Phan Huy Chú 潘輝注

Phan Huy Chú 潘輝注 (1782–1840) tự Lâm Khanh 霖卿, hiệu Mai Phong 梅峰, thuở nhỏ có tên là Phan Huy Hạo 潘辉浩 sau đổi tên là Chú, là một danh sĩ triều nhà Nguyễn. Sinh ra ở Thăng Long và lớn lên ở tổng Thuỵ Khê, huyện Yên Sơn, tỉnh Sơn Tây(nay là thôn Thuỵ Khuê, huyện Quốc Oai, tỉnh Hà Tây). Ông là con trai thứ ba của danh sĩ Phan Huy Ích người làng Thu Hoạch, huyện Thiên Lộc, phủ Đức Quang, trấn Nghệ An (nay là xã Thạch Châu, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh). Năm 1787, Phan Huy Ích bỏ làm quan với nhà Lê ở Thăng Long và lên Sài Sơn (Sơn Tây) định cư. Ông đỗ 2 lần tú tài, người đương thời gọi ông là “kép Thầy”, làm quan dưới triều vua Minh Mạng. Năm Giáp Thân (1824), ông được cử làm phó sứ sang Trung Quốc. Năm Mậu Tí (1828), làm Phủ thừa tỉnh Thừa Thiên, rồi thăng Hiệp Trấn Quảng Nam. Năm Canh Dần (1830), ông lại đi sứ Trung Quốc. Lúc về ông và chánh sứ đều bị cách chức. Đến cuối năm này, ông dự vào phái bộ sang Batavia (Giang Lưu Ba) tại Indonesia để lập công chuộc tội. Khi về vào cuối năm Quý Tị (1833) được bổ làm Tư vụ bộ Công. Chẳng bao lâu ông cáo bệnh xin về hưu, dạy học ở làng Thanh Mai, huyện Tiêu Phong, tỉnh Sơn Tây.

Ông là tác giả bộ bách khoa Lịch triều hiến chương loại chí và nhiều tác phẩm khác. Ông được người đời suy tôn là nhà bác học, nhà văn hoá của dân tộc Việt Nam.

Tác phẩm:
- Lịch triều hiến chương loại chí
- Hoàng Việt dư địa chí
- Mai Phong du Tây thành dã lục
- Hoa thiều ngâm lục (tập thơ đi sứ Tàu)
- Bình định quy trang
- Hoa trình tục ngâm
- Lịch đại điển yếu thông luận
- Hải trình chí lược, hay còn gọi là Dương trình ký kiến (ghi chép những điều trông thấy lúc đi Batavia)
- Điều trần tứ sự tấu sở

Phan Huy Chú 潘輝注 (1782–1840) tự Lâm Khanh 霖卿, hiệu Mai Phong 梅峰, thuở nhỏ có tên là Phan Huy Hạo 潘辉浩 sau đổi tên là Chú, là một danh sĩ triều nhà Nguyễn. Sinh ra ở Thăng Long và lớn lên ở tổng Thuỵ Khê, huyện Yên Sơn, tỉnh Sơn Tây(nay là thôn Thuỵ Khuê, huyện Quốc Oai, tỉnh Hà Tây). Ông là con trai thứ ba của danh sĩ Phan Huy Ích người làng Thu Hoạch, huyện Thiên Lộc, phủ Đức Quang, trấn Nghệ An (nay là xã Thạch Châu, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh). Năm 1787, Phan Huy Ích bỏ làm quan với nhà Lê ở Thăng Long và lên Sài Sơn (Sơn Tây) định cư. Ông đỗ 2 lần tú tài, người đương thời gọi ông là “kép Thầy”, làm quan dưới triều vua Minh Mạng. Năm Giáp Thân (1824), ông được cử làm phó sứ sang Trung Quốc. Năm Mậu Tí (1828), làm Phủ thừa tỉnh Thừa Thiên, rồi thăng Hiệp Trấn Quảng Nam. Năm Canh Dần (1830),…