Chủ đề: Nỗi đau thế kỉ - Trang 8

Quên

Đã hẹn với em rồi, không tưởng tiếc
Quãng đời xưa, không than khóc gì đâu
Hãy buông lại gần đây làn tóc biếc
Sát gần đây, gần nữa cặp môi nâu
Đêm nay lạnh tìm em trên gác tối
Trong tay em dâng cả tháng năm thừa
Có lẽ đâu tâm linh còn chọn lối
Để đi về cay đắng những thu xưa
Trên nẻo ấy tơi bời, em đã biết,
Những tình phai duyên úa mộng tan tành
Trên nẻo ấy sẽ từ muôn đáy huyệt
Ái ân xưa vùng dậy níu chân anh
Không, em ạ, không còn can đảm nữa
Không, nguồn yêu suối lệ cũng khô rồi

Em hãy đốt dùm anh trong mắt lửa
Chút ưu tư còn sót ở đôi môi
Hãy buông lại đây làn tóc rối
Sát gần đây, gần nữa cặp môi điên
Rồi em sẽ dìu anh trên cánh khói
Đưa hồn say về tận cuối trời quên

Vũ Hoàng Chương

U Tình
Vũ Hoàng Chương
Anh biết em từ độ
Em mới tuổi mười hai
Anh yêu em từ thuở
Em còn tóc xõa vai


Tháng ngày đi mau quá
Chốc đã sáu năm trời
Tình anh vẫn chưa hiểu
"Chưa" là "không" em ơi


Em vẫn tin anh lắm
Em vẫn mến anh nhiều
Nhưng em tin em mến
Đâu phải là em yêu


Trái tim hờ hững ấy
Đâu thổn thức vì anh
Anh cũng không hề chịu
Van xin một ái tình


Cho nên dòng lệ tủi
Thấm ướt những trang đời
Xóa nhòa hy vọng cũ
Hoen ố cả ngày mai


Lòng anh dần uống cạn
Đến giọt cuối yêu đương
Chỉ còn của dĩ vãng
Một dư vị chán chường


Hôm qua tình đã chết
Anh đã chôn nó rồi
Anh khóc vì chôn nó
Là chôn cả một đời


Nhưng anh không đào huyệt
Không vùi đất như ai
Cũng không mua vải liệm
Cũng không mua quan tài


Anh chỉ đem chôn nó
Với nỗi niềm chua cay
Từng mảnh từng mảnh một
Trong mấy vần thơ đây


Rồi một chiều xuân thắm
Say hạnh phúc lứa đôi
Vô tình em có nhớ
Đến người cũ xa xôi


Mong em thu nhặt giúp
Đôi tay dù hững hờ
Mong em vì hắn lượm
Những mảnh tình bơ vơ


Chắp lại và thương xót
Dành cho một nấm mồ
Ở nơi dù hẹp nhất
Của lòng em say sưa

Lời vĩnh biệt
 L'adieu
Apollinaire (1880-1918)
 
(1)

Ta đã hái nhành lá cây thạch thảo
Em nhớ cho, mùa thu đã chết rồi
Chúng ta sẽ không tao phùng đựợc nữa
Mộng trùng lai không có ở trên đời
Hương thời gian mùi thạch thảo bốc hơi
Và nhớ nhé ta đợi chờ em đó ...

(2)

Ðã hái nhành kia một buổi nào
Ngậm ngùi thạch thảo chết từ bao
Thu còn sống sót đâu chăng nữa
Người sẽ xa nhau suốt điệu chào
Anh nhớ em quên và em cũng
Quên rồi khoảnh khắc rộng xuân xanh
Thời gian đất nhạt mờ năm tháng
Tuế nguyệt hoa đà nhị hoán tam

(3)

