé nhà tôi ngày cũng như đêm
Nhưng anh không đến thì tôi hiểu rằng
Anh cứ sợ là rồi tôi sau đó
Có một ngày cũng sẽ đến nhà anh.

141

Xưa một giờ dài hơn cả mùa đông
Còn bây giờ mùa đông ngắn bằng một tiếng.
Năm tháng của tôi trôi thật vội vàng
Tuổi già còng lưng trên cây gậy chống.

142

Thời buổi này tôi hỏi các nhà thơ:
Các anh là ai với đất nước?
Người khiêu vũ? Người gõ trống hờ
Hay là những bệnh nhân không có thuốc?

143

Về tuổi tác tôi còn lại bảy năm
Đuổi kịp cha tôi... đã nghe mệt mỏi
Còn để đuổi kịp cha về tài năng
Là cả vĩnh hằng... tôi bơi trong đấy.

144

Tôi kêu lên: "Người chết hồi sinh lại!"
Họ bảo tôi: "Đời mi chẳng còn dài".
Tôi còn muốn làm nhiều thơ nữa đấy
Nhưng túi thơ cứ ngày đè nặng lên vai.


145

Sao người ta nói nhiều? – bởi vì không trật tự
Sao ăn trộm nhiều? – Cũng vì thế mà thôi.
Không trật tự – người chết ở khắp nơi
Tình bị buộc dây cương cũng vì không trật tự.

146

Tình yêu tôi không xin: "Chờ một chút!"
Mà tình yêu tự đến rất bất ngờ.
Bài ca cũng không khẩn khoản: "Hãy chờ!"
Mà bài ca tự sinh trong lồng ngực!

147

Đất nước hát bài ca cho người điếc
Đưa gương soi cho những người mù.
Luật lệ của người không ai hiểu được
Xin đừng chờ những mùa vụ bội thu.

148

"Ta đi đâu? Ta đến thăm ai vậy?"
Hạnh phúc lang thang dò dẫm tìm đường...
Nhưng khắp nơi chỉ vào thăm người dại
Còn người khôn lại rẻ rúng xem thường.

149

Ước muốn của tôi xem ra dễ ợt
Tất cả chẳng qua do ở cuộc đời
Khi có bệnh tôi trở thành thầy thuốc
Khi có tình – thành thi sĩ, thế thôi.

150

Để con khỉ có thể biến thành người
Cần thời gian hàng trăm ngàn thế kỉ
Thế mà có điều không khỏi nực cười
Trong phút giây có thể người thành khỉ.

151

Tôi hạnh phúc chẳng mù không kém trí
Chẳng có gì phải trách phận, than thân
Nhưng vẫn mong cho bánh mỳ thêm rẻ
Còn mạng người thêm một chút đắt hơn.

152

Đêm mùa đông, ôi những đêm mùa đông
Cứ để vậy, xin hãy đừng ngắn lại
Hãy cứ để cho suy nghĩ dài hơn
Cái chết rõ hơn, cuộc đời cũng vậy.

153

Đừng cố gắng làm người đi trước nhất
Thường những ai đi trước dễ ăn đòn.
Cũng đừng gắng làm người đi sau chót
Người đi sau bị gậy đánh vào chân.

154

Người trên đường bước lặng yên, thanh thản
Chẳng bận lòng vì sắc đẹp của em.
Họ chẳng thấy gì dù cho mắt sáng
Giá mà anh mượn được họ mắt nhìn.

155

Nếu tất cả con gái của mẹ hành tinh
Đều là những nàng Gioconda tuyệt đẹp
Nếu mọi nhà thi thơ ta đều khen hết
Thì từ lâu ta đã quên Puskin.

121

Nếu bỗng nhiên tôi trở thành hoạ sĩ
Chân dung Khayyam tôi sẽ vẽ thế này:
Một bình rượu đầy ông ôm ở trong tay
Bên người đẹp ôm cây đàn thủ thỉ.

