Hồi 20: Từ Hải mắc lừa Hồ Tôn Hiến

Mắc kế chiêu an, Minh Sơn mất mạng,
Đoạn tràng rút sổ, Kiều nữa nhẹ thân.

Thừa cơ trúc chẻ, ngóikhóikhối tan,
2440. Binh uy từ ấytừ đónhật ấy sấm ran trong ngoài.
Triều đình riêng một góc trời,
Gồm hai văn võ, rạch đôi sơn hà.
Đòi cơn gió quét, mưa sa,
Huyện thành đạp đổ năm toà cõihải nam.
2445. Phong trần, mài một lưỡi gươm,
Những loài giáda áo, túi cơm sá gì!
Nghênh ngang một cõi biên thuỳ,
Thiếu gì cô quả, thiếu gì bá vương.
Trước cờ ai dám tranh cường,
2450. Năm năm hùng cứ một phương hải tần.

Có quannghi tổng đốc trọng thần,
Là Hồ Tôn Hiến, kinh luân gồm tài.
Đẩy xe vâng chỉ đặc sai,
Tiện nghi bátphủ tiễu, việc ngoài đổng nhung.
2455. Biết Từ là đấng anh hùng,
Biết nàng cũng dự quân trung luận bàn.
Đóng quân, làm chướclễ chiêu an,
Ngọc vàng, gấm vócPhong thư, mâm lễ, sai quan thuyết hàng.
Lại riêng một lễ với nàng:
2460. Hai tên thể nữ, ngọc vàng nghìn cân.
Tin vào gửi trước trung quân,
Từ công riêng hãy mười phân hồ đồ.
Một tay gây dựng cơ đồ,
Bấy lâu bể Sở, sông Ngô tung hoành!
2465. Bó thân về với triều đình,
Hàng thần lơngu láo, phận mình ra đâu?
Áo xiêm buộc tróiràng buộc lấy nhau,
Vào luồn ra cúi, công hầu mà chi?
Sao bằng riêng một biên thuỳ,
2470. Sức này, đã dễ làm gì được nhau?
Chọc trời, quấy nước, mặc dầu,
Dọc ngang nào biết trên đầu có ai.

Nàng thìđà thậtthựcthiệt dạ tin người,
LễCủaCũng nhiều, nói ngọt, nghe lời dễ xiêu.
2475. Nghĩ mình mặt nước, cánh bèo,
Đã nhiều lưu lạc, lại nhiều gian truân.
Bằng nay chịu tiếng vương thần,
Thênh thênh đường cái thanh vân hẹp gì.
Công, tư, vẹn cả hai bề,
2480. Dần dà rồi sẽ liệu về cố hươngvũ.
Cũng ngôi mệnh phụ đường đường,
Nở nang mày mặt, rỡ ràng mẹ cha.
Trên vì nước, dưới vì nhà,
Một là đắc hiếu, hai là đắc trung.
2485. Chẳng hơn chiếc bách giữa dòng,
E dè sóng gióvỗ, hãi hùng cỏ hoanước sa.
Nhân khi bàn bạc gần xa,
Thừa cơ, nàng mới bàn ra, nói vào.
Rằng: “ƠnTrong thánh đếtrạch dồi dào,
2490. Tưới ra đã khắp, thấm vào đã sâu.
Bình thành công đức bấy lâu,
Ai ai cũng đội trên đầu biếtxiết bao.
Ngẫm từ dấygây việc binh đao,
Đống xương Vô Định đã cao bằng đầu.
2495. Làm chi để tiếng về sau,
Nghìn năm ai cóđã khen đâu Hoàng Sào.
[...]
Sao bằng lộc trọng, quyền cao,
Công danh ai dứtdắt lối nào cho qua?”

Nghe lời nàng nói mặn mà,
2500. Thế công, Từ mới trở ra thế hàng.
Chỉnh nghi tiếp sứ vội vàng,
Hẹn kỳ thúc giápdụng, quyết đường giải binh.
Tin lời thành hạ yêu minh,
Ngọn cờ ngơ ngác, trống canh trễ tràng.
2505. Việc binh bỏ chẳng giữ giàng,
Vương sư dòm đãđã thấy tỏ tường thực hư.
Hồ công quyết kế thừa cơ,
Lễ tiên, binh hậu, khắc cờ tập cônglý chính.
Kéo cờ chiêu phủ tiênđem phong,
2510. Lễ nghi dàn trước, bác đồng phục sau.
Từ côngcòn hờ hữngđầu biết đâu,
Đại quan lễ phục ra đầu cửa viên.
Hồ công ám hiệu trận tiềnmật truyền,
Ba bề phát súng, bốn bên kéo cờ.