Mùa thu chiết liễu nhớ chăng em ?
Ðã chết xuân xanh suốt bóng thềm
Ðất lạnh qui hồi thôi hết dịp
Chờ nhau trong Vĩnh Viễn Nguôi Quên
Thấp thoáng thiều quang mỏng mảnh dường
Nhành hoang thạch thảo ngậm mùi vương
Chờ nhau chín kiếp tam sinh tại
Thạch thượng khuê đầu nguyệt diểu mang
Xa nhau trùng điệp quan san
Một lần ly biệt nhuộm vàng cỏ cây
Mùi hương tuế nguyệt bên ngày
Phù du như mộng liễu dài như mơ
Nét mi sầu tỏa hai bờ
Ai về cố quận ai ngờ ai đi
Tôi hồi tưởng lại thanh kỳ
Tuổi thơ giọt nước lương thì ngủ yên

Bùi Giáng (1925-1998) dịch

Sonnet d'Avers - Félix d'Avers



SONNET D'AVERS
Félix d'Avers (1806-1850)







Mes heures perdues

Sonnet imité de l'italien





Mon âme a son secret, ma vie a son mysrère:

Un amour éternel en un moment conçu:

Le mal est sans espoir, aussi j'ai dû le taire

Et celle qui l'a fait n'en a jamais rien su.

.



Hélas j'aurais passé près d'elle inaperçu.

Toujours à ses côtés, et pourtant solitaire

Et j'aurai jusquau bout fait mon temps sur la terre,

N'osant rien demander et n'ayant rien reçu.

.



Pour elle, quoique Dieu l'ait fait douce et tendre

Elle ira son chemin, distraite, et sans entendre

Ce murmure d'amour élevé sur ses pas;

.



À l'austère devoir pieusement fidèle,

Elle dira, lisant ces vers tout remplis d'elle:

"Quelle est donc cette femme ?" et ne comprendra pas

.

.





Tình Tuyệt Vọng

.



Lòng ta chôn một mối tình

Tình trong giây phút mà thành thiên thu

Tình tuyệt vọng nỗi thảm sầu

Mà người gieo thảm như hầu không hay

.



Hỡi ơi người đó, ta đây

Sao ta thui thủi đêm ngày chiếc thân ?

Dẫu ta đi trọn đường trần

Chuyện riêng đâu dám một lần hé môi.

.



Người dù ngọc thốt, hoa cười

Nhìn ta như thể nhìn người không quen

Đường đời lặng lẽ bước tiên

Ngờ đâu chân đạp lên trên khối tình.

.



Một niềm tiết liệt đoan trinh

Xem thơ nào biết là mình ở trong

Lạnh lùng lòng sẻ hỏi lòng

Người đâu tả ở mấy dòng thơ đây?

.



Khái Hưng

Anh - Hiện Thực Trong Em !
Và thế rồi em đã gặp được anh
Chẳng phải trong mơ mà một điêù rất thực
Em đã biết làm thơ gởi theo niềm cảm xúc
Rất thẹn thùng ,e ấp tuổi yêu nhau

Cũng có thể anh không hiểu hết được đâu
Những ước mơ,những nụ hôn đâù vụng dại
Như hoa thơm vào đâù mùa em hái
Trao cho anh ..là mãi mãi ..Anh ơi!

Nếu một ngày như chiếc lá Thu rơi
Anh bỏ đi không một lời nhăn nhủ
Thì anh nhé ! Hãy nhớ về chốn cũ
Vẫn có em ..ôm nôi² nhớ đợi anh về

Tình yêu nào không có những đam mê
Em cũng thế ..không khác gì ai hết
Chỉ có khác ,em yêu anh với tình nồng tha thiết
Thật cuồng si,mãnh liệt đến không ngờ

Em mong muô'n một lần không phải chỉ trong thơ
Mà hiện thực ,anh hiện về trước mặt
Trong tình yêu có những điêù được ,mất
Để có anh ...em chấp nhận mọi điêù !

Ai có thể tự mình lý giải được tình yêu
Là đong đếm ,để cho ,để nhận ?
Em chỉ biết tình em là chân thật
Chỉ trao anh ...tất cả với tim nồng

Ở phương này anh có biết hay không ?
Đếm thời gian em mong ngày gặp gở
Ta sẽ bên nhau ,sẽ không rời nhau nửa
Hạnh phúc nào bằng ...Có phải vậy không anh ?!

Em bảo anh: Đi, đi!

