Thơ » Trung Quốc » Trung Đường » Bạch Cư Dị
潯陽江頭夜送客，
楓葉荻花秋瑟瑟。
主人下馬客在船，
舉酒欲飲無管弦。
醉不成歡慘將別，
別時茫茫江浸月。
忽聞水上琵琶聲，
主人忘歸客不發。
尋聲暗問彈者誰，
琵琶聲停欲語遲。
移船相近邀相見，
添酒回燈重開宴。
千呼萬喚始出來，
猶抱琵琶半遮面。
轉軸撥弦三兩聲，
未成曲調先有情。
弦弦掩抑聲聲思，
似訴生平不得志。
低眉信手續續彈，
說盡心中無限事。
輕攏慢撚抹復挑，
初為霓裳後六么。
大弦嘈嘈如急雨，
小弦切切如私語。
嘈嘈切切錯雜彈，
大珠小珠落玉盤。
閒關鶯語花底滑，
幽咽流景水下灘。
水泉冷澀弦凝絕，
凝絕不通聲漸歇。
別有幽愁暗恨生，
此時無聲勝有聲。
銀瓶乍破水漿迸，
鐵騎突出刀鎗鳴。
曲終收撥當心畫，
四弦一聲如裂帛。
東船西舫悄無言，
惟見江心秋月白。
沈吟放撥插弦中，
整頓衣裳起斂容。
自言本是京城女，
家在蝦蟆陵下住。
十三學得琵琶成，
名屬教坊第一部。
曲罷曾教善才服，
妝成每被秋娘妒。
五陵年少爭纏頭，
一曲紅綃不知數。
鈿頭銀篦擊節碎，
血色羅裙翻酒污。
今年歡笑復明年，
秋月春風等閒度。
弟走從軍阿姨死，
暮去朝來顏色故。
門前冷落車馬稀，
老大嫁作商人婦。
商人重利輕別離，
前月浮梁買茶去。
去來江口守空船，
繞船月明江水寒。
夜深忽夢少年事，
夢啼妝淚紅闌干。
我聞琵琶已歎息，
又聞此語重唧唧。
同是天涯淪落人，
相逢何必曾相識。
我從去年辭帝京，
謫居臥病潯陽城。
潯陽地僻無音樂，
終歲不聞絲竹聲。
住近湓江地低濕，
黃蘆苦竹繞宅生。
其間旦暮聞何物，
杜鵑啼血猿哀鳴。
春江花朝秋月夜，
往往取酒還獨傾。
豈無山歌與村笛，
嘔啞嘲哳難為聽。
今夜聞君琵琶語，
如聽仙樂耳暫明。
莫辭更坐彈一曲，
為君翻作琵琶行。
感我此言良久立，
卻坐促弦弦轉急。
淒淒不似向前聲，
滿座重聞皆掩泣。
座中泣下誰最多，
江州司馬青衫濕。
Tầm Dương giang đầu dạ tống khách,
Phong diệp địch hoa thu sắt sắt.
Chủ nhân há mã khách tại thuyền,
Cử tửu dục ẩm vô quản huyền.
Tuý bất thành hoan thảm tương biệt,
Biệt thời mang mang giang tẩm nguyệt.
Hốt văn thuỷ thượng tỳ bà thanh,
Chủ nhân vong quy khách bất phát.
Tầm thanh âm vấn đàn giả thuỳ,
Tỳ bà thanh đình dục ngữ trì.
Di thuyền tương cận yêu tương kiến,
Thiêm tửu hồi đăng trùng khai yến.
Thiên hô vạn hoán thuỷ xuất lai,
Do bão tỳ bà bán già diện.
Chuyển trục bát huyền tam lưỡng thanh,
Vị thành khúc điệu tiên hữu tình.
Huyền huyền yểm ức thanh thanh tứ,
Tự tố sinh bình bất đắc chí.
Đê mi tín thủ tục tục đàn,
Thuyết tận tâm trung vô hạn sự.
Khinh lung mạn nhiên mạt phục khiêu,
Sơ vi Nghê thường hậu Lục yêu.
Đại huyền tào tào như cấp vũ,
Tiểu huyền thiết thiết như tư ngữ.
Tào tào thiết thiết thác tạp đàn,
Đại châu tiểu châu lạc ngọc bàn.
Gian quan oanh ngữ hoa để hoạt,
U yết lưu cảnh thuỷ hạ than.
Thuỷ tuyền lãnh sáp huyền ngưng tuyệt,
Ngưng tuyệt bất thông thanh tiệm yết.
Biệt hữu u sầu ám hận sinh,
Thử thời vô thanh thắng hữu thanh.
Ngân bình sạ phá thuỷ tương bính,
Thiết kỵ đột xuất đao thương minh.
Khúc chung thu bát đương tâm hoạch,
Tứ huyền nhất thanh như liệt bạch.
Đông thuyền tây phảng tiễu vô ngôn,
Duy kiến giang tâm thu nguyệt bạch.
Trầm ngâm phóng bát sáp huyền trung,
Chỉnh đốn y thường khởi liễm dung.
Tự ngôn bản thị kinh thành nữ,
Gia tại Hà Mô lăng hạ trú.
Thập tam học đắc tỳ bà thành,
Danh thuộc giáo phường đệ nhất bộ.
Khúc bãi tằng giao thiện tài phục,
Trang thành mỗi bị Thu Nương đố.
Ngũ Lăng niên thiếu tranh triền đầu,
Nhất khúc hồng tiêu bất tri số.
Điền đầu ngân tị kích tiết toái,
Huyết sắc la quần phiên tửu ố.
Kim niên hoan tiếu phục minh niên,
Thu nguyệt xuân phong đẳng nhàn độ.
Đệ tẩu tòng quân a di tử,
Mộ khứ triêu lai nhan sắc cố.
Môn tiền lãnh lạc xa mã hy,
Lão đại giá tác thương nhân phụ.