122

Tất cả cử tri cần lựa chọn
Tất cả bầu, tất cả chọn ra.
Daghestan không có lựa chọn
Người là nôi, là mẹ, là cha.

123
Tôi kể cho người nông dân nghe về điện Kremlanh
Những cung điện, những gian phòng tráng lệ.
Ông hỏi tôi một câu khó vô cùng:
- Ở đó có không người anh em kết nghĩa?

124

Tôi không nói rằng tôi người xấu từ trong nôi
Mà trong đời dần dần tôi trở thành người xấu
Tôi cũng không là người tốt từ những ngày thơ ấu
Mà tôi chỉ dần dần tốt lên ở trong đời.

125

Hôm nay người ta nói chuyện thuê chuyện mướn
Chỉ tôi một mình cứ lóng ngóng không thôi.
Có ai người hãy cho tôi thuê mướn
Tình yêu của tôi, tuổi trẻ của tôi.

126

Đầu có một, nghĩ suy – vô thiên lủng
Suy nghĩ nhiều đầu chỉ biết điên lên.
Tốt hơn hết hãy lặng yên mà sống
Với hai điều: sống và chết là hơn.

127

Dù có đến cả trăm ngàn thầy thuốc
Bệnh của tôi cũng không thể chữa lành
Bởi bệnh tôi, bệnh tai ác – bệnh tình
Nên nhiệt độ không có gì đo được.

128

Cảm ơn nôi ru tôi buổi ban đầu
Sưởi ấm hồn tôi – cám ơn bếp lửa.
Nôi và bếp – bắt đầu của mọi bắt đầu
Bất hạnh cho ai quên nôi và bếp lửa.

129

Tôi muốn kể nhiều điều
Nhưng người nghe chẳng mấy.
Giờ đau lòng nhận thấy
Em không tin tình yêu.

130

Điều gì trời định sẽ đến với anh
Quá khứ đi qua, tương lai sẽ đến
Nhưng chỉ có tình yêu chân chính
Được trời cho tuổi trẻ và vĩnh hằng.

131

Người ta cười trong rạp hát, rạp xi-nê
Nhưng trong cuộc đời người ta lại khóc
Sau ngày cưới là những ngày khó nhọc
Chỉ khác khi ta về thế giới bên kia.

132
Anh học đi để đi đến với em
Anh học bay để tìm em bay đến
Anh học nói cả trăm ngàn thứ tiếng
Để bằng ngôn ngữ nào anh cũng nói "yêu em".

133

Anh gặp em trong một buổi xấu trời
Hai con tim bỗng nhiên hoà làm một
Nhưng bây giờ vỡ ra trong phút chốc
Cay đắng một điều em đã dối lừa tôi.

134

Trên đời này có ba người hạnh phúc
Người thứ nhất – không biết một điều gì
Người thứ hai – đánh mất sự nhận thức
Người thứ ba – dửng dưng chẳng cần chi.

135

Thời của ta lắm toà án, thanh tra
Những bản án đáng ngờ và dữ dội
Thử nghĩ xem ta cần gì luật sư
Khi trước Thượng Đế tất cả đều có lỗi?!

136

Tôi chia sẻ buồn đau với những con sóng bạc
Hai giọt nhỏ rơi vào mắt tôi nói với tôi rằng:
"Giữa nước mắt và chúng tôi không có điều gì khác
Chúng tôi đều là kết cục của đau thương".

137

Thượng Đế ơi con thật khổ với đời
Trên quê mình lương tâm con cắn rứt:
Nói sự thật – sợ những ông trời con dưới đất
Còn nói sai thì con lại sợ Người!

138

Thánh Ala hãy nói với con người
Về công việc ở trên đời của họ.
Những đố kị, hận thù đem dẹp bỏ
Cứu tình yêu – ý nghĩa của cuộc đời.

139

Thánh Ala ơi tội của con nhiều không sao đếm lại
Vì điều này con sẽ phải về địa ngục tang thương
Nhưng có phải chính Ngài đã giết đi trong con điều sợ hãi
Bằng hy vọng mong manh rằng con sẽ được tới thiên đường.