2515. Đang khi bất ý chẳngai ngờ,
Hùm thiêng khi đã sa cơ cũng hèn!
Tử sinh, liều giữa trận tiền,
Dạn dày cho biết gandụng liền tướng quân!
Khí thiêng khituy đã về thần,
2520. Nhơn nhơn còn đứng chôn chân giữavào vòng.
Trơ như đá, vữngcứng như đồng,
Ai lay chẳngcho chuyển, ai rung chẳngcho rời.
Quan quân truy sátthừa thế đuổi dài,
Hằm hằmÙ ùẦm ầm sát khí, ngất trời ai đang.
2525. Trong hào, ngoài luỹ, tan hoang,
Loạn quân vừa dắt tay nàng đến nơi.
Trong vòng tên đá bời bời,
Thấy Từ còn đứng giữa trời trơ trơ.
Khóc rằng: “Trí dũng có thừa,
2530. Bởi nghe lời thiếp, đến cơ hội này!
Mặt nào trông thấy nhau đây?
ThàCũng liều sống chếtthác một ngày với nhau!”
Dòng thu như xốichảygiội cơn sầu,
Dứt lời, nàng cũng gieo đầu một bên.
2535. Lạ thay oan khí tương triền!,
Nàng vừa phục xuốnghạ, Từ liền ngã ra.

Quan quân kẻ lại, người qua,
Xót nàng, sẽ lại vựcdắt ra dần dần.
ĐemDẫn vào đến trước trung quânvũ,
2540. Hồ công thấy mặt, ân cần hỏi han:
Rằng: “Nàng chút phận hồng nhan,
Gặp cơn binh cách, nhiềunghèo nàn cũng thương!
Đã hay thành toán miếu đường,
ChấpGiúp công cũng có lời nàng mới nên.
2545. Bây giờ sự đã vẹnvạn tuyền,
Mặc lòng nghĩ lấy, muốn xin bề nào?”
Nàng càng giọttủi ngọc tuôn dào,
Ngập ngừng mới gửi thấp cao sự lòng.
Rằng: “Từ là đấng anh hùng,
2550. Dọc ngang trời rộng, vẫy vùngphùng bể khơi.
Tin tôi nên quá nghe lời,
ĐemĐưa thân bách chiến làm tôi triều đình.
Ngỡ là phu quý, phụ vinh,
Ai ngờ một phút tan tành thịt xương!
2555. Năm năm trời bể ngang tàng,
Dẫn mình điDấn mình điĐem mình điThoắt đem mình bỏ chiến tràng như không.
Khéo khuyênHại chồng kể lấy làm công,
Kể bao nhiêu lại đau lòng bấy nhiêu!
Xét mình công ít, tội nhiều,
2560. Sống thừa, tôi đã nên liều mình tôi!
Xin cho thiển thổtiện thổtiện sĩ một đôidoi,
Gọi là đắp điếmđể lấy người tử sinh.”
Hồ công nghe nói thương tình,
Truyền cho cảo táng di hình bên sông.

2565. Trong quânQuân trung mở tiệc hạ công,
Xôn xao tơ trúc, hội đồng quân quan.
Bắt nàng thị yến dưới màn,
Giở say, lại ép vặn đàn nhặt tâu.
Một cung gió tủi, mưa sầu,
2570. Bốn dây nhỏcung rỉ máu năm đầu ngón tay.
Ve ngâm, vượn hót nào tày,
Lọt tai, Hồ cũng nhăn mày, rơi châu.
Hỏi rằng: “Này khúc ở đâu?
Nghe ra muôn oánthảm, nghìn sầu lắm thay!”
2575. Thưa rằng: “Bạc mệnhphận khúc này.
Phổ vào đàn ấy những ngày còn thơ,
Cung cầm, lựa những ngày xưa.
Mà gương bạc mệnh bây giờ là đây!”
Nghe càng đắm, đắmCàng nghe, càng đắm, càng say,
2580. LạDẫu cho mặt sắt cũng ngây vì tình!
Dạy rằng: “Hương hoảlửa ba sinhquê,
Dây loanuyên xin nối cầm lành cho ai.”
Thưa rằng: “Chút phận lạc loài,
Trong mình, nghĩ đã có người thác oan.
2585. Còn chi nữalà cánh hoa tàn,
Tơ lòng đã dứt dây đàn Tiểu Lân.
Rộng thương còn mảnh hồng quần,
Hơi tàn được thấy gốc phần là may!”