Thương nhân trọng lợi khinh biệt ly,
Tiền nguyệt Phù Lương mãi trà khứ.
Khứ lai giang khẩu thủ không thuyền,
Nhiễu thuyền nguyệt minh giang thuỷ hàn.
Dạ thâm hốt mộng thiếu niên sự,
Mộng đề trang lệ hồng lan can.
Ngã văn tỳ bà dĩ thán tức,
Hựu văn thử ngữ trùng tức tức.
Đồng thị thiên nhai luân lạc nhân,
Tương phùng hà tất tằng tương thức.
Ngã tòng khứ niên từ đế kinh,
Trích cư ngoạ bệnh Tầm Dương thành.
Tầm Dương địa tích vô âm nhạc,
Chung tuế bất văn ty trúc thanh.
Trú cận Bồn giang địa đê thấp,
Hoàng lô khổ trúc nhiễu trạch sinh.
Kỳ gian đán mộ văn hà vật,
Đỗ quyên đề huyết viên ai minh.
Xuân giang hoa triêu thu nguyệt dạ,
Vãng vãng thủ tửu hoàn độc khuynh.
Khởi vô sơn ca dữ thôn địch,
Âu á trào triết nan vi thính.
Kim dạ văn quân tỳ bà ngữ,
Như thính tiên nhạc nhĩ tạm minh.
Mạc từ cánh toạ đàn nhất khúc,
Vị quân phiên tác Tỳ bà hành.
Cảm ngã thử ngôn lương cửu lập,
Khước toạ xúc huyền huyền chuyển cấp.
Thê thê bất tự hướng tiền thanh,
Mãn toạ trùng văn giai yểm khấp.
Toạ trung khấp hạ thuỳ tối đa,
Giang Châu tư mã thanh sam thấp.
Ban đêm đưa tiễn khách ở đầu sông Tầm Dương
Gió thu thổi vào lá phong, hoa lau hiu hắt
Chủ nhân xuống ngựa, khách trong thuyền
Nâng chén rượu muốn uông (mà) không có đàn sáo
Say mà không vui vẻ gì (vì) biệt ly sầu thảm
Lúc chia tay lòng mang mang, sông đượm bóng trăng
Chợt nghe có tiếng tỳ bà trên mặt nước
Chủ nhân quyên về, khách cũng không khởi hành
Tìm theo tiếng để hỏi người đàn là ai
Tiếng tỳ bà im bặt, muốn nói mà còn (ngại ngùng) trì hoãn
Bèn dời thuyền lại xin được gặp mặt
Rót thêm rượu, khêu đèn lên, trùng tân tiệc rượu
Gọi đến ngàn lần vạn lần mới bước ra
Tay ôm tỳ bà che khuất nửa gương mặt
Vặn trục gảy dây hai ba tiếng (để thử)
Chưa có khúc điệu gì mà nghe đã hữu tình
Dây nào cũng nghẹn ngào, tiếng nào cũng có ý
Bày tỏ nỗi bất đắc chí trong cuộc đời
Hạ thấp lông mày cứ gảy cứ gảy mãi
Giãi bày hết tâm sự vô cùng hạn
Nhẹ nắn, chậm vuốt, rồi lại gảy tiếp
Thoạt đầu là khúc Nghê thường, sau đó là khúc Lục yêu
Dây lớn ào ào như mưa rào
Dây nhỏ nỉ non như tỉ tê chuyện riêng
(Rồi tiếp đến) tiếng rào rào lẫn tiếng nỉ non
(Nghe như) hạt châu lớn hạt châu nhỏ rắc vào trong mân ngọc
(Nghe như) tiếng chim oanh giọng (líu lo) qua lại trong hoa
Nhịp suối ngập ngừng, nước chảy xuống bãi
Suối nước bỗng lạnh đông, dây đàn ngưng bặt
Tiếng đàn ngưng bặt, không thuận, bấy giờ bỗng yên lặng
Tự có mối sầu u uất riêng, nỗi hận âm thầm phát sinh
Lúc này không có âm thanh mà nghe con hay hơn có
(Bỗng dưng nghe như) tiếng nước bắn tung ra khỏi thành bình bạc vị phá vỡ
(Nghe như) đoàn quân thiết kỵ ào ào đến, đao thương sáng ngời
Nàng dạo tay vào giữa bốn dây (và) chấm dứt ca khúc
Bốn dây vang lên một âm thanh như lụa xé
Thuyền mảng đông tây lặng im, không một tiếng nói
Chỉ thấy vầng trăng thu rọi sáng giữa sông
Nàng trầm ngâm gỡ phím, cài vào giữa các dây đàn
Sửa gọn xiêm áo lại, đứng dậy chỉnh vẻ mặt
Tâm sự rằng, nàng nguyên là con gái chốn kinh thành
Nhà ở lăng Hà Mô
Mười ba tuổi học được ngón đàn tỳ bà
Tên thuộc bộ thứ nhất của giáo phường
Mỗi gảy hết khúc đàn, từng khiến các nhà dạy đàn phục
Mỗi trang điểm xong là đến nàng Thu Nương cũng đố kỵ
Những chàng trai trẻ ở Ngũ Lăng tranh nhau tặng biếu
Một bài ca, thưởng không biết bao là tấm lụa đào
Vành lược bạc, cành trâm vàng đánh nhịp vỡ tan
Quần lụa màu huyết dụ để rượu đổ ra hoen ố