140

Khi mắt đã mờ, tóc đã chẳng còn xanh
Chỉ mình em cho anh niềm an ủi.
Em là ánh sáng mùa xuân, em là lò sưởi
Là dấu vết cuối cùng, là hi vọng của anh.

101

Ta cần xem xét bức tường nhà có chắc
Ta cần xem xét nước nguồn trong bản làng có sạch
Về con người cần xét trên bia mộ viết thế nào
Nhưng về cả đất nước thì biết suy xét làm sao?

102

Theo dòng suối tôi sảng khoái lên đường
Nhưng bỗng nhiên suối không còn nhìn thấy
Dòng chảy như biến vào trong cát vậy
Liệu Thánh Ala có giúp được gì không?

103

Cái gì làm đẹp cho đầu – tri thức hay cái mũ?
Lòng dũng cảm và tình yêu – cái gì làm đẹp cho tim?
Nhưng lòng dũng cảm và trí khôn tôi đem theo mình
Hãy quên đi cho nhanh một cuộc đời vừa vui vừa dễ.

104

Sau cốc thứ nhất khách nói
Sau cốc thứ hai khách ca
Sau cốc thứ ba khách ngủ
Hoặc tiễn đưa khách về nhà.

105

Tôi đi tìm đường nhưng mà luôn vấp ngã
Tôi mong điều tốt lành nhưng chỉ có nhầm thôi
Tôi muốn sống chân thành nhưng chẳng thấy ai người
Tôi đợi lời tỏ tình nhưng chỉ tự mình đi thổ lộ.

106

Cả đời tôi chân lý đã đi tìm
Cả đời tôi đã gặp những sai lầm
Nhưng hiểu ra một điều trong ngày cuối
Chân lý cuộc đời chính là sự sai lầm.

107

Năm tháng trôi đi, đời này qua đời khác
Bầu trời kia hết u ám thì xanh
Mỗi người trong đời đều có vẻ khôn lên
Nhưng tại sao loài người vẫn còn dại dột?

108

Mùa xuân đi qua, mùa xuân không theo nổi
Mùa đông sang, làm sao tránh được mùa đông.
Tình yêu qua rồi, tình không quay trở lại
Cái chết đang chờ, có ai tránh được không?

109

Người ta cười nếu cảm thấy buồn cười
Người ta khóc nếu gặp điều buồn tủi
Còn đàn Zu-na chỉ có biết chơi
Dù ở đâu: đám tang hay đám cưới.


110

Anh học đi để đi đến với em
Anh học nói để cùng em nói chuyện
Anh yêu hoa để tặng cho em yêu mến
Anh yêu đời là bởi vì anh yêu em.

111

Bao kẻ quyền hành đều lần lượt đổi ngôi
Như mùa hè hết mưa rồi lại nắng
Chỉ đời tôi không biết gì biến động
Thơ và tình và chỉ thế mà thôi.

112

Chén cuộc đời được hào phóng cho tôi
Tôi uống chén sinh nghĩ suy buồn bã
Cần phải uống đến ngày tóc trắng xoá
Bởi chén cuộc đời chỉ có một mà thôi.

113

Thích yên lặng – ngựa đừng thắng yên cương
Thích yên lặng – tình yêu đem xua đuổi
Ngồi một chỗ lặng yên mà đếm tuổi
Năm tháng ngày đêm, năm tháng ngày đêm.

114

Hãy nhìn xem -  người ta xếp hàng mua rượu
Mua bánh mì, mua sữa, mua xăng.
Nhưng cứ chảy máu những người vô tội
Máu con người rẻ hơn rượu và xăng.

115

Cả đời tôi cháy trong lửa tình yêu
Cái ngọn lửa trong máu tôi cứ đốt.
Chẳng biết tôi có sợ gì lửa ngục
Nơi mà tôi chắc sẽ đến sau này?

116

Hình dáng em anh tạo dựng bằng thơ
Hình dáng em anh vẽ bằng từ ngữ.
Nhưng trong tim anh những nét hiền từ
Lại hoá ra không giống em mới khổ.

