Vãn thượng tướng quốc công Hưng Đạo đại vương 輓上將國公興道大王 • Viếng thượng tướng quốc công Hưng Đạo đại vương

Tiếng chuông Trường Lạc một hồi buông,
Hiu hắt hơi thu xiết nỗi buồn.
Muôn dặm thành dài ai nỡ phá?
Chín trùng gương sáng phút mờ luôn.
Mây trùm phức đạo mi sầu nhíu,
Mưa ngập trường giang lệ máu tuôn.
Khuê tảo ngửa trông lời mực thước,
Tình sâu cá nước tứ thơ còn.

1. Ở câu thứ hai 秋風蕭颯不勝悲, phiên nhầm chữ 勝 là thắng, chữ này còn một âm là thăng, 不勝 làm trạng từ, nghĩa là "rất, hết sức". Vì vậy đề nghị bạn sửa lại là: Thu phong tiêu táp bất thăng bi.
2. Câu thứ 6, phần phiên âm, đề nghị bạn sửa lại cho đúng là: Vân đê phức đạo toả sầu my, chứ không phải là "Vân đê phức đạo tiêu sầu my".
3. Trong phần dịch thơ, câu thứ 6, đề nghị bạn sửa lại cho đúng là: Mưa ngập trường giang lệ máu tuôn.
4. Trong phần dịch thơ, câu thứ 7, đề nghị bạn sửa lại cho đúng là: Khuê tảo ngửa trông lời mực thước.
5. Cần thêm các chú thích như trong sách Thơ văn Lý Trần, Tập II, quyển thượng, trang 564-565:
  a) Cung Trường Lạc: tên một cung điện dời Hán, tác giả dùng để chỉ một cung điện đời Trần.
  b) Cửu trùng: chỉ nhà vua.
  c) Khuê tảo: Sao khuê trên trời và rau rong ở dưới nước. Hai thứ này được người xưa dùng để chỉ văn chương.
  d) Đường sạn đạo: tạm dịch chữ phức đạo, nguyên là lối đi ở trên cao thông từ vùng này qua vùng khác ở những nơi núi non hiểm trở. Điển cố này muốn nhắc đến công lao của Hàn Tín khi giúp Hán Cao Tổ đánh Ba Thục. Tác giả có ý ví Hàn Tín với Trần Quốc Tuấn.
  e) Hai câu cuối có lẽ tác giả ca tụng bài Hịch tướng sỹ của Trần Hưng Đạo.
  f) Có sách chép bài thơ này là của Bùi Tông Hoan.

Cảm ơn bạn. Mình cũng sửa thêm chữ Hán trong câu 6 thành 鎖 thay vì 銷.

Rất cảm động vì các bạn đã tìm hiểu cái sâu sắc của chữ nghĩa.
Xin cho Hà Như mỗ tham gia đôi điều:
Chữ 藻 ngoài nghĩa là danh từ là rong;
Nó còn là hình dung từ đẹp,
như 藻翰 Tảo hàn, 藻辞 Tảo từ: Bút hay, Lời đẹp.
Nó còn là động từ Làm đẹp, Làm cho đẹp;
(đã bỏ đoạn giữa)
Thân ái.
Hà Như.

Trong từ điển này chỉ giải thích "khuê tảo" nghĩa là văn chương thư hoạ của vua làm, mà không giải thích rõ nguyên do: http://www.zdic...dic8E108281.htm

Cung Trường Lạc đổ hồi chuông,
Gió thu, khôn xiết bi thương ngậm ngùi...
Trường thành ngăn giặc đổ rồi!
Ôi! Còn đâu tấm gương soi cửu trùng!
Mịt mùng mây toả sầu giăng,
Mưa tuôn lệ máu ngập giòng sông trôi...
Ngưỡng trông, tâm huyết lời lời
Tình sâu cá nước bồi hồi nghĩa xưa

Tiếng chuông Trường Lạc một hồi vang,
Hiu hắt hơi thu buồn khó bàn.
Gương sáng cửu trùng nay đã mất,
Trường thành vạn dặm đổ tan hoang?
Sông dài mưa phủ tuôn rơi máu,
Sạn đạo mây sa nhíu mắt hàng.
Nhìn ngắm văn chương lời đọng lại,
Tình sâu cá nước hiện thi đàn.

Trường Lạc chuông ngân vọng một hồi,
Hắt hiu buồn lắm gió thu ôi!
Cửu trùng gương sáng không còn nữa
Vạn dặm thành xưa đã mất rồi
Mưa ngập trường giang tràn máu lệ
Mây sà sạn đạo nhíu mày môi
Ngưỡng trông lời hịch chân thành quá
Cá nước tình thâm ý quyện lời.

Tiếng chuông Trường Lạc vang hồi,
Hơi thu hiu hắt buồn ơi là buồn!
Cửu trùng gương sáng không còn,
Trường thành vạn dặm tan hoang mất rồi?
Sông dài tuôn mưa máu rơi,
Mây sa sạn đạo nhíu môi lệ hàng.
Văn chương đọng lại lời vàng,
Tình sâu cá nước thi đàn hiện ra.

Cung Trường Lạc điểm một hồi chuông
Gió rít thu sầu, nghẹn tiếc thương
Gương sáng cửu trùng sao nỡ mất?
Trường thành vạn dặm lẽ nào buông?
Mưa sa đường lớn hàng mi nhíu
Mây phủ sông dài máu lệ tuôn
Ngưỡng vọng văn chương lời ngọc báu
Tình sâu cá nước vịnh ngời hương