Mang sơn 邙山 • Núi Bắc Mang

Bắc Mang phần mộ ngổn ngang quanh
Muôn kiếp ngàn thu trước Lạc thành
Sớm tối trong thành ca nhạc trỗi
Vi vu tùng bách đỉnh non xanh

Mang sơn dưới núi mộ đầy quanh,
Muôn thưở nghìn thu đối Lạc thành.
Núi ấy chỉ nghe tùng bách thổi,
Trong thành chuông nhạc vẳng đêm thanh.

Trên núi Bắc Mang mộ nhấp nhô,
Thành Lạc trông sang tự thuở nào.
Tiếng chuông ca trỗi, chiều thành nội,
Đây chỉ tùng thông reo núi cao.

Trên núi Mang Sơn mộ ngổn ngang,
Lạc Thành muôn thuở vẫn trông sang.
Trong thành chiều xuống chuông ca nổi,
Đây chỉ thông reo vọng núi ngàn.

Theo ĐƯỜNG THI, Trần Trọng Kim tuyển dịch, Nxb Văn Hoá Thông Tin thì trong câu 4 không phải là "Sơn thượng" mà là "Thử sơn" 此山.
Điều đó hợp lý hơn vì trong câu 1 đă có "Sơn thượng".

Nhưng "thử sơn" thì sẽ bị thất luật. Cháu sẽ bổ sung chú thích về dị bản.

Xin mạo bàn về bài Mang sơn.
Bản khác bài Mang sơn của Thẩm Thuyên Kỳ, Hà Như lại thấy có vài chữ thay đổi:
Câu 1: 北邙山下列墳塋 Bắc Mang sơn hạ liệt phần doanh (Hạ chứ không phải là Thượng)
để rồi;
Câu 4: 山上唯聞松柏聲, Sơn thượng duy văn tùng bách thanh. (giống như trên)
Như vậy Câu 1 có Hạ, Câu 3 có Trung, Câu 4 có Thượng, thấy là hợp lý.

Còn việc phải tuân theo Niêm luật, hình như Tác giả không muốn như vậy thì phải.
Đọc cả 4 câu thì đúng như vậy.

Nghĩa bài này, như sau:
Núi Mang sơn
Phía bắc chân núi Mang Sơn ngổn ngang những nấm mộ
Từ nghìn thu muôn thủa đối mặt với Lạc Thành
Ngày đêm trong thành vẫn rộn ràng tiếng chuông giọng hát
Trên núi chỉ toàn nghe tiếng tùng bách reo.

Mang Sơn phần mộ ngổn ngang,
Ngàn thu muôn thủa trông sang Lạc Thành.
Trong thành trống hát dập dình,
Trên non nghe tiếng những cành thông reo.

Bắc Mang, dưới, mộ rải quanh,
Nghìn thu muôn kiếp trước thành Lạc Dương.
Trong thành, tiếng hát, tiếng chuông,
Núi này chỉ thấy bách, dương, reo hoài...

Mang Sơn mộ chí ngổn ngang
Nghìn thu vạn cổ nhìn sang Lạc thành
Chiều hôm đàn phách ca thanh
Vi vu tùng bách non xanh bẽ bàng