117

Bên nôi hát ru ta những lời tốt đẹp
Rồi tuổi thơ ta nghe những chuyện tốt và hiền
Vây quanh tuổi thơ ta tình yêu và trong sạch
Thế từ đâu ra trên đời cái ác với bóng đen?

118

Kẻ hành hương mang đến đây con tim
Những lời cầu nguyện chạy trong huyết quản.
Khi ở Mecca anh không cầu nguyện
Mà chỉ thì thầm mỗi cái tên em.

119

Ta cứ ngỡ: đất trong rừng nối tiếp nhau sạt lở
Đó chính là trừng phạt của Thánh Ala
Nhưng núi đồi đều giữ lặng im tất cả
Chỉ sạt lở rầm lên ở giữa hồn ta.

120

Nếu thơ bị gông cùm thì tôi được tự do
Còn nếu thơ tự do thì tôi trong tù hãm.
Tôi bây giờ không giấu niềm hy vọng
Tự do cho tôi và cả cho thơ.

81

Năm tháng trôi qua tôi già đi, cứ thế
Những bài ca đau đớn hiện trong đời
Nỗi lo lắng lớn dần như con trẻ
Chúng lớn nhanh vượt quá cả đầu tôi.

82

Các nhà thơ đến đây từ sa mạc
Sahara. Tôi tiếp họ chân tình
Ngắm núi đồi họ lắc đầu chua xót:
"Cát ở đâu? Đâu cồn cát lưỡi liềm?"

83

Người chết rồi không còn lo bệnh tật
Người chết rồi không biết sợ tuổi già
Lợi hay hại cũng chẳng cần so đo
Không còn sợ dù đó là cái chết.

84

Ngươi còn trẻ? Rồi sẽ già, đừng buồn.
Ngươi chưa yêu? Rồi sẽ yêu, đừng vội.
Ngươi dại dột? Có thể rồi sẽ khôn.
Ngươi đã già? Than ôi! Không trẻ lại.

85

Cái chết khoe với tôi chốn bồng lai
Ghé vào tai: hãy đi đà đến lúc.
Tôi trả lời: tôi xin về địa ngục
Nhưng ngày mai chứ không phải hôm nay.

86

Tôi ngồi viết dưới cây, bên bờ biển
Tiếng lá cây, tiếng sóng biển rì rào.
Ai là tác giả - thật khó nói làm sao
Tôi, nhà thơ hay là cây hay biển.

87

Cánh đồng này anh định trồng cây gì?
Khi cây mọc lên thì anh thấy hết.
Thế sắp tới đây anh viết cái gì?
Khi tôi viết xong thì anh sẽ biết.

88

Tôi luôn ngạc nhiên rằng nơi nhiều nước
Không có đất để mà tưới đất cày.
Tôi cũng ngạc nhiên rằng nơi nhiều đất
Không có nước để mà tưới đất cày.

89

Đáng ra cầu nguyện thì tôi đi làm thơ
Lẽ ra ăn chay – rượu vang tôi uống.
Vì lỗi lầm con lạy Thánh Ala
Dù sao phạm lỗi không còn lâu lắm.

90

Hồi nhỏ tôi sợ dây da của bố
Tôi thường trốn vào trong góc thật xa
Hồi còn nhỏ tôi luôn sợ người già
Còn bây giờ lũ thanh niên tôi sợ.

91

Con người ta sẽ không biết tuổi già
Nếu người ta đều chết khi còn trẻ.
Tôi, tất nhiên, chẳng trách gì tuổi trẻ
Và cũng không xấu hổ bởi tuổi già.

92

Quần đầy miếng vá. Tuổi thơ vàng
Giá mà tôi được mặc vào lần nữa
Giá lại trở thành chú nhóc nghênh ngang
Kẻ dại dột, ngây thơ, hay xấu hổ.

93

Anh trai tôi cưới vợ trước chiến tranh
Anh tự hào khoe giày trong đám cưới
Những người khách cũng tự hào giày mới
Chỉ giày bây giờ còn lại với thời gian.

