Thơ » Việt Nam » Nguyễn » Nguyễn Du » Truyện Kiều
Bài thơ có 5 dị bản, hãy chọn bản muốn xem:
1 Bản quốc ngữ do Bùi Kỷ và Trần Trọng Kim hiệu đính
2 Bản Liễu Văn đường (1866), do Nguyễn Quảng Tuân phiên âm (thiếu từ câu 2977)
3 Bản Liễu Văn đường (1871), do Nguyễn Quảng Tuân phiên âm
4 Bản Lâm Noạ Phu (1870), do Nguyễn Quảng Tuân phiên âm
5 Bản Kiều Oánh Mậu (1902), do Nguyễn Thế và Phan Anh Dũng phiên âm
Theo lệ tục chiêu hồn, chàng Kim xót thương quá nỗi;
May tái sinh lại gặp, nàng Kiều mừng rỡ chi cân.
Nỗi nàng tai nạn đã đầy,
2740. Nỗi chàng Kim Trọng bấy chầy mới thương.
Từ ngày muôn dặm phù tang,
Nửa năm ở đất Liêu Dương lại nhà.
Vội sang vườn Thuý dò la,
Nhìn phong cảnh cũ, nay đà khác xưa.
2745. Đầy vườn cỏ mọc, lau thưa,
Song trăng quạnh quẽ, vách mưa rã rời.
Trước sau nào thấy bóng người,
Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông.
Xập xoè én liệng lầu không,
2750. Cỏ lan mặt đất, rêu phong dấu giày.
Cuối tường gai gốc mọc đầy,
Đi về, này những lối này ngày xưa.
Chung quanh lặng ngắt như tờ,
Nỗi niềm tâm sự bây giờ hỏi ai?
2755. Láng giềng có kẻ sang chơi,
Lân la sẽ hỏi một hai sự tình.
Hỏi ông, ông mắc tụng đình,
Hỏi nàng, nàng đã bán mình chuộc cha.
Hỏi nhà, nhà đã dời xa,
2760. Hỏi chàng Vương với cùng là Thuý Vân.
Đều là sa sút, khó khăn,
Thuê may, bán viết, kiếm ăn lần hồi.
Điều đâu sét đánh lưng trời,
Thoắt nghe, chàng thoắt rụng rời xiết bao!
2765. Vội han di trú nơi nao,
Đánh đường, chàng mới tìm vào tận nơi.
Nhà tranh, vách đất tả tơi,
Lau treo rèm nát, trúc gài phên thưa.
Một sân đất cỏ dầm mưa,
2770. Càng ngao ngán nỗi, càng ngơ ngẩn dường!
Đánh liều lên tiếng ngoài tường,
Chàng Vương nghe tiếng, vội vàng chạy ra.
Dắt tay vội rước vào nhà,
Mái sau, viên ngoại ông bà ra ngay.
2775. Khóc than kể hết niềm tây:
“Chàng ôi! Biết nỗi nước này cho chưa?
Kiều nhi phận mỏng như tờ,
Một lời đã lỗi tóc tơ với chàng!
Gặp cơn gia biến lạ dường,
2780. Bán mình nó phải tìm đường cứu cha.
Dùng dằng khi bước chân ra,
Cực trăm nghìn nỗi, dặn ba bốn lần.
Trót lời nặng với lang quân,
Mượn con em nó Thuý Vân thay lời.
2785. Gọi là trả chút nghĩa người,
Sầu này dằng dặc muôn đời chưa quên!
Kiếp này duyên đã phụ duyên,
Dạ đài còn biết, sẽ đền lai sinh.
Mấy lời ký chú đinh ninh,
2790. Ghi lòng để dạ, cất mình ra đi.
Phận sao bạc bấy, Kiều nhi!
Chàng Kim về đó, con thì đi đâu?”
Ông bà càng nói càng đau,
Chàng càng nghe nói, càng dàu như dưa.
2795. Vật mình vẫy gió, tuôn mưa,
Dầm dề giọt ngọc, thẫn thờ hồn mai.
Đau đòi đoạn, ngất đòi thôi,
Tỉnh ra lại khóc, khóc rồi lại mê.
Thấy chàng đau nỗi biệt ly,
2800. Nhận ngừng, ông mới vỗ về giải khuyên:
“Bây giờ ván đã đóng thuyền,
Đã đành phận bạc, khôn đền tình chung!
