Chủ đề: CLB Thơ Hán Việt Pháp Anh - Trang 27

Tài năng thiên bẩm và độc đáo của Verlaine ở chỗ thể hiên cái Sai biệt vi điệu và sự kết liên cái mơ hồ với cái chính xác.Tư đó V. đề cao vai trò của nhạc trong thơ, đưa nhạc hiện đại vào thơ
V. yêu cầu thơ phải du dương êm ái Câu thơ phải phải có được những rung động âm nhạc, chứ không phải do vần,tưc là do tính bién hóa không cùng của nhịp điêu, do tính mới lạ của thơ có số âm tiết lẻ, do sự chọn lựa và hòa hợp tạo thành sức vang của thanh âm
P.Crouzet đã viện dẫn những bài thơ tiêu biểu như Chanson d’automne hay bài Il pleure dans mon coeur trong tập Romances sans paroles
V. cũng viết tác phẩm văn xuôi,chỉ có một tập nổi tiếng Les poètes maudits
Công lao của V.còn ở chỗ cho xuât bản hai tác phẩm tiêu biểu của Rimbaud Thần cảm Illuminations và Une saison en enfer làm cho Rimbaud lừng danh

Paul Verlaine sinh năm 1844 ở Metz Bố ông là đại úy Học hết trung học V. đi làm viên chức  rồi ở tòa thị chính Paris Ở đây ông bắt đầu giao du với các nhà nhà văn và trỏ thành môn đồ của phái Thi Sơn  chủ yếu là Leconte de Lisle vàThé odore de Banville
.  1866 ông in tập thơ đầu tay Pòemes saturniens  Năm 1870 ông lấy vợ Mathilde Mauté 16 tuổi Năm sau ông gặp Rimbaud ròi cùng Rimbaud lao vào cuộc sống phóng đãng sống lang thang ở Anh Bỉ Tháng 3/1871 công xã Paris nổ ra V. tham gia rất nhiệt tìnhCông xã thất bại , V. mất tinh thần chạy khỏi Paris về Arras với gia đình
Thang 8/1873 sau vụ xô xát o Brũxelles  V, bắn R. làm R. bị thương V bị 2năm tù  cũng từ đó hai người chia tay Bị sa sút tinh thân V. tìm về với tôn giáo viết Sagesse ,dạy học tư ỏ Anh. 1877ông trở về Pháp làm báo Năm 1881 ông cho xuất bản Sagesse
Theo văn học sử Pháp <Crouzet chủ biên> Paul Verlaine được tôn lên “Ông hoàng các nhà thơ”
Từ 1885 đến cuối đời V. sống ở Paris những ngày tàn tạ về tinh thần sưc khỏe và vật chất<nghiện, nghèo, đau ốmĐến1896 chết trong cảnh khốn cùng đó
                                                                        ĐÔNG HOÀI
                                                                   Thơ Pháp
                                                                              Nửa sau thế kỷ XIX đầu thế kỷ
                                                                               XX  NXB  Văn học
                                                                                                 1992
[/color][/size][/b][/quote]

CHANSON  D’AUTOMNE

Les sanglots longs
Des violons
         De l’automne
Blessent mon cœur
D’une langueur
         Monotone.

Tout suffocant
Et blême ,quand
         Sonne l’heure,
Je me souviens
Des jours anciens
         Et je pleure.

Et je m’en vais
Au vent mauvais
         Qui m’emporte
Decà,delà
Pareil à la
feuille morte.
                               <Pòemes saturniens>
                                 PAUL  VERLAINE

KHÚC HÁT MÙA THU

Thê l ương trong tiếng nấc dài
Dàn thu tan nát tim ai hỡi tình

Tàn hơi xanh nhợt thân hình
Là thôi hết kiếp phù sinh đau buồn
Nhớ xưa lòng lại bồn chồn
Bỗng dưng lệ nhỏ xuống hồn tơ vương.

Thân ta như lá khô vàng
Lìa cành cho gió phũ phàng đưa đi
                               Tân Tỵ mùa thu <1941 >

Những tiếng ngân dài nức nở
Của những cây đàn vĩ cầm
               Mùa thu
Làm đau trái tim tôi
Bằng một đơn điệu u buồn

Rất ngạt thở
Và xám xanh , khi
      Giờ lâm chung điểm
Tôi nhớ lắm
Những ngày xưa
      Và tôi khóc

Và tôi ra đi
Trong giờ xấu
Gió cuốn lôi tôi
Nơi này nơi kia
Giống như
chiếc lá khô
                           Bản dịch  1972
             
IL PLEURE DANS MON CŒUR

Il pleure dans mon cœur
Comme il pleut sur la ville
Quelle est cette langueur
Qui pénètre mon cœur ?

O bruit doux de la pluie
Pa rterre et sur les toits !
Pour un cœur qui s’ennuie
O le chant de la pluie !

Il pleure sans raison
Dans ce cœur qui s’écoeure
Quoi ! nulle trahíson ?
Ce deuil est  sans raison…
                     < Romances snas paroles>

Ai khóc trong lòng ta
Như mưa trên thành phố
Sầu này ai gây ra
Làm lòng ta lây khổ ?

Tiếng mưa rơi êm dịu
Mặt đất và mái nhà
Để lòng ta nặng trĩu
Ôi mưa ca bài ca !