94

Có thật nhiều ý nghĩ trong đầu tôi
Nhưng thực ra chỉ cần hai ý nghĩ
Hai ý nghĩ, với tôi, là đầy đủ
Một – cuộc đời, một – cái chết mà thôi.

95

Ta nhìn lên trời – liệu có mưa không?
Lúa có tốt không? – ta nhìn ra đồng.
Rồi ta nhìn nhau, nhìn đi nhìn lại
Liệu tình yêu có còn sống hay không?

96

Khi cần mưa thì trời lại nắng
Khi cần ánh mặt trời thì lại trời mưa.
Khi tôi lặng im, đáng ra phải chuyện trò
Khi tôi nói lời, đáng ra là im lặng.

97

Đã từ lâu bài hát tôi không còn hát nổi
Đã từ lâu tôi đứng bên cạnh cuộc đời.
Cuộc sống của tôi nhạt nhẽo chẳng có gì vui
Đời thiếu bài ca như đồ ăn không có muối.

98

Tôi gặp người đàn bà, người đó nhận ra tôi
Người đàn bà đã gạt nước mắt thầm lặng.
Cuộc đời tôi với người đàn bà rất giống
Và cuộc đời tôi rồi cũng sẽ khóc thầm.

99

Nhìn về quá khứ – một giọt nước mắt rơi
Sống ngày hôm nay – giọt thứ hai rơi tiếp
Giọt thứ ba khi nhìn vào tương lai mờ mịt
Như ba dòng Côi-xu chảy giữa cuộc đời tôi.

100

Giá bánh mỳ cứ ngày một leo cao
Giá mạng người cứ ngày một xuống sâu.
Khi tất cả mọi điều này tiếp tục
Thử hỏi rằng ta sẽ đi về đâu?

61

Chúng giết Makhmut, người ca sĩ – nhà thơ
Sau đó tôi chôn cất nhà thơ – người bố.
Còn mình tôi như dòng Côi-xu thứ ba
Mang nước nguồn về biển Caxpiên tôi đổ.

62

Trước cuộc đi săn người ta buộc chim ưng
Suốt ba ngày, ba đêm liền nhịn đói.
Với những kẻ tham quyền hành cũng vậy
Đôi mắt rực lên cơn đói của chim ưng.

63

Tôi đã từng như con chim Đama nhẹ nhàng
Giờ tuổi già giống như con voi lê bước.
Dù đôi khi con tim vẫn xốn xang
Nhưng đã thành con trâu vẫy vùng trong vũng nước.

64

Đất nước điêu tàn, người ta kê đơn thuốc
Bảo cách làm sao trị khỏi những bệnh này
Khỏi sợ hãi, cực hình, đớn đau, khổ nhục
Nhưng hiệu thuốc lấy đâu ra những loại thuốc này.

65

Dù người ta có gào thét trăm lần
Về con đường tương lai thì tôi vẫn
Đi lên núi – núi đồi toàn trống rỗng
Rồi đi xuống khe – khe tối như bưng.

66

Tôi trong số những người đi đào đá
Cho người ta xây cung điện nguy nga
Nhưng cung điện không xây, mà người thợ
Đem đá của tôi đi xây nhà tù.

67

Khát khao những lời ca - trang giấy trắng
Bút trong tay, tôi viết đã sẵn sàng
Nhưng bỗng nhiên tôi chợt nhớ về em
Và bài hát của tôi - là im lặng.

68

Tôi bị lừa nhưng mà không than thở
Chỉ những bài thơ bị lừa dối tôi thương.
Tin cũng dở mà không tin cũng dở
Một câu rủa nguyền cho thời đại dối gian.

69

Tâm hồn khi khổ đau, khi nhảy nhót
Khi tuyết rơi, khi mưa xối trên đồng
Nhưng cánh đồng nếu gặp mùa tươi tốt
Thì đồng đất đi đâu cũng thành vàng.