Quá thương chút nghĩa đèo bòng,
Nghìn vàng thân ấy, dễ hòng bỏ sao?”
2805. Dỗ dành, khuyên giải trăm chiều,
Lửa phiền càng dập, càng khêu mối phiền.
Thề xưa giở đến kim hoàn,
Của xưa lại giở đến đàn với hương.
Sinh càng trông thấy, càng thương,
2810. Gan càng tức tối, ruột càng xót xa.
Rằng: “Tôi trót quá chân ra,
Để cho đến nỗi trôi hoa, dạt bèo.
Cùng nhau thề thốt đã nhiều,
Những điều vàng đá, phải điều nói không!
2815. Chưa chăn gối, cũng vợ chồng,
Lòng nào mà nỡ dứt lòng cho đang?
Bao nhiêu của, mấy ngày đàng,
Còn tôi, tôi gặp mặt nàng mới thôi!”
Nỗi thương nói chẳng hết lời,
2820. Tạ từ, sinh mới sụt sùi trở ra.
Vội về sửa chốn vườn hoa,
Rước mời viên ngoại ông bà cùng sang.
Thần hôn, chăm chút lễ thường,
Dưỡng thân, thay tấm lòng nàng ngày xưa.
2825. Đinh ninh mài lệ, chép thư,
Cắt người tìm tõi, đưa tờ nhắn nhe.
Biết bao công mượn, của thuê,
Lâm Thanh mấy độ đi về dặm khơi.
Người một nơi, hỏi một nơi,
2830. Mênh mông nào biết bể trời nơi nao?
Sinh càng thảm thiết, khát khao,
Như nung gan sắt, như bào lòng son.
Ruột tằm ngày một héo dòn,
Tuyết sương ngày một hao mòn mình ve.
2835. Thẩn thơ, lúc tỉnh, lúc mê,
Máu theo nước mắt, hồn lìa chiêm bao.
Xuân huyên lo sợ xiết bao,
Quá ra, khi đến thế nào mà hay!
Vội vàng sắm sửa chọn ngày,
2840. Duyên Vân sớm đã xe dây cho chàng.
Người yểu điệu, kẻ văn chương,
Trai tài, gái sắc, xuân đương vừa thì.
Tuy rằng vui chữ vu quy,
Vui này, đã cất sầu kia được nào!
2845. Khi ăn ở, lúc ra vào,
Càng sâu duyên mới, càng dào tình xưa.
Nỗi nàng nhớ đến bao giờ,
Tuôn châu đòi trận, vò tơ trăm vòng.
Có khi vắng vẻ thư phòng,
2850. Đốt lò hương, giở phím đồng ngày xưa.
Bẻ bai, rủ rỉ tiếng tơ,
Trầm bay nhạt gió, gió đưa lay rèm.
Dường như bên nóc, bên thềm,
Tiếng Kiều đồng vọng, bóng xiêm mơ màng.
2855. Bởi lòng tạc đá, ghi vàng,
Tưởng nàng, nên lại thấy nàng về đây.
Những là phiền muộn đêm ngày,
Xuân thu, biết đã đổi thay mấy lần.
Chế khoa gặp hội tràng văn,
2860. Vương, Kim, cùng chiếm bảng xuân một ngày.
Cửa trời rộng mở đường mây,
Hoa chào ngõ hạnh, hương bay dặm phần.
Chàng Vương nhớ đến xa gần,
Sang nhà Chung lão tạ ân chu tuyền.
2865. Tình xưa, ân trả, nghĩa đền,
Gia thân bèn mới kết duyên Châu Trần.
Kim từ nhẹ bước thanh vân,
Nỗi nàng, càng nghĩ xa gần, càng thương.
Ấy ai dặn ngọc, thề vàng,
2870. Bây giờ Kim Mã, Ngọc Đường với ai.
Rễ bèo chân sóng lạc loài,
Nghĩ mình vinh hiển, thương người lưu ly.
Vâng ra ngoại nhậm Lâm Chuy,
Quan sơn nghìn dặm, thê nhi một đoàn.
2875. Cầm đường ngày tháng thanh nhàn,
Sớm khuya tiếng hạc, tiếng đàn tiêu dao.