Năm này vui cười, năm sau cũng như vậy
Trăng thu gió xuân, trải một đời nhàn hạ
Em trai đi lính, rồi dì chết
Chiều qua, sớm lại, nhan sắc cũng lão đi
Trước cổng dần vắng tanh, thưa thớt đi ngựa xe
Cũng có tuổi rồi mới làm vợ người lái buôn
Người lái buôn chỉ tham lợi, coi thường biệt ly
Tháng trước đi Phù Lương mua trà
Từ đó đến giờ ở đầu sông một mình với con thuyền không
Quanh thuyền trăng sáng, nước sông lạnh lẽo
Đến khuya bỗng mộng thấy lại thời trẻ trung
Trong mộng thấy khóc nhoè má hồng phấn son
Tôi nghe tiếng tỳ bà đã thán tức
Giờ nghe thêm những lời tâm sự lại càng bùi ngùi
Cùng là kẻ luân lạc ở chốn chân trời
Gặp gỡ nhau đây hà tất đã từng quen biết
Năm ngoái tôi từ biệt kinh vua
Bị biếm đến thành Tầm Dương cho đến nay nằm bệnh
Tầm Dương xứ hẻo lánh không có âm nhạc
Cả năm chưa nghe được tiếng đàn sáo
Tôi ở gần sông Bồn, chỗ thấp và ẩm ướt
Lau vàng, trúc võ mọc quanh nhà
Ở nơi đây sáng chiều nghe được những gì
Có tiếng quốc khóc ra máu và tiếng vượn hú bi ai
Mùa xuân sáng hoa nở, mùa thu ban đêm có ánh trăng
Tôi thường thường đem rượu ra uống một mình
Có phải không có sơn ca thôn địch đâu
Khốn nỗi líu lo, líu liết, thật khó nghe
Đêm nay nghe được tiếng tỳ bà của nàng
Như nghe được tiếng nhạc tiên, tai tạm nghe rõ ràng
Xin ngồi lại đàn một khúc
Tôi sẽ vì nàng làm bài Tỳ Bà hành
Cảm động vì lời tôi nói, nàng đứng một lúc lâu
Rồi ngồi xuống gảy đàn, tiếng bỗng chuyển thành cấp xúc
Buồn thảm không giống như tiếng đàn vừa rồi
Hết những người trong tiệc nghe lại đều che mặt khóc
Trong những người ấy ai là người khóc nhiều nhất
Tư mã Giang Châu ướt đẫm vạt áo xanh
Nguyên Hoà thập niên, dư tả thiên Cửu Giang quận tư mã. Minh niên thu, tống khách Bồn phố khẩu, văn thuyền trung dạ đàn tỳ bà giả, thính kỳ âm, tranh tranh nhiên hữu kinh đô thanh; vấn kỳ nhân, bản Trường An xướng nữ, thường học tỳ bà ư Mục, Tào nhị thiện tài. Niên trưởng sắc suy, uỷ thân vi cổ nhân phụ. Toại mệnh tửu, sử khoái đàn sổ khúc, khúc bãi mẫn nhiên. Tự tự thiếu tiểu thời hoan lạc sự, kim phiêu luân tiều tuỵ, chuyển tỷ ư giang hồ gian. Dư xuất quan nhị niên điềm nhiên tự an, cảm tư nhân ngôn, thị tịch, thuỷ giác hữu thiên trích ý, nhân vi trường cú ca dĩ tặng chi, phàm lục bách nhất thập lục ngôn, mệnh viết Tỳ bà hành.Bài thơ này được sử dụng làm bài đọc thêm trong chương trình SGK Văn học 10 giai đoạn 1990-2006.
元和十年，予左遷九江郡司馬。明年秋，送客湓浦口，聞船中夜彈琵琶者，聽其音，錚錚然有京都聲；問其人，本長安倡女，嘗學琵琶於穆曹二善才。年長色衰，委身為賈人婦。遂命酒，使快彈數曲，曲罷憫然。自敘少小時歡樂事，今漂淪憔悴，轉徙於江湖間。予出官二年 恬然自安，感斯人言，是夕，始覺有遷謫意，因為長句歌以贈之，凡六百一十六言，命曰琵琶行。
(Năm Nguyên Hoà thứ 10, ta về giữ chức tư mã ở quận Cửu Giang. Qua mùa thu năm sau, đêm ra tiễn khách bên bến sông Bồn, chợt nghe thuyền ai có tiếng đàn tỳ bà vọng lại. Nghe trong tiến đàn thánh thót, âm vang điệu nhạc ở kinh đô. Bèn hỏi gốc gác. Người đàn bà trả lời rằng “Tôi vốn là con hát, quê ở Trường An, học đàn tỳ bà với hai danh sư Mục và Tào. Nay tuổi đã cao, nhan sắc tàn tạ, lấy chồng làm con buôn (thường theo thuyền buôn đi đây đi đó)”. Nghe vậy, cho dọn rượu ra đãi, xin nàng đàn lại cho nghe. Đàn xong cảm xúc vô vàn, nàng bèn kể lại cuộc đời mình từ lúc còn trẻ, vui sướng, cho tới lúc lưu lạc giang hồ khổ nhọc. Ta về đây làm quan đã được hai năm thanh thản yên ổn. Hôm nay nghe nàng nầy nói chuyện, cảm thương cho số phận lưu đầy! Bèn làm một bài thơ dài tặng nàng ta, gồm 616 chữ, gọi là Tỳ bà hành.)