70

Chốn ngục tù chưa một lần từng sống
Mà chỉ từng ngồi trong điện Kremlanh
Nửa cuộc đời ngồi đấy thật hoài công
Tôi đã sống, đã ngồi rất phí uổng.

71

Câu hỏi trong tờ khai: "Đã từng bị phán xét?"
Tôi phán xét tôi từng phút từng giờ.
Ngày hôm nay xét xử ngày hôm qua
Còn ngày mai xét hôm nay địa ngục.

72

Tôi mang theo ý nghĩ khi lên đèo
Biết làm sao để đi lên tới đỉnh?
Bởi ý nghĩ cứ mỗi ngày một nhiều
Mà sức tôi... thì chỉ còn ít lắm.

73

Vẫn nghe rằng đất nước đang bừng dậy
Trên con đường những thay đổi lớn lao
Nhưng hoá ra đất nước như thang máy
Trong ngôi nhà tàn cần sửa chữa từ lâu.

74

Ai làm đứt dây đàn?
Người dại.
Ai tranh cãi với vợ con?
Người dại.
Ai không hoà thuận với láng giềng?
Người dại.
Thì khi đó tôi hỏi:
-Thế ở đâu hết rồi người khôn?

75

Xưa ta nhìn tất cả qua ống nhòm
Tất cả chúng ta nhìn qua độ lớn
Còn bây giờ ống nhòm ta đảo lộn
Thế bây giờ giá trị thực ở đâu?

76

Quan cũ đi, đến thay quan mới
Lại họp hành, luật lệ mới không thôi...
Mặt đất cần nông dân, mưa và mặt trời
Chứ không phải nghị quyết trên trang giấy.

77

Tôi trong đời nghe nhiều bài phát biểu
Cơn ngáp dài đành phải lấy tay bưng
Trong khi đó dòng suối hát trong rừng
Và tiếng chim vang lên rất dễ chịu.

78

Vật trưng bày – chỉ Vạn lý trường thành
Tường Béc-lanh đã không còn ai nhớ
Nhưng điều giả dối vững hơn cả trường thành
Đến bây giờ vẫn ngăn chia tất cả.

79

Mọi lời tranh luận sẽ đều im bặt
Muôn ánh mắt nhìn đều đổ về em
Nếu em bước vào hội trường xinh đẹp
Nơi chúng tôi cố làm xong công việc của mình.

80

Cần một cử chỉ, một lời nói, ánh nhìn
Để cả triệu người cùng bắt tay hành động
Còn giờ đây tất cả đều hét to và giơ nắm đấm
Nhưng tôi không hề nhìn thấy việc gì nên.

41

Khi lên đường đi về chốn xa xôi
Tôi không hỏi rằng: "Chúng ta đi đâu đấy?"
Tôi chỉ hỏi: "Khi nào ta quay lại?"
Nơi vẫn còn quê hương yêu dấu của tôi.

42

Từ vết thương máu đang chảy thành dòng
Nhưng nước mắt thì không... theo qui luật:
Quí hơn máu, nước mắt với đàn ông
Còn nếu không – sao gọi đàn ông được?

43

Anh không ngạc nhiên khi trời rơi đầy tuyết
Nhưng sao tuyết cả gan chạm lên mái tóc em!
Anh cũng không trách gì ngọn gió kia gào thét
Nhưng thấy mếch lòng khi ngọn gió ôm em!

44

Một điều ai ai cũng rõ
Tuổi già giết chết bài ca
Nhưng mà đôi khi vẫn có
Bài ca giết chết tuổi già.

45

Cối than phiền với trống xong rồi khóc:
"Người ta đánh tôi mà chẳng trả tiền..."
Trống trả lời: "Tôi cũng bị thường xuyên
Đánh mà không nuôi – chẳng có cách nào khác..."

46

Vợ bảo tôi: "Anh còn nhớ khi nào
Là cái ngày hai chúng mình cãi lộn?"
Tôi trả lời: "Anh chẳng nhớ ra đâu
Những ngày này trong đời không tính đến".

