Thương tiến tửu 將進酒 • Xin mời rượu

Há chẳng thấy:
Nước sông Hoàng từ trời tuôn xuống
Chảy nhanh ra biển, chẳng quay về,
Lại chẳng thấy:
Thềm cao gương soi rầu tóc bạc
Sớm như tơ xanh, chiều tựa tuyết?
Đời người đắc ý hãy vui tràn,
Chớ để bình vàng suông bóng nguyệt!
Trời sinh thân ta, hẳn có dùng,
Nghìn vàng tiêu hết rồi lại đến.
Mổ dê, giết trâu, cứ vui đi,
Uống liền một mạch ba trăm chén!
Bác Sầm ơi,
Bác Đan ơi!
Sắp mời rượu,
Chớ có thôi!
Vì nhau tôi xin hát,
Hãy vì tôi hai bác nghe cùng:
“Này cỗ ngọc, nhạc rung, chẳng chuộng,
Muốn say hoài, chẳng muốn tỉnh chi!
Thánh hiền tên tuổi bặt đi,
Chỉ phường thánh rượu tiếng ghi muôn đời!
Xưa Trần Vương yến nơi Bình Lạc,
Rượu tiền muôn đùa cợt tha hồ”
Chủ nhân kêu thiếu tiền ru?
Để cùng dốc chén, ta mua đi nào!
Đây ngựa gấm,
Đây áo cừu,
Này con, đổi rượu hết,
Cùng nhau ta giết cái sầu nghìn thu!

Bác chẳng thấy
Sông Hoàng từ trời nước đổ xuôi
Một mạch xuống biển không hề lui?
Lại chẳng thấy
Gương sáng lầu cao buồn tóc bạc
Sớm mới xanh tơ, chiều đã tuyết?
Người sinh đắc ý vui tràn đi
Chớ để chén vàng trơ với nguyệt.
Trời đã sinh ta là có dụng
Ngàn vàng phóng sạch rồi trở lui.
Ninh dê, mổ trâu, rứa mới hả.
Chén nhập ba trăm làm một hơi.
Bác Sầm hỡi! Bác Đan ơi!
Chớ ngưng chén rượu đây mời.
Cùng bác ta ca hát
Vì ta bác hãy lắng nghe chơi
Chuông trống cổ bàn chưa đủ quý
Hay chi hòng tỉnh, ước say dài!
Xưa nay thánh hiền đều bặt tiếng
Chỉ có bọn rượu danh lừng thôi!
Trần Vương thuở xưa tiệc Bình Lạc
Đấu rượu mười ngàn vui thỏa thích
Chủ nhân cớ sao kêu thiếu tiền,
Dốc túi cùng ta chén thù tạc.
Ngựa năm bớt
Áo ngàn vàng
Trẻ đâu! Cho đổi rượu ngon tất,
Ta cạn muôn đời sầu thế gian!

Thấy chăng anh
Nước Hoàng Hà từ trời tuôn xuống
Chảy băng ra biển chẳng quay về.
Lại chẳng thấy
Lầu cao gương sáng thương đầu bạc
Sớm tựa tơ xanh, chiều đã tuyết
Đời khi đắc ý hãy nên vui
Chớ để chén vàng trơ trước nguyệt.
Trời sinh ta tài ắt phải chọn
Nghìn vàng tiêu hết rồi có thôi
Mổ dê, giết trâu lại vui nữa
Đủ ba trăm chén một lần mời.
Sầm Phu Tử
Đan Khâu Sinh
Nào kèo rượu, chén chớ dừng!
Cùng người ca một khúc
Xin người nghiêng tai hãy lắng nghe
Tiệc lớn chuông trống dạo chẳng quý
Không được tỉnh đâu, phải say nhè
Thánh hiền từ xưa đà lạnh ngắt
Lưu danh thiên hạ kẻ ôm be
Trần Vương thuở trước yến Bình Lạc
Đấu rượu vạn tiền say một cuộc
Chủ nhân xin đừng nói thiếu tiền
Mai kiếm rượu về lại cùng chuốc
Áo cừu ngựa quý của ta đâu
Hãy sai hầu trẻ đem đổi rượu
Cùng uống cho tan vạn cổ sầu.