Hạ công chén đã quá say,
2590. Hồ công đến lúc rạng ngày nhớ ra.
Nghĩ mình phương diện quốc gia,
Quan trên nhắm xuống, người ta trông vào.
Phải tuồng trăng gió hay sao?
Sự nàyLỡ lời, biết tính thế nào được đây?
2595. CôngTảo nha vừa buổi rạng ngày,
Quyết tình, Hồcông mới đoán ngay một bài.
Lệnh quan, ai dám cãi lời?
Ép tình mới gán cho người thổsĩ quan.
Ông tơ thực nhé đa đoan!
2600. Xe tơdây, sao khéo vơ càn, vơ xiên?
Kiệu hoa áp thẳng xuống thuyền,
Lá màn rủ thấp, ngọn đèn khêu cao.
Nàng càng ủ liễu, phai đào,
Trăm phần, nào có phần nào phần tươi.
2605. Đành thân cát dậplấp, sóng vùi,
Cướp công cha mẹ, thiệt đời thông minh!
Chân trời, mặt bể, lênh đênh,
Nắm xương biết gửi tử sinh chốn nào?
Duyên đâu, ai dứt tơ đào?
2610. Nợ đâu, ai đãbỗng dắt vào tận taynơi?
Thân sao, thân đến thế này?
Còn ngày nào cũng dư ngày ấy thôi!
Đã không biết sống là vui,
Tấm thân nào biết thiệt thòirồi là thương!
2615. Một mình cay đắng trăm đường,
Thôi thìlà nát ngọc, tan vàng, thì thôi!

Mảnh trăng đã gác non đoài,
Một mình luống những đứng ngồi chưa xong.
Triều đâu nổi sóngtiếng đùng đùng,
2620. Hỏi ra mới biết làrằng sông Tiền Đường.
Nhớ lời thần mộng rõ ràng,
Này thôi hết kiếp đoạn tràng làtừ đây!
“Đạm Tiên, nàng nhé có hay?
Hẹn ta, thì đợiphải dưới này rước ta.”
2625. Dưới đèn sẵn bức tiên hoa,
Một thiên tuyệt bútmệnh, gọi là để sau.
Cửa bồngbuồngphòng vội mở rèm châu,
Trời cao, sôngbể rộng, một màu bao la.
Rằng: “Từ côngTừ rằng: “Công hậu đãi ta,
2630. XótChút vì việc nước mà ra phụ lòng.
GiếtChết chồng mà lại lấy chồng,
Mặt nào màcòn lại đứng trong cõi đời?
Thôi thì một thác cho rồi,
Tấm lòng phó mặc trên trời, dưới sông!”
2635. Trông vời con nước mênh mông,
Đem mìnhthân gieo xuống giữa dòng tràng giang.
ThổSĩ quan theo vớt vội vàng,
ThìNàng đà đắm ngọc, chìmtiềm hương chođãquá rồi!
Thương thay, cũng một thânkiếp người,
2640. HạiKhéo thay, mang lấy sắc tài làm chi?
[...]
Những là oan khổ lưu ly,
Chờ cho hết kiếp, còn gì là thân?
Mười lăm năm, bấy nhiêu lần,
Làm gương cho khách hồng quần thử soi.
2645. Đời người đến thế thìlà thôi!
Trong cơ âmdương cực, dươngâm hồi khôn haythay.
Mấy người hiếuvì nghĩa xưa nay,
Trời làm chicho đến lâu ngày cànglại thương.

Giác Duyên từ tiết giã nàng,
2650. Đeo bầu quảy níptráp, rộng đường vân du.
Gặp bà Tam Hợp đạo cô,
Thong dong, hỏi hết nhỏ to sự nàng:
“Người sao hiếu nghĩa đủ đường,
Kiếp sao rặtmắc những đoạn trường thế thôi?”
2655. Sư rằng: “Phúc hoạHoạ phúc đạo trời,
Cội nguồn, cũng ở lòng người mà ra.
CóTại trời mà cũng tại ta,
Tu là cội phúc, tình là dây oan.
Thuý Kiều sắc sảo, khôn ngoan,
2660. Vô duyên là phận hồng nhan đã đành.
Lại mang lấy một chữ tình,
Khư khư mình buộc lấy mình vào trong.
Vậy nên những chốntính thong dong,
Ở không yên ổn, ngồi không vững vàng.
2665. Ma đưamách lối, quỷ đưađem đường,
Lại tìm những chốntính đoạn trường mà đi.
Hết nạn ấy, đến nạn kia,
Thanh lâu hai lượt, thanh y haimột lần.
TrongGiữa vòng giáo dựng, gươm trần,
2670. Kề lưngrăng hùm sói, gửi thân tôi đòi.
Giữa dòngvòng nước dẫy, sóng dồi,
Trước hàm rồng cá, gieo mồimình vắng tanhthuỷ tinh.
Oan kia theo mãi với tình,
Một mình mình biếtchịu, một mình mình hay.
2675. Làm cho sống đoạ, thác đày,
Đoạn trường cho hết kiếp này mới thôi!”