47

Anh nhìn thấy mùa thu nổi gió
Kêu vù vù, thổi giạt cỏ và hoa
Anh tự nhủ lòng mình trong phút đó
Không bao giờ đưa em sánh với hoa.

48

Giữa anh và em niềm vui đã khác nhau
Cả nỗi buồn hai ta giờ cũng khác...
Nhưng tất cả niềm vui này – giá anh làm được
Anh sẽ thay chúng bằng một nỗi đau chung!

49

Tôi thuộc lòng tất cả thơ Makhmud
Nhưng mà không sao hiểu được một điều:
Vì sao tình yêu của tôi, vì sao
Khi tôi còn chưa sinh ông biết trước?

50

Theo luật lệ: trong một ngày năm lần
Người ngoan đạo phải chăm lo cầu nguyện.
Giá mà tôi – lỗi lầm không tính đến
Không phải năm lần mà là năm trăm.

51

Giá mà lỗi lầm của mình tôi đem chôn
Thì cả mặt đất này sẽ biến thành nghĩa địa.
Giá mà cho lỗi lầm tôi khắc bia mộ chí
Thì núi đá dẫu bao nhiêu cũng sẽ không còn.

52

Nhớ lại tuổi xuân giống như hài kịch
Tuổi trưởng thành – chính kịch. Tôi đóng đã từ lâu
Bây giờ tuổi già tôi vào vai bi kịch
Màn cuộc đời khép lại đã bắt đầu.

53

Trước nhà tôi cây tiêu huyền đang lớn
Nhưng trút lá vàng khi đến mùa thu
Giống như cây, tôi đứng đây kiêu hãnh
Buông những lời như lá rụng mùa thu.

54

Đàn và dao tôi vẫn treo trên tường
Tháng năm trôi, tôi ngỡ là có chuyện:
Dao rời khỏi vỏ – khi tôi ôm đàn
Khi tôi cầm lấy dao - đàn lên tiếng.

55

Họ đe doạ chúng tôi dùng luật rừng
Họ dũng mãnh, khôn ngoan và dữ dội
Tôi ngây thơ với bài hát của mình
Nhưng nghĩ rằng có điều chi lầm lỗi.

56

Trên mộ của người xưa lấp lánh ánh trăng
Từ nét mặt người xưa trăng nói với tôi như vậy:
Về cái nơi tất cả đều như nhau đừng vội
Bởi chốn này người không còn được thấy cả ánh trăng.

57

Những con ngựa, các ngươi ở đâu rồi?
Và các ngươi, giờ ở đâu, bài hát?
Không còn nghe tiếng gõ đều móng guốc
Thay vì bài ca – chỉ thấy những lời.

58

Trong đầu tôi nảy ra nhiều suy nghĩ mới
Nhưng tình cảm mới khi già tôi biết lấy đâu ra?
Nếu Thánh đường bị phá đi có thể còn xây lại
Nhưng tình yêu đã chết rồi tôi biết lấy đâu ra?

59

Trăm tên gọi dễ thương cho lạc đà
Bằng tiếng Arập như điều kỳ diệu.
Còn con người khi chửi nhau tuôn ra
Cả nghìn câu rất chi là tục tĩu.

60

Người ta gọi tôi bước lên diễn đàn
Tôi thích được thì thầm trong im lặng
Với cô gái đẹp trẻ trung, e thẹn
Còn hơn gào to ở chốn diễn đàn.

21

Nếu trên đời không còn lắm nhà tù
Thì tôi làm người lạc quan biết mấy.
Nếu bất tử cho tất cả chúng ta
Thì tôi sẽ làm kẻ vô thần vậy.

22

Ta là khách viễn du, chỉ yên trong giờ phút
Những con chó kia ta không để ý nhìn.
Còn khi chúng không thấy ta là lúc
Ta cảm thấy mình càng lặng yên hơn.

23

Từ mọi con đường anh biết có ba:
Những con đường mà ta không rời bỏ
Chết – một đường, một đường khác – thơ ca
Đường thứ ba? Thì mỗi người đều có.