Anh chẳng thấy sao ?
Hoàng Hà sóng nước tự trời tuôn
Cuồn cuộn ra khơi ở lại luôn.
Sáng tóc tơ xanh, chiều tuyết bạc,
Mẹ Cha tóc trắng ngắm gương buồn!
Đời người còn dịp nên vui hưởng,
Chớ để chén vàng thẹn nguyệt suông.
Tài giỏi trời cho dùng đúng chỗ
Nghìn vàng tiêu hết có tiền muôn.
Mỗi lần uống đủ ba trăm chén,
Giết mổ dê trâu yến ẩm thường.
Này ông Sầm, bác Đan Khâu
Cùng mời uống rượu, dừng đâu chén mời.
Có anh ta hát một bài
Xin bạn vì ta hãy lắng tai,
Món quý nhạc hầu là thứ yếu
Không mong tỉnh rượu chỉ mong say.
Xưa nay hiền thánh đều im bặt
Chỉ có kẻ say để tiếng đời
Xưa tiệc Trần Vương cung Bích Lạc
Nghìn đồng một đấu uống vui cười..
Đố ai dám bảo nghèo tiền bạc,
Mua rượu về mau chuốc chén mời!
Ngựa năm sắc, áo vàng thoi
Con ơi đổi lấy một vò rượu ngon.
Để ta cùng bạn diệt muôn thuở sầu!

Thấy chăng ai Hoàng Hà như thác dốc tự trời cao
Cuồn cuộn về khơi tráo ngược lại làm sao?
Thấy chăng nữa cao gương sáng thương cho tóc
Sáng mới tơ xanh chiều đà như tuyết!
Người đời ơi! Đắc chí cứ vui tràn
Chớ để ráo nậm vàng khuya trăng ngó!
Trời sinh ta “tài không để bỏ”
Nghìn vàng vung tay trắng xoè lại có!
Nướng dê, mổ trâu nhắm tuyệt vời!
Nâng chén mời nhau ba trăm chén một hơi
Này Sầm phu tử!
Người Đan Khâu ơi!
Đã uống thì luôn tay chén chớ rời
Cùng người ta hát khúc...
Nghiêng tai này bác lắng nghe tôi:
Thức ngọc mâm vàng, trống chiêng sao đủ quý?
Ai tỉnh thì ai say suốt đời thề tuý luý!
Thánh hiền xưa nay các cái thảy im lìm
Duy đấng làng say danh lừng để
Trần vương ban yến xưa Bình Lạc
Rượu đấu mười ngàn
Khách mê say khướt
Nghe như chủ nhân thì thào thiếu tiền?
- Uống cấm lại vò!
- Dốc nốt ta cùng!
- Mời tôi!
- Mời bác!
- Cởi hồ cừu, ngàn vàng!
- Đóng ngựa hoa năm sắc!
Hò trẻ em luôn rượu trứ danh sang tất
- Cùng uống say tan
“Muôn kiếp - sầu - đời”!

Há chẳng thấy trên trời sa xuống,
Nước Hoàng Hà cuồn cuộn tung xuôi.
Một đi, đi mãi ra khơi,
Có bao giờ lại phản hồi nữa đâu?
Lại chẳng thấy trên lầu gương tỏ,
Mái tóc càng soi rõ mầu sương.
Sáng như tơ chửa nhuộm vàng,
Chiều đà như tuyết nghĩ thương thân già.
Cho nên gặp lúc ta đắc ý,
Phải chơi cho phỉ chí con người.
Chén vàng chớ để cho vơi,
Đáy không nhìn bóng trăng soi bẽ bàng.
Sinh ta có tài năng chí khí,
Ắt trời không bỏ phí không dùng.
Ngàn vàng không cũng là không,
Tiêu đi lại có, mất xong lại về.
Thì hãy mổ trâu dê mà khoái,
Tụ cho đông uống mãi cho say.
Rót ba trăm chén rượu đầy,
Một lần tu cạn một hơi mới đành.
Nào Sầm tử, Đan sinh đâu tá?
Chớ ngừng tay, rót nữa đừng thôi.
Vì mình ta hát khúc chơi,
Vì ta mình hãy lắng lời mà nghe.
Dẫu soạn ngọc chẳng gì đáng quý
Chỉ cầu cho tuý lý mà thôi,
Thánh hiền chết cũng lấp vùi
Còn tên để lại, hoạ người say sưa.
Yến Bình Lạc ngày xưa vui thú,
Trần Vương mời rượu hũ thập thiên.
Chủ nhân hãy uống chớ phiền,
Cớ sao than nỗi không tiền với ta?
Này đây ngựa năm hoa một cỗ,
Này ngàn vàng cả bộ áo lông.
Trẻ đâu! đổi lấy rượu nồng
Cùng người, cùng giải sầu trong vạn đời.