Sao anh không dừng lại

Em bảo anh đừng đợi

Sao anh vội về ngay!

Lời nói thoảng gió bay

Đôi mắt huyền đẫm lệ

Sao mà anh ngốc thế

Không nhìn vào mắt em!

Những bài thơ tình hay nhất thế giới  











Cách đây nhiều năm, không ít bạn trẻ đã mê hoặc một bài thơ nói về nghịch lý thuận chiều trong tình yêu.

Tứ của bài thơ xoáy sâu vào một hiện tượng trong cuộc đời chúng ta thường gặp: Nói vậy mà không phải vậy, tưởng thế mà không là thế. Và nếu đã thực sự yêu nhau, hiểu nhau...thì hãy nhìn vào mắt nhau, hãy đọc trong mắt nhau.  Hồi ấy, không ít bạn trẻ lầm tưởng bài thơ giản dị mà sâu sắc ấy là của một cô gái trẻ người Ba Lan. Thực ra bài thơ này là của  Kapuchikian người Nga do nhà thơ Xuân Diệu chuyển ngữ. Bài thơ được dịch ra tiếng Việt như sau:

Em bảo anh: Đi, đi!

Sao anh không dừng lại

Em bảo anh đừng đợi

Sao anh vội về ngay!

Lời nói thoảng gió bay

Đôi mắt huyền đẫm lệ

Sao mà anh ngốc thế

Không nhìn vào mắt em!

Đây cũng là một bài thơ hay trong Những bài thơ tình hay nhất thế giới mà Nhà xuất bản Văn hóa thông tin  ấn hành cách đây không lâu.

Những bài thơ tình hay nhất thế giới là một tập hợp thơ gồm 135 bài của nhiều tác giả nổi tiếng trên thế giới. Chúng ta gặp lại những tên tuổi quen thuộc như Đỗ Phủ, Lý Bạch, Puskin, Lécmôntốp, Blốc, Hainơ, Tago, B. Brếch, Pêtôphi, Êlua, Apôline, Nêruđa , Nadim Hítmét...Đây là những áng thơ đã được thử thách qua thời gian và đa phần thuộc dòng"kinh điển". Tuy nhiên, người ta vẫn thấy thiếu Aragông - một nhà thơ nổi tiếng người Pháp và một số nhà thơ khác, thiếu nhiều bài thơ tình của một số nhà thơ  đương đại và có cảm giác liều lượng thơ Nga(Liên Xô cũ) hơi bị dày đặc.

Đọc Những bài thơ tình hay nhất thế giới, người đọc có dịp nhớ lại quan niệm về tình yêu cao thượng của Puski:


Tôi yêu em chân thành, đằm thắm

Cầu em được người tình như tôi đã yêu em

(Tôi yêu em đến nay chừng có thể)

Tình yêu hết mình ở nghĩa chấp nhận của Lécmôntốp:

Nhưng em ơi, đừng hỏi về quá khứ

Khổ đau này, tôi chẳng nhượng cho ai (Gửi);  

Tình yêu là sự bí ẩn tuyệt đối của Éptusenkô:

Bí ẩn rất đơn sơ nhưng vẫn cần bí ẩn

Dù ít dù nhiều xin trả lại cho ta (Những điều bí ẩn);  

Tình yêu là sự chân thành hết mực của Hainơ:

Trong mơ anh đã khóc

Thấy em vẫn dịu hiền

Thế rồi anh tỉnh giấc

Nước mắt vẫn triền miên

(Trong mơ anh đã khóc);

Tình yêu là vẻ đẹp của sự giản dị, tự nhiên của Tago:

Em thế nào thì cứ thế mà đến

Chớ có loay hoay sửa soạn áo quần

(Em thế nào thì cứ thế mà đến);

Tình yêu là sự bình đẳng tuyệt đối của Cadi:

Trước tình yêu, vua và dân như nhau

Muốn được yêu phải đem đời trả giá (Không đề);

Tình yêu là sự khắc khoải khôn cùng của Đỗ Phủ:

Chàng ở đầu sông Tương

Thiếp ở cuối sông Tương

Nhớ nhau mà không thấy

Cùng uống nước sông Tương (Tương tư);

Tình yêu là sự kiếm tìm và đuổi bắt bóng hình của Rôgiơđécvenxki:

Suốt đời anh chạy theo ước mơ

Nhưng chẳng bao giờ đuổi kịp (Bắt chước các nhà thơ cổ);

Tình yêu là sự tiếp nối không ngừng của Onga Bécgôn:

Lớp trẻ lớn lên lại tiếp bước chúng ta! Lại nhắp vị ngọt ngào thuở trước

Vẫn sông Nhêva những chiều sóng bước' Nhưng nghĩ cho cùng họ có lỗi đâu anh (Bài thơ cuộc đời);

Tình yêu nhiều khi gắn với lý trí một cách thần thánh và lý trí làm cho tình yêu mang ý nghĩa lớn lao hơn của Nadim Hítmét:

Em là nỗi ràng buộc và niềm tự do của ta..

Khi ta đạt tới em

Thì ta biết em là nơi không tới được bao giờ (Lại nói về em nữa)...

Và nói cho cùng, thì khi người con trai tìm đến người con gái, mỗi thi sĩ đều có những quan niệm, tuyên ngôn khác nhau. Nhưng điều căn bản được rút ra là tình yêu vẫn là vẻ đẹp vĩnh cửu, bí ẩn,  muôn đời mang giá trị cứu rỗi và nó có đời sống với  những quy luật, đòi hỏi của riêng nó.

Đọc Những bài thơ tình hay nhất thế giới, chúng ta càng ngộ ra một điều: Thơ hay chính là sự trải nghiệm, đôi khi là sự trả giá của mỗi cá thể và cái làm nên sự đồng cảm, chia sẻ đến mức ngạc nhiên hay giật mình thường nằm ở sự phát hiện, khám phá những  ý tứ mới hơn là hình thức. Bởi khi dịch thơ, những dịch giả đa phần chỉ tập trung dịch ý tứ là chủ yếu mà không thể dịch được vần điệu, nhạc điệu do sự khác biệt tạo ra từ những hàng rào ngăn cách ngôn ngữ.

Cuối cùng, để bạn đọc có dịp thưởng thức thêm cái hay cái đẹp của thơ tình thế giới, HNMĐT xin giới thiệu một vài áng thơ tình nổi tiếng:

Tâm trạng thiếu nữ (X. Kapuchikian-Nga)

Em bảo anh: Đi, đi!

Sao anh không dừng lại?

Em bảo anh đừng đợi!

Sao anh vội về ngay?

 

Lời nói thoảng gió bay

Đôi mắt huyền đẫm lệ

Sao mà anh ngốc thế

Không nhìn vào mắt em! (Xuân Diệu dịch)

Tương tư (Đỗ Phủ- Trung Quốc)

Hoa hoa lá lá rụng bời bời

Không thấy chàng ngày nhớ chẳng nguôi.

Gan ruột xót xa dường muối xát

Lệ rưng chưa đọng đã tuôn ơi.

Mình ta một tấc lòng

Không ai cùng để ngỏ

Gió cuốn mấy tầng không

Với trăng ta bày tỏ.

Ôm dàn lên lầu cao

Lầu cao tràn ánh nguyệt

Chưa dứt khúc tương tư

Lệ nhỏ đàn dây đứt.

Người ta bảo Tương sâu

Chưa bằng tương tư đâu

Sông sâu còn có đáy

Tương tư lại không bờ

Chàng ở đầu sông Tương

Thiếp ở cuối sông Tương

Nhớ nhau mà không thấy

Cùng uống nước sông Tương.

Mộng buồn bay chẳng đến

Chỉ chết mới gặp nhau

Tương tư ta khổ đau

Có tương tư mới biết.

Tương tư, tương tư, ôi tương tư!

Tương tư dằng dặc, ôi vô tận!

Sớm biết yêu thương lòng mang hận

Thà buổi ban sơ cứ hững hờ. (Nguyễn Đôn dịch)

Gửi phương xa (Lý Bạch -Trung Quốc)

Người đẹp còn đây, nhà đầy bông

Người đẹp đi rồi giường bỏ không

Giường không, đệm cuốn, nào ai ngủ

Nay đã ba năm hương còn xông.