24

Lửa, nợ nần, bệnh tật và kẻ thù
Những tai ương chảy trong đời như thế
Đi coi nhẹ – chỉ có những người ngu –
Tầm quan trọng của những điều vừa kể.

25

"Trong chúng ta ai vất vả với đời?"
"Đó là người không có ai tin cả!"
"Trong chúng ta vất vả nhất là người?"
"Đó là người không tin vào ai cả!"

26

"Còn gì vô bổ bằng trái cây non nớt
Bị người ta đem hái trước thời gian?"
"Nhưng rơi xuống đất trái cây mục nát
Cũng chỉ vì không hái đúng thời gian".

27

Anh biết rằng: em chẳng phải trách anh
Mà trong anh người khác em quở trách.
Anh biết rằng: em ngợi khen kẻ khác
Ở trong anh em thấy và khen mình.

28

"Trên đời này còn ai hạnh phúc hơn
Người khoẻ mạnh, không biết gì bệnh hoạn?"
"Chỉ có ai không biết giận, biết thương
Không ghen tỵ với cả thù và bạn!"

29

"Chim chóc ơi, sao các người lặng thế?"
"Chúng tôi đang im lặng để nghe mưa!"
"Các nhà thơ, sao các người lặng lẽ?"
"Chúng tôi đang im lặng để nghe mưa!"

30

Biết lấy gì so sánh với lời nói con người?
Tôi đem so với cơn mưa, với nước
Mưa một ngày – tuyệt vời, mưa hai ngày – rất tốt
Nhưng mưa mãi không dừng thành đại hoạ cho người.

31

"Ai lắm lời bằng gái già quá lứa?
Sắc đẹp kia thiên hạ chẳng ai nhìn."
"Ai lắm lời bằng nhà thơ không còn trẻ?
Viết nhiều năm nhưng không có được cái tên!"

32

"Ngươi muốn gì hỡi người đang đói?" – "Đồ ăn!"
"Ngươi muốn gì kẻ không nhà?" – "Chốn nương thân!"
"Ngươi cần gì, người đang khát?" – "Chỉ nước thôi!"
"Ngươi cần gì, người đang đau khổ?" – "Cần lời!"

33

Đôi mắt ta cao hơn hẳn đôi chân
Theo nghĩa đó, tôi thấy điều đặc biệt:
Trời sinh ra sao cho cứ mỗi lần
Trước khi bước, đôi mắt nhìn thấy hết.


34

Ta sinh ra là ngọn đèo thứ nhất
Chết - đèo thứ hai, là cuối con đường
Thế mà ngươi cứ giản đơn ao ước
Sẽ đi qua ngọn đèo thứ một trăm!

35

"Chim chóc ơi, xin chim hãy nghe tôi
Xin hãy để tôi hát cho xong nhé!"
"Nếu như người có tâm hồn thi sĩ
Hãy im đi, khi chim hát, người thôi!"

36

Hãy đừng để cho một ai quá đói
Và cũng đừng để ai đó thật no:
Người quá đói sẽ trở nên dữ dội
Người quá no điều ác sẽ làm to.

37

"Sao đôi mắt giống như hai cái lỗ?"
"Đau đớn, nghĩ suy trong đó không còn!"
"Sao đôi mắt cháy bừng như ngọn lửa?"
"Đau đớn, nghĩ suy trong đó cháy lên!"

38

"Điều gì biến bé con thành nhà thông thái?"
"Đau buồn!"
"Điều gì biến nhà thông thái thành trẻ dại?"
"Hân hoan!"

39

Hai con mắt chia ra ở hai nơi
Để mắt này không làm đau mắt khác
Hai con người sẽ tị hiềm, ghen ghét
Khi cả hai người cùng đóng một vai.

40

"Ông thật đáng là vị chúa tể, đế vương
Khi ông sai khiến những người nô lệ".
"Nhưng ở nơi không biết cuộc đời nô lệ
Thì chốn này không có những vị đế vương".