Phòng xuân trướng rủ hoa đào,
Nàng Vân nằm bỗng chiêm bao thấy nàng.
Tỉnh ra mới rỉ cùng chàng,
2880. Nghe lời, chàng cũng hai đường tin, nghi.
Nọ Lâm Thanh với Lâm Chuy,
Khác nhau một chữ, hoặc khi có lầm.
Trong cơ, thanh khí tương tầm,
Ở đây hoặc có giai âm chăng là?
2885. Thăng đường chàng mới hỏi tra,
Họ Đô có kẻ lại già thưa lên:
“Sự này đã ngoại mười niên,
Tôi đà biết mặt, biết tên rành rành.
Tú Bà cùng Mã Giám Sinh,
2890. Đi mua người ở Bắc Kinh đưa về.
Thuý Kiều tài sắc ai bì,
Có nghề đàn, lại đủ nghề văn thơ.
Kiên trinh chẳng phải gan vừa,
Liều mình thế ấy, phải lừa thế kia.
2895. Phong trần chịu đã ê chề,
Dây duyên, sau lại gả về Thúc lang.
Phải tay vợ cả phũ phàng,
Bắt về Vô Tích, toan đường bẻ hoa.
Bực mình, nàng phải trốn ra,
2900. Chẳng may lại gặp một nhà Bạc kia.
Thoắt buôn về, thoắt bán đi,
Mây trôi bèo nổi, thiếu gì là nơi!
Bỗng đâu lại gặp một người,
Hơn người trí dũng, nghiêng trời uy linh.
2905. Trong tay muôn vạn tinh binh,
Kéo về đóng chật một thành Lâm Chuy.
Tóc tơ các tích mọi khi,
Oán thì trả oán, ân thì trả ân.
Đã nên có nghĩa, có nhân,
2910. Trước sau trọn vẹn, xa gần ngợi khen.
Chưa tường được họ được tên,
Sự này, hỏi Thúc Sinh viên mới tường.”
Nghe lời Đô nói rõ ràng,
Tức thì đệ thiếp mời chàng Thúc Sinh.
2915. Nỗi nàng hỏi hết phân minh,
Chồng con đâu tá, tính danh là gì?
Thúc rằng: “Gặp lúc lưu ly,
Trong quân, tôi hỏi thiếu gì tóc tơ.
Đại vương tên Hải, họ Từ,
2920. Đánh quen trăm trận, sức dư muôn người.
Gặp nàng thời ở châu Thai,
Lạ gì quốc sắc, thiên tài phải duyên.
Vẫy vùng trong bấy nhiêu niên,
Làm cho động địa, kinh thiên đùng đùng.
2925. Đại quân đồn đóng cõi đông,
Về sau chẳng biết vân mồng làm sao?”
Nghe tường ngành ngọn tiêu hao,
Lòng riêng, chàng luống lao đao, thẫn thờ.
Xót thay chiếc lá bơ vơ,
2930. Kiếp trần, biết giũ bao giờ cho xong?
Hoa theo nước chảy xuôi dòng,
Xót thân chìm nổi, đau lòng hợp tan!
Lời xưa đã lỗi muôn vàn,
Mảnh hương còn đó, phím đàn còn đây.
2935. Đàn cầm khéo ngẩn ngơ dây,
Lửa hương biết có kiếp này nữa thôi?
Bình bồng còn chút xa xôi,
Đỉnh chung sao nỡ ăn ngồi cho an!
Rắp mong treo ấn từ quan,
2940. Mấy sông cũng lội, mấy ngàn cũng qua.
Dấn mình trong áng can qua,
Vào sinh ra tử, hoạ là thấy nhau.
Nghĩ điều trời thẳm, vực sâu,
Bóng chim tăm cá, biết đâu mà nhìn?
2945. Những là nấn ná đợi tin,
Nắng mưa đã biết mấy phen đổi dời!
Năm mây, bỗng thấy chiếu trời,
Khâm ban sắc chỉ đến nơi rành rành:
Kim thì cải nhậm Nam Bình,
2950. Chàng Vương cũng cải nhậm thành Phú Dương.
Sắm sanh xe ngựa vội vàng,
Hai nhà cũng thuận một đường phó quan.
Xảy nghe thế giặc đã tan,
Sóng êm Phúc Kiến, lửa tàn Chiết Giang.