Hương thơm, thơm không dứt

Người đi, đi không về

Nhớ nhau lá vàng rụng

Rêu biếc sương dầm dề.(Nguyễn Hữu Bổng dịch)

Không đề (Trần Mỹ Dung -Trung Quốc)

Chén xuân chan chứa bao tình

Cỏ thơm xơ xác, con oanh thẫn thờ

Sớm mai chàng đã đi chưa

Xin đem nước mắt làm mưa giữ chàng. (Nguyễn Bính dịch)

Lại nói về em nữa (Nadim Hítmét -Thổ Nhĩ Kỳ)

Ta yêu nơi em

Cuộc phiêu lưu của những chuyến tàu lên đường đi Bắc cực

Ta yêu nơi em

Sự táo gan của những người đánh cuộc tìm những phát hiện lớn lao

Ta yêu nơi em cái xa vời rộng cao

Ta yêu nơi em cái không thể nào đạt tới

Ta vào trong mắt em như vào trong rừng mặt trời đầy chói

Và khi ta nhễ nhại, đói ăn, điên dại

Ta có nỗi mê mải của kẻ đi săn đế cắn vào thịt em

Ta yêu nơi em cái không thể nào đạt tới

Nhưng không phải đâu cái tuyệt đường mong mỏi.

                               II

Em là nỗi ràng buộc và niềm tự do của ta

Em là thịt của ta bỏng cháy

Như thịt trần của đêm hè nóng dậy

Em là xứ sở của ta

Em, với những rạch xanh trong đôi mắt nâu pha

Em, cao sang và đắc thắng

Em là nỗi lòng ta hoài vọng

Khi đạt tới em

Thì ta biết em là nới không tới được bao giờ. (Xuân Diệu dịch)

CẦM CỐ TRÁI TIM
      Hồng Long
từ ngày anh gặp em
ánh mắt nhìn
anh đã hiểu
trái tim anh
lúc đó
đã mang cầm cố cho em
em có tính lãi hay không
anh xin mang trả
cho em
bằng cả cuộc đời

Hai nguyên lí
Sáu cặp phạm trù
Ba qui luật suy tư
Của Heghen nồng cháy
Của Các Mác lênin
Anh hồi tưởng và chiêm nghiệm
Tình yêu là phổ biến
Tình yêu là phát triển
Trong cái đẹp loài người

Phép biện chứng duy tâm
hay là Kant siêu việt
hay tư duy lịch sử
người phụ nữ chỉ đẹp
trong mắt kẻ si tình
và mâu thuẫn trong lòng
sẽ được mang giải quyết
trên điện thờ triết học
hay trong một trái tim
đã mang đi cầm cố
Mà chủ thể phản tư
qua tư duy tư biện
của ánh mắt nhìn
và lời nói
quặn thắt
trái tim cầm cố.

vì không phải làm vì.
vì tình là dyên nợ oan trái.
vì giận mà thuơng.
vì răng tau thích mi.
vì 2 ta như chim trắng côi.

vì màu nắng phương đông
vì một nền hoà bình cho nhân loại
vì chung của những cái chung nhất
nên dặn lòng cố nhớ để mà quên

doanhong đã viết:
Em bảo anh: Đi, đi!

Sao anh không dừng lại

Em bảo anh đừng đợi

Sao anh vội về ngay!

Lời nói thoảng gió bay

Đôi mắt huyền đẫm lệ

Sao mà anh ngốc thế

Không nhìn vào mắt em!

Bởi ánh mắt em soi
Làm lòng anh bối rối
Anh như cậu trò nhỏ
Luôn nghe lời của cô

Mà yêu sao lắt léo
Ngôn ngữ chi vòng vèo
Bày chi rồi mắc rối
Bởi anh khờ tình si

Em bảo anh đi đi
Sao dám lỳ đứng lại
Lỡ làm em giận dỗi
Không thèm nhìn mặt anh .