Trang trong tổng số 5 trang (41 bài trả lời)
Trang đầu« Trang trước‹ [1] [2] [3] [4] [5] ›Trang sau »Trang cuối
Gửi bởi Trần Đông Phong ngày 15/01/2016 02:14
Đã sửa 8 lần, lần cuối bởi Trần Đông Phong ngày 27/08/2022 23:39
Sông Tầm tiễn khách đêm khuya
Lá phong, hoa sậy khí nhoà thu thiên
Chủ xuống ngựa, khách tại thuyền
Rượu nâng muốn uống, tiếng huyền vắng thôi
Biệt sầu, say cố vui chi
Chia tay lấp loáng trăng dài giãi sông
Tiếng đàn chợt vẳng trên sông
Khách đi chẳng bước, chủ không muốn về
Theo âm khẽ hỏi đàn ai
Tỳ bà dừng khúc, tiếng nghe chậm lời
Ghé thuyền muốn tỏ mặt người
Rượu thêm, đèn thắp, tiệc mời lại khai
Chào mời rộn tiếng, người e
Tỳ bà tay đỡ, mặt che nửa phần
Vặn đàn vừa gẩy mấy vần
Ngũ cung chưa dứt, tình đàn trước bay
Mỗi dây ấm ức tiếng đời
Tự than cuộc sống mấy lời chẳng như
Cúi mày tay tiếp đường tơ
Lòng đây nói hết muôn lời bi hoan
Nắn mau vuốt nhẹ vỗ khoan
Nghê Thường gẩy trước, sau đàn Lục Yêu
Ào ào mưa đổ dây to
Thiết tha dây nhỏ tiếng tơ tiếng lòng
Gẩy đàn tiếng đục tiếng trong
Mâm vàng châu báu thinh không lạc vào
Khóm hoa oanh hót líu lo
Nước khe nghẽn chảy xuống bờ nghẹt băng
Sáp đông nước lạnh dây ngừng
Dây ngừng chẳng thoát, tiếng đồng ngừng cơn
Riêng lòng thêm hận, sầu đơn
Lúc nay không tiếng mà hơn muôn lời
Ngân bình nước phá tuôn rơi
Vụt xông ngựa sắt, đao nơi trận tiền
Cuối cung móng vỗ giữa đàn
Bốn dây một tiếng lụa vàng xé tan
Đông tây chài lưới lặng yên
Lòng sông chỉ thấy trắng ngần trăng thu
Trầm ngâm móng cất đàn thu
Áo khăn sửa lại, điểm tô má nàng
Tự lời: Xưa gái kinh thành
Hà Mô mé dưới gia đình chẳng xa
Mười ba học khúc tỳ bà
Sổ danh đệ nhất tên tra giáo phường
Thiện Tài ngại lúc đàn dừng
Điểm trang vừa tới, Thu Nương ghen bì
Ngũ Lăng trai trẻ tranh đòi
Đàn ca một khúc, lụa mời xiết chi
Lược vàng gõ nhịp gãy rời
Váy là màu máu rượu rơi ố nhàu
Năm nay vui lại năm sau
Gió trăng trong tiết xuân thu thanh nhàn
Mất dì, em lại tòng quân
Tối đi sớm đến dung nhan suy tàn
Ngựa xe vắng, lạnh trước hiên
Về già làm vợ thương nhân buôn chè
Ham lời chẳng đoái biệt ly
Phù Lương tháng trước xa đi mua chè
Thuyền không mình chiếc tới lui
Ngoài thuyền sông lạnh, trăng trời sáng khan
Đêm khuya chợt mộng tuổi xuân
Trong mơ lệ nhỏ thấm nhan sắc hồng.
Thoạt nghe đàn gẩy đã thương
Lại nghe lời kể vấn vương bùi ngùi
Cùng là lưu lạc bên trời
Gặp nhau đâu phải có thời quen nhau
Rời Kinh năm trước bấy lâu
Biếm về nằm bệnh Tầm Châu xa sầu
Thành Tầm đất nhỏ nhạc đâu
Suốt năm chẳng thấy một câu ca đàn
Thành Bồn thấp ướt ở gần
Sậy vàng, trúc héo mọc quanh nếp nhà
Sớm khuya trong khoảng nghe xa
Quyên kêu giọng máu, vượn ca bi sầu
Sông xuân hoa sớm trăng thu
Thường ta tự chuốc rượu bầu rót tay
Ca thôn, sáo núi nơi đây
Ầu a giọng tiếng điệu lời khó nghe
Tỳ bà nghe thoảng đêm nay
Như là tiên nhạc bên tai nghe thèm
Chớ từ ngồi lại đàn thêm
Vì nàng sẽ soạn một thiên tỳ bà
Lặng người như thấu lời ta
Lại ngồi nắn phím tỳ bà gấp mau
Não nùng khác điệu ban đầu
Khắp ngồi nghe lại thảy đều lệ rơi
Rơi nhiều trong tiệc lệ ai
Áo xanh Tư Mã thấm đời Giang Châu.