Giác Duyên nghe nói rụng rời:
“Một đời nàng nhé! Thương ôi còn gì?”
Sư rằng: “Song chẳng hề chi,
2680. Nghiệp duyên cânnhắc lại, nhắccân đi còn nhiều.
Xét trong tội nghiệpán Thuý Kiều,
Mắc điều tình ái, khỏi điều tà dâm.
Lấy tình thâm, trả nghĩatình thâm,
Bán mình đã động hiếu tâm đến trời.
2685. Hại một người, cứu muônmột người,
Biết đường khinh trọng, biết lời phải chăng.
Thửa công đức ấy ai bằng,
Túc khiên đã rửa lâng lâng sạch rồirạch ròi.
Khi nên, trời cũng chiều người,
2690. Nhẹ nhàng nợ trước, đền bồi duyên sau.
Giác Duyên dù nhớ nghĩa nhau,
Tiền Đường thảđến một bè lau rước người.
Trước sau cho vẹn một lời,
Duyên ta mà cũng phúc trời chi không!”
2695. Giác Duyên nghe nói mừng lòng,
Lân la tìm thú bên sông Tiền Đường.
Đánh tranh, chụm nóc thảo đường,
Một gian nước biếc, mây vàng chia đôi.
Thuê năm, ngư phủ hai người,
2700. Đóng thuyền chực bến, kết chài giăng sông.
Một lòng chẳngsá quản mấy công,
Khéo trongthay gặp gỡ cũng trong chuyển vần.

Kiều từ gieo xuống duềnh ngân,
Nước xuôi bỗng đã trôi dần tận nơi.
2705. Ngư ông kéo lưới vớt người,
Ngẫm lời Tam Hợp rõ mười chẳng ngoa!
Trên mui lướt mướtsướt áo là,
TuyDẫu dầm hơi nước, chưa loà bóng gương.
Giác Duyên nhận thậtnhìn thiệt mặt nàng,
2710. Nàng còn thiêm thiếp giấc nồngvàng chưa phai.
Mơ màng phách quế, hồn mai,
Đạm Tiên, thoắt đã thấy người ngày xưa.
Rằng: “Tôi đã có lòng chờ,
Mất công mười mấy năm thừa ở đây.
2715. Chị sao phận mỏng, đứcphúc dày?
Kiếp xưa đãnày đãnày cũng vậy, lòngkiếp này dễ ai!
Tâm thànhTấm lòng đã thấu đến trời,
Bán mình là hiếu, cứu người là nhân.
Một niềm vì nước, vì dân,
2720. ÂmDương công cất một đồng cân đã già.
Đoạn trường sổ, rút tên ra,
Đoạn trường thơ, phải đưanghênh mà trả nhau.
Còn nhiều hưởng thụ về sau,
Duyên xưa đầy đặntròn trặn, phúc saulâu dồi dào.”
2725. Nàng còn ngơ ngẩn biết sao,
“Trạc Tuyền!” - Nghe tiếng gọi vào bên tai.
Giật mình thoắt tỉnh giấc mai,
Bâng khuâng, nào đã biết ai mà nhìn.
Trong thuyền, nào thấy Đạm Tiên?
2730. Bên mình chỉ thấy Giác Duyên ngồi kề.
Thấy nhau mừng rỡ trăm bề,
Dọn thuyền, mới rước nàng về thảo lư.
Một nhà chung chạ sớm trưa,
Gió trăng mát mặt, muối dưa chay lòng.
2735. BốnTư bề bát ngát mênh mông,
Triều dâng hôm sớm, mây lồng trước sau.
Nạn xưa, trút sạch làu làu,
Duyên xưa, chưa dễ biết đâu chốn này[?] [?].