Tìm bài trả lời thơ

Nghìn thuở văn chương, nghìn thuở thầy,
Trọn đời khâm phục, dám đơn sai.
Bách tùng đất Lỗi giờ đâu nhỉ,
Rồng cá chiều thu nỗi nhớ đầy!
Chẳng sống chung thời, tuôn lệ nhớ,
Há nghèo đến thế bởi thơ hay?
Lắc đầu, chứng cũ khỏi chưa nhỉ?
Dưới đất đừng cho quỉ nó cười!

Thuyền quân ních chặt dân cày,
Đồng hoang trải rộng xuân dài cỏ xanh.
Lặng nhìn thôn xóm vắng tanh,
Tìm hương khói mới thanh minh xứ nào?

Thuyền lầu vét lính hết nông dân,
Đồng ruộng xanh um lớp cỏ xuân.
Lên thử Ngô Môn nhìn khắp chốn,
Thanh minh khói mới thấy thưa dần.

Nhà nông bị bắt xuống thuyền binh,
Ruộng đất bao la cỏ mượt xanh.
Lên gác Ngô môn nhìn khắp quận,
Lơ thơ khói mới tiết thanh minh.

Mình rất đồng ý với bạn kimthoty! Tuy nhiên, có vài điểm cần bàn thêm như sau:

閶門即事
耕夫召募逐樓船，
春草青青萬頃田。
試上吳門窺郡郭，
清明幾處有新烟。

Xương môn tức sự

Canh phu triệu mộ trục lâu thuyền,
Xuân thảo thanh thanh vạn khoảnh điền.
Thí thướng ngô môn khuy quận quách,
Thanh minh kỷ xứ hữu tân yên?

Tên bài thơ: 閶門即事, phiên là “Xương môn tức sự”. Lê Nguyễn Lưu còn phiên là “Xướng môn tức sự” và chú rằng “cũng đọc Xương môn, tên một cửa của thành Tô Châu”.
Dựa vào sách của Nguyễn Danh Đạt, Tiêu Đồng Vĩnh Học xin làm rõ thêm như sau:
1. “Xương môn”: Một cửa thành ở Tô Châu.
2. “Lâu thuyền”: Là thuyền chở lính ngày xưa. “Trục lâu thuyền 逐樓船”: bắt đi lính. Bản chữ Hán của Thi Viện lại chép là “愛樓船, ái lâu thuyền”. Mình thấy cần xem lại chỗ này.
3. Khoảnh 頃, là 100 mẫu. Vậy “萬頃田 vạn khoảnh điền” dịch thành “Hàng vạn cánh đồng” hay “muôn thửa ruộng” là rất hợp lý. Trong khi đó bản chữ Hán của Thi Viện lại chép là “項, hạng”? Mặc dù “hạng” cũng có nghĩa là “to, lớn” nhưng trong các tài liệu của Trung Quốc đều viết là 萬頃田. Có chỗ chú giải là: 農民被召去當兵, 万頃農田旡人耕作 (Nông dân bị triệu khứ đương binh, vạn khoảnh nông điền vô nhân canh tác. Nghĩa là: Nông dân bị bắt làm lính, hàng vạn thửa ruộng không có người canh tác). Đây là lời tố cáo của tác giả bài thơ đối với giai cấp thống trị phong kiến.
4. “Ngô Môn”: chỉ Xương Môn.
5. Trong sách Thơ Đường hai tập chữ “yên” viết là 烟, một số tài liệu của Trung Quốc cũng dùng chữ này. Tất nhiên nó cũng dùng như chữ 煙.

Rất mong sự đóng góp của quý vị thức giả!

Hà Nội tro tàn khắp đó đây,
Ba triều cung quán rộn kèn Tây.
Gió thu một dải trời liền nước,
Ải tối ngàn trùng núi lẫn mây.
Nghe cuốc đầu cầu hay khí đổi,
Bắn hùm trong cỏ tiếc người tài.
Hồ Tây chẳng gợn hờn năm trước,
Lại trổ hoa sen rượu thắm mùi.

Nhà thanh gặp buổi đêm thanh,
Biết bao tiếng động rõ rành bên tai.
Dế kêu rộn rã bụi ngoài,
Gọi bày tiếng nhạn bên trời ríu ran.
Thành sông chuông vẳng trăng tàn,
Tiếng chày lạnh buổi thu hàn biển khơi.
Xa quê ngàn dặm bên trời,
Vấn vương hồn mộng ngậm ngùi khôn khuây!

Thân như ánh chớp hoàng hôn,
Ngàn cây xuân thắm, thu buồn mênh mông.
Dòng đời suy thịnh... có không,
Thịnh suy như giọt sương đông đầu cành.

Cỏ tốt đầy sân, liễu rủ mành,
Ngày về bao nả khách tòng chinh?
Rèm thưa lòng não, trăng tàn bóng,
Gối lạnh châu tràn quốc gọi canh.
Ải bắc mây tràn thương nhạn lẻ,
Giang nam xuân hết, lạt mày xanh.
Tương tư mấy độ đêm thường mộng,
Khốn nỗi lang quân có thấu tình?

Gian khổ lao đao suốt đời mình,
Can qua loạn lạc bốn mùa kinh.
Sơn hà tan nát bay theo gió,
Thân thể nổi chìm mưa cuốn nhanh.
Đầu thác kinh hoàng đâu kể xiết,
Giữa bờ biển rộng kiếp linh đinh.
Đời người xưa vốn ai không chết,
Một tấm lòng son để sử xanh.