Gửi bởi Lâm Xuân Hương ngày 14/05/2016 15:35
Bến Tầm Dương canh khuya tiễn khách
Lá phong lau xào xạc hơi thu
Chủ xuống ngựa, khách tại ghe
Nâng chung cùng uống, không nghe sáo đàn
Uống chưa say lại buồn lưu biệt
Lúc chia tay trăng rọi mênh mông
Tỳ bà nghe vẳng tiếng đồng
Khách chưa rời bến, chủ không muốn về
Lại gần hỏi: Ai vê đàn đó
Tiếng đàn im, giọng có ngập ngừng
Cặp ghe xin được gặp cùng
Rượu ngon đem tiếp, đèn lồng thắp lên
Mời hết nhẽ mới ra e lệ
Ôm tỳ bà che nửa chân mày
Dạo qua, vặn trục, lên dây
Tuy chưa thành khúc đã gây cảm tình
Mỗi dây ngân ngụ tình hàm tứ
Dường như là kể lể đời mình
Hơi cúi đầu, tay gảy nhanh
Nỗi niềm tâm sự, nguồn cơn giãi bày
Hết nắn nhẹ, bắt khoan lại dạo
Khúc Nghê Thường lại đến Lục Yêu
Dây to rào rạt như mưa
Tỉ tê dây nhỏ như vừa niềm riêng
Tiếng nhỏ to gảy xen thành nhịp
Tựa hạt châu gieo rắc mâm vàng
Như trong hoa tiếng chim oanh
Êm đềm tiếng suối, vang vang thác ghềnh
Bỗng như suối đóng băng ngưng chảy
Dây đàn ngừng, tiếng hát cũng im
Phát sinh vẻ khác hiện lên
Trong im lặng lại tình hơn có đàn
Bỗng lại động như bình ngọc vỡ
Xoang xoảng đao kiếm ở sa trường
Khúc vừa xong, phảy một đường
Âm như xé lụa phát cùng bốn dây
Dọc đông tây cảnh im phăng phắc
Chỉ thấy trăng vằng vặc giữa sông
Gài que vào những dây đồng
Sửa y khép nép đặng vùng đứng lên
Kể lể: Em vốn người đô thị
Nhà dưới làng tên gọi Hà Mô
Mười ba tuổi học tỳ bà
Cũng vào hạng nhất tài hoa trong phường
Sau mỗi khúc đàn thường được nể
Trang điểm xong lắm kẻ ghét ghen
Ngũ Lăng niên thiếu tranh giành
Thưởng không kể xiết bao thanh luạ đào
Vành lược bạc, cành hoa vàng gãy
Mảnh quần hồng hoen ố rượu rơi
Truy hoan năm tháng qua rồi
Trăng thu xuân mát qua trôi ơ thờ
Em trai lính, bà cô lại chết
Sớm chiều qua nhan sắc suy tàn
Xe ngựa biệt, nhà vắng tanh
Trở vể gá nghĩa cùng anh buôn hàng
Người lái buôn chỉ ham lợi nhuận
Đi Phù Lương xem nhẹ biệt ly
Thuyền không một chiếc em đi
Quanh thuyến trăng rọi, sông thì lạnh căm
Đêm khuya nàng bỗng mơ ngày cũ
Lệ trào rơi trên má phần hồng
Được nghe gảy khúc tơ đồng
Nay nghe truyện lại càng thương ngậm ngùi
Cùng là khách chân trời góc biển
Gặp nhau đây thân thiện khác gì
Kinh đô năm ngoái ra đi
Thân quan bị giáng đày về Tầm Dương
Nhạc đâu ở Tầm Dương hẻo lánh
Suốt năm không tiếng khánh tiếng đàn
Nhà gần nơi bến sông Bồn
Lau gầy trúc ốm mọc lan quanh nhà
Ở đấy nghe thấy gì sớm tối?
Tiếng quyên kêu khắc khoải, vượn buồn
Trăng thu, hoa sớm, sông xuân
Thường thỉ chỉ một mình nhâm nhi sầu
Há không có sáo đồng hát núi
Nhưng khó nghe những líu cùng lo
Nay nghe nàng gảy tỳ bà
Khác nào nghe nhạc tiên ca trên trời
Hãy vui lòng đàn chơi khúc nữa
Ta sẽ vì nàng chuyển thành thơ
Gọi là hành khúc tỳ bà
Vâng lời ngồi xuống đàn ca vài bài
Âm khác hẳn rầu rầu thương cảm
Khiến người nghe cả đám lệ rơi
Ai người lệ ứa nhiều hơn
Giang châu tư mã lệ tràn đẫm y.
Gửi bởi Trương Việt Linh ngày 27/06/2016 20:32
Có 1 người thích
Đêm thu tiễn khách bến Tầm Dương
Xào xạc lau thu gợn gợn buồn
Xuống ngựa dùng dằng thuyền gác mái
Rượu nồng nâng chén sáo đàn suông
Vui chưa tròn cuộc, thảm chia tay
Trăng dọi lòng sông bát ngát say
Vẳng tiếng tì bà vang bến nước
Ngập ngừng chủ khách biếng chia tay
Lần nghe, sẽ hỏi nọ ai đàn?
Bặt tiếng lời thưa ngại hổ han
Thuyền sát đến gần mời tỏ mặt
Rượu châm đèn sáng cuộc vui lan
Năn nỉ hết lời mới bước ra
Tì bà che khuất nửa mày hoa
Lên dây vặn trục buông đôi tiếng
Khúc chửa vầy xong điệu đậm đà
Nức nở nghe từ mấy phím tơ
Nỗi niềm cay đắng tự bao giờ
Mày chau tay gảy bao sầu hận
Tâm sự cùng ai giải bến bờ
Nhặt khoan dìu dặt giọng trăm chiều
Hết khúc Nghê Thường đến Lục Yêu
Dây nhỏ nỉ non thầm kể lể
Dây to sầm sập tiếng mưa rào
Cao thấp lần nghe tiếng dạo mau
Như trên mâm ngọc nảy trân châu
Oanh ca ríu rít trong hoa thắm
Suối ngập ngừng trôi thác lũ trào
Suối lạnh lùng trôi mành đứt dây
Đứt dây nên bặt tiếng đàn bay
Bao nhiêu sầu hận buồn ngơ ngẩn
Lặng ngắt sao lòng chan chứa đây
Bỗng như bình vỡ nước trào tuôn
Nhựa sắt xông lên tiếng giáo gươm
Trọn khúc bốn dây chung một phách
Nghe như xé lụa oán sầu thương
Lặng ngắt đông tây mấy lá thuyền
Dòng sông trong vắt bóng trăng nghiêng
Khẻ khàn thu xếp xong đàn bát
Khép nép xiêm y tỏ nỗi niềm
Rằng thiếp xưa kia ở đế đô
Quê làng vốn tự xứ Hà Mô
Học đàn từ thuở mười ba tuổi
Nổi tiếng tài danh tự thuở giờ
Trọn khúc Thiện Tài sợ lắm phen
Điểm trang xong khiến ả Thu ghen
Ngũ Lăng trai trẻ giành yêu mến
Lụa thắm tranh mua một tiếng đàn
Lược bạc thoa vàng nhịp gõ tan
Quần hồng đẫm rượu ố màu loang
Mãi vui còn thiết chi đâu nữa
Xuân đến thu qua tuế nguyệt tàn
Dì chết em đi lính não lòng
Sớm chiều phai nhạt nét hoa dung
Ngựa xe ngoài cửa nào đâu thấy
Cùng lái thương kia kết vợ chồng
Trọng lợi xem thường cảnh biệt ly
Buôn chè tháng trước khách ra đi
Thuyền không đậu bến thân thui thủi
Trăng dãi lòng sông não nuột thay
Đêm vắng mơ màng nhớ tuổi xuân
Lệ rơi trên má nhạt phai hồng
Tiếng đàn thổn thức bao tâm sự
Thêm nỗi buồn nghe chuyện não lòng
Lận đận chân trời xót phận chung
Lựa gì đôi lứa phải quen thân
Kinh đô năm ngoái ta từ biệt
Đất trích Tầm Dương ốm liệt nằm
Nơi đây quạnh quẽ chốn khô khan
Năm trọn không nghe tiếng áo đàn
Nhà ở sông Bồn nơi thấp trũng
Trúc gầy lan úa nhảy tràn lan
Sáo đồng hát núi há đâu không
Ngán nỗi líu lo giọng chẳng đồng
Điệu khúc đêm nay mừng thưởng thức
Khác chi tiên nhạc cõi non Bồng
Nào hãy cùng vui khúc nữa chơi
Vì ai ta sẽ soạn nên lời
Tần ngần cảm tạ ơn tri kỷ
Nắn phím so dây lệ chảy vời
Ảo não cung đàn nghe khác giọng
Người bưng mặt khóc lệ rơi nhoà
Lệ ai chan chứa hơn người nhỉ?