Người có thấy
Nước Hoàng Hà đổ xuống từ trời
Xuôi dòng ra biển không trở lại
Người có thấy
Tuổi già soi gương sầu bạc tóc
Sớm vừa xanh tơ chiều sương tuyết
Kiếp đời ta cứ thoả vui chơi
Chớ để bát vàng trơ bóng nguyệt
Trời sinh ta tài tất sẽ dùng
Nghìn vàng tiêu sạch rồi lại tới
Mổ dê giết trâu này sướng khoái
Cạn ba trăm chén uống tràn khơi

Này Đan đệ
Này Sầm huynh
Ta mời rượu
Chớ vội ngừng
Với người, ta xin hát
Người hãy nghe ta ca khúc nhạc:
“Mâm cao cỗ đầy xem chẳng quý
Chỉ muốn say triền miên khôn tỉnh
Xưa nay thánh hiền đều bặt tiếng
Duy còn bợm rượu mãi lưu danh
Trần Vương trước mở yến Bình Lạc
Mười ngàn đấu rượu đùa say khướt”
Chù quán sao lại kêu thiếu tiền
Rót ngay rượu để ta vui tiếp
Thớt ngựa quý, áo lông cừu
Gọi trẻ đưa ra đổi lấy rượu
Cùng bạn chuốc tan vạn thuở sầu.

Bạn chẳng thấy sông Hoàng nước tự trời cao
Cuồn cuộn ra biển chẳng bao giờ về
Lại há chẳng thấy: Lầu cao, buồn tóc sương pha
Tơ xanh buổi sớm, chiều hoa tuyết rồi
Khi đắc ý, hãy tận vui
Chén vàng chớ để không ngời ánh trăng
Tài ta trời đã phú ban
Chỗ dùng ắt có, lo toan làm gì
Ngàn vàng hết, sẽ kiếm về
Mổ trâu dê, tận khoái hề, ta ơi...
Ba trăm chén một cuộc chơi
Sầm, Đan, hai bạn xin mời
Rượu ngon cạn chén khà hơi chớ dừng...
Vì nhau, ta hát tiếng lòng
Vì ta, xin bạn hãy cùng lắng tai:
Chuông trống cổ, ngọc trai đâu đủ quý
Nguyện kiếp này say tuý luý trần gian
Thánh hiền xưa vẫn âm thầm
Dân say còn để tiếng tăm muôn đời
Trần vương, Bình Lạc một thời
Ngàn vàng, một tiệc rượu cười triền miên
Chủ nhân sao nói thiếu tiền
Chuyện xưa còn nhớ, chẳng liền gọi mua
Ngựa năm sắc, áo hồ cừu
Hãy kêu con trẻ đổi nhiều rượu mau
Men nồng chuốc chén cùng nhau
Cho sầu vạn cổ tan vào hư không!...

Bạn chẳng thấy nước Hoàng hà từ trên trời tuôn xuống
Cuồn cuộn trôi nhanh ra bể chẳng quay về?
Lại chẳng thấy gương sáng lầu cao rọi mối sầu tóc trắng?
Buổi sớm xanh tơ, chiều như tuyết ơ hờ!
Khi đắc ý, người ơi! nên vui trọn
Đừng để chén vàng trơ cạn dưới trăng mơ
Trời sinh ra ta, tất không là vô dụng
Tiêu hết nghìn vàng, rồi lại có, không lo
Hãy vui lên! Dê đã mổ và trâu bò đã giết
Uống một mạch thôi, ba trăm chén mới hào!
Bác Sầm hỡi! anh Đan ơi! có biết
Rượu sắp dâng rồi! có dừng lại được đâu!
Đã vì bạn, ngại ngần chi? Ta cứ hát
Hãy vì ta, bạn hãy lắng tai nghe
Cỗ tiệc lớn, trống chuông rền, đâu đáng quý
Ta muốn say tuý luý, tỉnh mà chi?
Các bậc thánh hiền xưa đều vắng ngắt
Duy chỉ còn kẻ uống rượu mới lưu danh
Thời trước Trần Vương yến cung Bình Lạc
Một đấu rượu vạn đồng, mặc sức uống thâu canh
Này chủ nhân ơi! Tiền làm sao thiếu được?
Mua rượu mau! Để nâng chén cùng nhau
Ngựa ngũ sắc, áo lông cừu quý giá
Đổi rượu đi con! ta phá vạn cổ sầu!

Bác có thấy:
Sông Hoàng Hà lưng trời tuôn nước
Xuống biển rồi có ngược lên đâu
Lầu cao gương xót mái đầu
Sớm còn tơ biếc tối hầu tuyết pha
Say những lúc khi ta đắc ý
Dưới trăng vàng chớ để chén không
Trời sinh ta ắt sẽ dùng
Nghìn vàng tiêu hết lại trông thấy về
........