2955. Được tin Kim mới rủ Vương,
Tiện đường, cùng lại tìm nàng sau xưa.
Hàng Châu đến đó bấy giờ,
Thật tin hỏi được tóc tơ rành rành.
Rằng: “Ngày hôm nọ giao binh,
2960. Thất cơ, Từ đã thu linh trận tiền.
Nàng Kiều công cả, chẳng đền,
Lệnh quân lại bắt ép duyên thổ tù.
Nàng đà gieo ngọc, trầm châu,
Sông Tiền Đường đó, ấy mồ hồng nhan!”
2965. Thương ôi! Không hợp mà tan,
Một nhà vinh hiển, riêng oan một nàng!
Chiêu hồn, thiết vị, lễ thường,
Giải oan, lập một đàn tràng bên sông.
Ngọn triều non bạc trùng trùng,
2970. Vời trông còn tưởng cánh hồng lúc gieo.
Tình thâm, bể thảm, lạ điều,
Nào hồn tinh vệ biết theo chốn nào?
Cơ duyên đâu bỗng lạ sao?
Giác Duyên đâu bỗng tìm vào đến nơi.
2975. Trông lên linh vị chữ bài,
Thất kinh mới hỏi: “Những người đâu ta?
Với nàng thân thích gần xa?
Người còn, sao bỗng làm ma khóc người?”
Nghe tin ngơ ngác rụng rời,
2980. Xúm quanh kể họ, rộn lời hỏi tra:
“Này chồng, này mẹ, này cha,
Này là em ruột, này là em dâu.
Thật tin nghe đã bấy lâu,
Pháp sư dạy thế, sự đâu lạ dường!”
2985. Sư rằng: “Nhân quả với nàng,
Lâm Chuy buổi trước, Tiền Đường buổi sau.
Khi nàng gieo ngọc, trầm châu,
Đón nhau, tôi đã gặp nhau rước về.
Cùng nhau nương cửa bồ đề,
2990. Thảo am đó, cũng gần kề chẳng xa.
Phật tiền ngày bạc lân la,
Đăm đăm, nàng cũng nhớ nhà khôn khuây.”
Nghe tin, nở mặt, mở mày,
Mừng nào lại quá mừng này nữa chăng?
2995. Từ phen chiếc lá lìa rừng,
Thăm tìm luống những liệu chừng nước mây.
Rõ ràng hoa rụng, hương bay,
Kiếp sau hoạ thấy, kiếp này hẳn thôi.
Minh dương, đôi ngả chắc rồi,
3000. Cõi trần mà lại thấy người Cửu Nguyên.
Cùng nhau lạy tạ Giác Duyên,
Bộ hành một lũ, theo liền một khi.
Bẻ lau, vạch cỏ tìm đi,
Tình thâm luống hãy hồ nghi nửa phần.
3005. Quanh co theo dãy giang tân,
Khỏi rừng lau đã tới sân Phật đường.
Giác Duyên lên tiếng gọi nàng,
Buồng trong, vội dạo sen vàng bước ra.
Trông xem đủ mặt một nhà:
3010. Xuân già còn khoẻ, huyên già còn tươi.
Hai em phương trưởng hoà hai,
Nọ chàng Kim đó, là người ngày xưa!
Tưởng bây giờ là bao giờ,
Rõ ràng mở mắt, còn ngờ chiêm bao!
3015. Giọt châu thánh thót quyến bào,
Mừng mừng, tủi tủi, xiết bao sự tình!
Huyên già dưới gối gieo mình,
Khóc than, mình kể sự mình đầu đuôi:
“Từ con lưu lạc quê người,
3020. Bèo trôi, sóng vỗ, chốc mười lăm năm.
Tính rằng sông nước cát lầm,
Kiếp này, ai lại còn cầm gặp đây?”
Ông bà trông mặt, cầm tay,
Dung quang chẳng khác chi ngày bước ra.
3025. Bấy chầy dãi nguyệt, dầu hoa,
Mười phần xuân có gầy ba bốn phần.
Nỗi mừng, biết lấy chi cân?
Lời tan hợp, chuyện xa gần, thiếu đâu?
Hai em hỏi trước, han sau,
3030. Đứng trông, chàng cũng trở sầu làm tươi.
Đăng nhập bằng Facebook