Tư Mã Giang Châu ướt vạt tà
Gửi bởi Lương Trọng Nhàn ngày 28/12/2020 12:00
Canh khuya đưa khách Tầm Dương,
Gió thu hiu hắt lá phong rơi đầy.
Người xuống ngựa, khách thuyền quay,
Chén quỳnh uống cạn uổng thay không đàn.
Say gì ly biệt nơi ngàn,
Bóng trăng sông đượm lòng mang mang sầu.
Tỳ bà sông nước nghe đâu,
Chủ nhân nán lại, khách âu chẳng rời.
Hỏi người đàn hết dạo chơi,
Tỳ bà im bặt, tiếng người im theo.
Gặp nhau rời khỏi thuyền neo,
Mở thêm tiệc rượu đèn khêu rượu bày,
Ngàn lần gọi mới ra ngay,
Khuất che nửa mặt ôm tay tỳ bà.
So dây vặn trục thử qua,
Chưa đàn thành khúc nghe ra hữu tình.
Nghẹn ngào uất ức nổi mình,
Tỏ bày bất đắc chí khinh cuộc đời.
Khép mày cứ gảy mãi thôi,
Giãi bày tâm sự đơn côi vô cùng.
Vuốt rờ chậm rãi nhẹ rung,
Nghê thường đầu khúc sau cùng Lục yêu.
Ào ào dây lớn mưa chiều,
Nỉ non dây nhỏ như điều tỉ tê.
Rào rào lẫn tiếng ủ ê,
Nhỏ to châu rắc ngọc gieo mâm vàng.
Dưới hoa oanh líu lo sang,
Ngập ngừng suối chảy trong ngàn xuống sông.
Buồn tênh nước suối lạnh đông,
Tiếng đàn ngưng bặt, lặng trong bầu trời.
Hận sầu u uất tơi bời,
Âm thanh không có nghỉ thời còn hay.
Nước tung bình bạc vỡ bay,
Ào ào thiết kỵ, kiếm đao sáng ngời.
Dạo tay vào bốn dây rời,
Tiếng như lụa xé vận vào bốn dây.
Lặng im thuyền mảng đông tây,
Trăng thu chỉ thấy sáng đầy giữa sông.
Trầm ngâm phím dắt vào trong,
Áo xiêm sửa gọn, tô hồng dung nhan.
Kinh thành tâm sự là nàng,
Lăng Hà Mô ấy nhà nàng ở đây.
Mười ba tuổi học đàn ngay,
Giáo phường thứ nhất ghi nay học đàn.
Dạy đàn nhà phục nể nang.
Thu Nương đố kỵ khi nàng điểm trang.
Ngũ Lăng tranh tặng các chàng,
Một bài được thưởng cơ man lụa đào.
Lược vàng trâm vỡ rào rào,
Lụa quần huyết dụ rượu đào đổ hoen.
Năm này vui vẻ sau quen.
Xuân thu trăng gió, nhàn len một đời.
Em đi lính, chết dì rồi,
Chiều qua, sớm lại, sắc thôi cũng tàn.
Cổng ngoài xe ngựa vắng sang,
Tuổi cao rồi mới vợ chàng lái buôn.
Người tham lợi, biệt coi thường,
Phù Lương tháng trước mua hương mua trà.
Một mình thuyền chẳng giữ nhà,
Quanh thuyền trăng sáng, sương sa lạnh lùng.
Đến khuya mộng lại trẻ trung,
Lệ nhoè mộng thấy má hồng phấn son,
Nghe tỳ bà tiếng nỉ non,
Nghe thêm tâm sự lòng còn ngẩn ngơ.
Cùng là luân lạc chân trời,
Gặp đây hà tất từng thời biết nhau.
Năm qua tôi biệt kinh vua,
Tầm Dương bị biếm đến nay bệnh nằm.
Tầm Dương vắng không đàn cầm,
Chưa nghe đàn sáo cả năm tiếng ồn,
Tôi gần thấp ướt sông Bồn,
Lau vàng, trúc võ mọc chôn quanh nhà.
Sáng chiều nghe được gì xa,
Quốc kêu ra máu bi ai vượn gào.
Thu trăng xuân sáng, hoa chào,
Thường đem rượu uống ra vào mình tôi.
Phải không ca múa địch thôi,
Líu lo, líu liết, thật thời khó nghe.