Ai khóc không trí năng
Từ lòng ai chán ngán
Sao ! Không chi bội phản ?...
Buông này không trí năng…
                    Quỳnh Thư Nhiên dịch
                      Đông Hoài  hiệu ddính <1988>
[/color][/size][/b][/quo

THƠ STÉPHANE  MALLARMÉ

Stéphane Mallarmé<1842-1896>là nhà thơ Pháp đứng đầu trường phái Tượng trưng.Cũng như Baudelaire,Mallarmé  rất thích Edgar Poe, nhà thơ và nhà văn Mỹ<1809-1898>Vốn là giáo sư dạy Anh văn ông đã dịch tập thơ “Con quạ Le corbeau” của E. Poe
Nhưng tên tuổi Mallarmé thật sự nổi bật từ sau khi ông cho ra đời “ L’aprè s –midi d’un faune”
< Buổi quá trưa của thần điền dã ”Các bài Les fenêtres<những cưả .sổ>những bông hoa  Les fleurs” là tiêu biểu trong tuyển tập thơ.
Thơ Mallarmé không nhiều,tất cả chỉ gần 60 bài Những bài đầu tiên khi ông 18 tuổi<1860> chịu ảnh hưởng rõ của phái Thi sơn <Parnasse>theo hai phong cách trái ngược Th, de Banville và C. Baudelaire<chủ yếu là B.>
Sau, Mallarmé tách hẳn khỏi phái Thi sơn, sáng lập phái Tượng  trưng
Và từ đấy, nếu thơ B là. khuynh hướng cảm quan <correspondances sensorielles>. thì thơ M. khuynh hướng trí năng<correspondances intellectuelles>
Một quan điẻm của M.”le sens trop précis rature ta vague littérature’
                « ý nghĩa qua rõ ràng xóa bỏ văn chương mơ hồ của anh »
Ông còn nói : »Nommer un objet,c’est supprimer les trois quarts de la jouissance du pòeme » »Gọi tên một sự vật, tức là triệt tiêu ba phần tư lạc thú của bài thơ »
Trong văn học phương Đông xưa <thơ cổ điển Trung Quốc và Việt Nam, cũng
nhấn mạnh «  thi tại ngôn ngoại » »ý tại ngôn ngoại », thơ hay nhất thiết phải hàm xúc, cô đọng.Cuối thế kỷ XIX,trong văn học Pháp và Châu Âu, cô đọng  <concision>được khẳng định là  một trong những tiêu chuẩn thiết yếu của văn thơ , nhất là Thơ.
Quan niệm của M.Tout est analogie dans l’univers
                              Trong vũ trụ tất cả đều là tương đồng
Tư đó, ông không mô tả trực tiếp, rõ ràng trong thơ mà diễn tả theo lối loại suy<par analogie>tức là quan hệ tương đồng giữa hai sự vật Giống như thi pháp của B.nhìn nhận sự vật bằng biểu tượng<symbole>
Những năm cuói đời,M. đi đền quan điểm cực đoan sáng tác thơ kín mít <pòemes hermétiques tiêu biểu nhất là thơ bậc thang, bài thơ không nhan đề,mở đầu và kết thúc bằng hai chữ COMME SI, nghĩa đen là TUỒNG NHƯ LÀ
Năm 1893, gặp Edmond de Goncourt nhà văn, người sáng lâp và đang chủ trì Viện hàn lậm văn học Goncourt,M. fát biểu : »Un  poeme est un mystère dont le lecteur doit chercher la clef Nhung rồi ông lại từ bỏ thơ kín bưng để chuỷên sang sáng tác nhạc không lời Nhưng quyết định này chưa thực hiện thì ông đã chết
<1898> Ấy vậy mà một năm trước khi mất ông còn gây chấn động lớn là sáng tác một bài thơ kín bưng rất kỳ dị độc đáo Un coup de dés jamais  n’abolira le hasard »  <  Một việc làm lĩnh không bao giờ trừ loại được ngẫu nhiên>
Pierre Martino nhà nghiên cứu phê bình văn học binh giải như sau :
« Không có thơ , không có văn xuôi,chỉ có những từ, những khoảng trắng những chữ thường , những chữ hoa.Một chủ đề có tính triết học cao :tư tưởng ném ra những việc làm lièu lĩnh , lao vào ngẫu nhiên Người ta trông thấy một cuộc đắm tầu lớn , một cuộc đấu tranh ,Tư tưởng chiến đấu chống vô tận.Nó chìm nghỉm rồi nó lại xuất hiện<P. Martino : Phái Thi sơn và phái Tượng trưng >

Mallarmé có tham vọng thâu tóm cả triết và âm nhạc vào Thơ Ong cho rằng   một nhà thơ phải đồng thời là một nhà tư tưởng< Un penseur> Và theo M, đưa triết vào thơ không phải bàng lối thông tục của Luận lý học< logique> mà một hỗn hợp lạ lùng giữa cái trừu tượng với cái cụ thể, giữa hình ảnh và tư tưởng<par un singulier mélange d’abstrait et de concret, d’images et d’idées
Nhìn chung,M. là một trong những người cách tân thơ Nhiều nhà thơ tầm cỡ cùng thời như nhà thơ Mỹ Walt Whitman <1819-1892> hay P,Verlaine<1844-1896> rát mến phục Mallarmé.
Đến nửa sau thế kỷ XX, giới phê bình và văn hoc sử cũng đánh giá cao cống hiến của M với thơ hiện đại Pháp  Nhà fê bình và văn học sử R. M. Albéres nói :Chỉ Mallarmé và Rimbaud cũng dã cắt nghĩa tất cả thi ca hiện đại »
                                                                                
                                                                                                         <1989>
                                                                                          ĐÔNG HOÀI
                                                                                          THƠ PHÁP
                                                                                       Nủa sau thế kỷ XIX
                                                                                            Đầu thế kỷ XX
                                                                                                   NXB  Văn Học