Tiếng tỳ bà nay đêm về,
Như tiếng tiên hát, tai nghe rõ ràng.
Xin ngồi lại một khúc đàn,
Vì nàng tôi sẽ viết trang Tỳ Bà.
Cảm thông nàng đứng lâu ra.
Rồi ngồi đàn gảy tiếng va nhanh dần.
Không như buồn thảm tiếng gần,
Hết người trong tiệc nghe dần lệ sa.
Khóc nhiều người nhất ấy là
Giang Châu Tư mã ướt tà áo xanh.
Gửi bởi Sườn Cừu Nướng Mật ngày 15/12/2021 20:41
Gửi bởi Tạ Trung Hậu ngày 17/07/2022 21:52
Đã sửa 1 lần, lần cuối bởi Tạ Trung Hậu ngày 18/07/2022 03:24
Tầm Dương đưa khách canh tàn
Sắt se Thu lạnh võ vàng phong lau
Người xuống ngựa, khách lên tàu
Không đàn sáo tiễn, cạn bầu rượu chung
Lung linh bến nước trăng lồng
Say trong ly biệt nào mong vui gì
Trên sông chợt vẵng tiếng tỳ
Người về chẳng nỡ, khách đi không đành
Ai đàn lần hỏi ngọn ngành
Tiếng đàn chợt nín, lặng thinh một hồi
Ghé thuyền xin được gặp người
Thắp đèn, châm rượu bày mời tiệc hoa
Ngàn lần gọi mãi mới ra
Cúi chào, nửa mặt tỳ bà nghiêng che
Căng dây vặn trục lành nghề
Dạo chưa thành khúc đã nghe hữu tình
Khi tấm tức lúc buồn tênh
Như không thoả chí bình sinh vẩy vùng
Chau mày thoăn thoắt tay vung
Bao nhiêu tâm sự trong lòng tuôn ra
Bấm khoan bấm nhặt ngân nga
Nghê Thường đầu khúc sau là Lục Yêu
Dây to mưa đổ ào ào
Nỉ non dây nhỏ biết bao nỗi niềm
Bỗng trầm tiếng nổi tiếng chìm
Tựa trên mâm ngọc rơi nghìn hạt châu
Dưới hoa oanh hót giọng sầu
Ngập ngừng xuống bãi suối dàu dàu trôi
Đàn dừng, nước đọng nửa vời
Đàn ngưng âm hưởng nơi nơi ngưng dần
Giấu buồn, buồn lại thầm dâng
Phút giây lặng lẽ nghe chừng hay hơn
Như bình bạc vỡ nước tuôn
Như quân thiết kỵ giáp gươm rộn ràng
Dứt bài, thu phím vỗ đàn
Một âm lụa xé bàng hoàng bốn dây
Phảng thuyền lặng ngắt đông tây
Giữa dòng thu bạc, trăng gầy vắt ngang
Trầm ngâm tháo phím cài đàn
Vuốt ngay xiêm áo, chỉnh trang dáng hình
Rằng xưa thiếp gái kinh thành
Gò Hà Mô, cuối khúc quanh là nhà
Giỏi đàn từ thuở mười ba
Danh ghi đệ nhất tài hoa giáo phường
Thiện tài phục ngón cung thương
Điểm tô nhan sắc Thu nương sao bằng
Khúc xong, trai trẻ Ngũ Lăng
Mang bao gấm lụa lăng xăng tặng nàng
Gảy bao lược bạc trâm vàng
Bao quần lụa thắm, rượu tràn ố hoen
Xuân thu trăng gió nhàn quen
Năm qua năm lại rộn chen tiếng cười
Em bắt lính, dì qua đời
Thời gian thấm thoát nhạt phai má hồng
Trước sân xe ngựa vắng không
Về già lấy một người chồng lái buôn
Ham tài lợi cách xa thường
Tháng rồi đến huyện Phù Lương mua chè
Một thuyền sông vắng đi về
Nước trôi lạnh lẽo bốn bề trăng đưa
Khuya nằm nhớ chuyện ngày xưa
Phấn son phai nhạt, trong mơ lệ nhoà
Tiếng tỳ than thở nghe qua
Giờ thêm tâm sự thiết tha bùi ngùi
Cùng nhau lận đận bên trời
Gặp nhau lọ phải có thời quen nhau
Đế kinh từ biệt đã lâu
Tầm Dương đất trích nằm đau suốt ngày
Vắng tanh đàn sáo chốn này
Tiếng tơ trúc cả năm dài chưa nghe
Sông Bồn đất thấp gần kề
Lau vàng trúc cỗi bên hè hắt hiu
Nghe gì nơi ấy sớm chiều
Cuốc gào hộc máu, vượn kêu khóc hoài
Xuân hoa nở, nguyệt thu cài
Thường nghiêng bầu rượu chuốc say một mình
Sáo đồng, chim núi sao đành
Kêu vang inh ỏi thình lình chói tai
Tiếng tỳ nàng dạo đêm nay
Nghe như tiên nhạc khoan thai nhịp nhàng
Mời ngồi khảy tiếp cung đàn
Tỳ Bà Hành khúc vì nàng chuốt trau
Cảm lòng, nàng đứng hồi lâu
Lại ngồi réo rắc điệu sầu chơi vơi
Đàn thêm tha thiết bồi hồi
Khách ngồi quanh tiệc ngậm ngùi lệ sa
Hỏi người buồn nhất ai là
Giang Châu tư mã đẫm tà áo xanh
Gửi bởi Lạc Mỹ Xuyên Thu ngày 20/07/2023 19:30
Tầm Dương tiễn khách đêm thâu
Lá phong hiu hắt, hoa lau êm đềm
Người xuống ngựa, khách trong thuyền
Rượu nâng chưa cạn mà quên sáo đàn
Say rồi cất tiếng buồn than
Trăng tà rọi bóng, hợp tan trĩu lòng
Tỳ Bà bỗng cất trên sông
Người đà quay gót, kẻ không khởi hành
Lần tìm xin hỏi tính danh
Tỳ bà im tiếng chẳng đành đổi trao
Cập thuyền mong được gặp nhau
Khêu đèn, rượu rót, tiệc vào bày qua
Gọi ngàn lần mới bước ra
Tỳ bà che nửa dung hoa thẹn thùng
Thử đàn, vang tiếng mông lung
Khúc còn chưa gảy mà rung động người
Dây thổn thức, tiếng như lời
Giãy bày cay đắng cuộc đời truân chuyên
Rũ mày đàn gảy triền miên
Vô vàng tâm sự, sầu riêng mấy điều
Nhẹ dừng, chậm vuốt, lại khêu
Nghê Thường vừa dứt, Lục Yêu dây vào
Lớn thì như tiếng mưa rào
Nhỏ đà tựa lúc thì thào nỉ non
Rì rào lẫn tiếng con con
Hòn hòn mân ngọc rót mòn hạt châu
Trong hoa oanh hót thêm vào
Suốt triền, nước chảy nơi đâu ngập ngừng
Giá lòng đàn cũng chợt ngưng
Lắng trong dạ khách lân lân nỗi niềm
Hận lòng một mối sầu riêng
Đàn không còn tiếng mà điên đảo người
Nước đà tựa phá bình rơi
Lại như thiết kỵ sáng ngời đao loan
Dạo tay giữa bốn dây đàn
Kết rồi một khúc âm vang cõi trần
Trên thuyền chẳng tiếng ai nâng
Sông thu rọi bóng trăng ngần gió lay
Trầm ngâm gỡ phím, cài dây
Áo xiêm khép nép cùng ai giải lời:
Nàng thời con gái kinh đô
Xưa làng ở tận Hà Mô quê nhà
Rành đàn lúc tuổi mười ba
Cầm kỳ hạng nhất trong hoa giáo phường
Khúc đàn bao khách cảm thương
Điểm tô xuân sắc, Thu Nương chẳng bằng
Những chàng trai ở Ngũ Lăng
Tranh mua một khúc, lụa dâng gấm hàng
Vành lược bạc, trâm gãy đàn
Quần hồng rượu đổ tràn lan lụa đào
Năm này chẳng khác năm sau
Xuân thu trăng gió, đời bao hạ nhàn
Em tòng quân, khóc dì tang
Chiều qua, sớm lại, sắc nhan luống già
Cổng dần thanh vắng ngựa qua
Xuân nay đà lỡ vào nhà lái buôn
Doanh tham chia biệt xem thường
Tháng rồi từ giã, Phù Lương mua trà
Thuyền đơn lẻ bóng mình ta
Trăng soi dưới bóng trăng tà lạnh căm
Khuya về mộng thấy thời xuân
Khóc nhoè hương phấn, má son chẳng màn.
Tỳ bà vang tiếng thở than
Này thêm tâm sự hồng nhan bùi ngùi
Cùng thân luân lạc chân trời
Gặp nhau như ngỡ một đời đẩy đưa
Năm rồi từ biệt kinh vua
Tầm Dương mang bệnh vẫn chưa khỏi lành
Đất này hẻo lánh âm thanh
Một năm vắng tiếng đua tranh sáo đàn
Sông Bồn ẩm thấp thanh nhàn
Lau vàng, võ trúc mọc quanh hiên nhà
Sáng chiều những tiếng nghe qua
Quốc kêu tuôn máu, vượn hoà bi ai
Ngày xuân hoa, tối trăng vầy
Đêm thu nâng chén rượu say một mình
Sơn ca cũng hót tâm tình
Nhưng ấm ríu rít chẳng gìn tâm can
Nàng dâng một khúc bên đàn
Như vang tiên nhạc rõ ràng bên tai
Ngồi đàn một khúc đêm nay
Tỳ Bà hành khúc vì ai viết lời
Tần ngần cảm xúc lời tôi
Bèn ngồi xuống gảy, chuyển dời kép dây
Thảm thương hơn khúc vừa đây
Một phen tiệc rượu khóc thay cho nàng
Người mang nức nở rõ ràng
Giang Châu Tư mã ướt làn áo xanh.
Ngôn ngữ: Chưa xác định
Gửi bởi ramaniya ngày 16/07/2009 06:30
Câu: "Biết bao the tấm chuốc mua tiếng đàn" phải sửa lại là: "Biết bao the thắm chuốc mua tiếng đàn" mới đúng.
Gửi bởi Vanachi ngày 16/07/2009 09:20
Mình đã nói rõ ở trên, xin bạn đọc lại. Ở trên mình đăng 2 bản khác nhau, đều có nguồn, còn bản nào chính xác hơn bản nào thì không dám có ý kiến bừa.
Gửi bởi Tedboy ngày 13/11/2012 23:12
Xin chào các tiền bối! Em đang học năm 4 chuyên ngành tiếng Trung . Sắp tới, em định làm khoá luận tốt nghiệp liên quan tới các bản dịch quốc ngữ bài "TỲ BÀ HÀNH". Thật may mắn vì em đã tìm thấy rất nhiều bản dịch của rất nhiều tác giả mà các tiền bối đã dày công gửi lên. Nhưng em không biết là những bản dịch này, ( đặc biệt là ngoại trừ bản dịch của tác giả Phan Huy Thực) đã từng được in và xuất bản trong các cuốn sách nào chưa ạ? Em thực sự đang rất cần tìm được những cuốn sách đó ( nếu có). Hi vọng các tiền bối sẽ tận tình giúp đỡ em. Em xin cảm ơn ạ.
Trang trong tổng số 5 trang (41 bài trả lời)
Trang đầu« Trang trước‹ [1] [2] [3] [4] [5] ›Trang sau »Trang cuối
Đăng nhập bằng Facebook