Xuân ngâm 春吟 • Khúc ngâm ngày xuân

春吟
Xuân ngâm
Khúc ngâm ngày xuân

野外有凡鳥，
Dã ngoại hữu phàm điểu,
Ngoài đồng nội có con chim bình thường,

亂叫既到老。
Loạn khiếu: ký đáo lão.
Hót tràn cho đến già.

軒中有斑鳩，
Hiên trung hữu ban cưu,
Trong hiên có con chim ban cưu

長鳴懷此都。
Trường minh: hoài thử đô!
Hót hoài nhớ kinh đô.

問你懷都懷富貴，
Vấn nễ hoài đô, hoài phú quý,
Hỏi người nhớ kinh đô, hay nhớ cảnh giàu sang?

飢飽隨人何得意。
Cơ bão tuỳ nhân hà đắc ý.
Đối hay no là do người ta, có gì mà đắc ý.

羨渠到老到田園，
Tiễn cừ đáo lão, đáo điền viên,
Muốn như chim thường kia đến già vẫn ở nơi ruộng vườn,

翱翔由我長掀翻。
Cao tường do ngã trường hân phiên.
Bay liệng tự nó, cứ bay lên bay xuống mãi.

人生在世三萬六年日，
Nhân sinh tại thế tam vạn lục niên nhật,
Người ta sống ở đời ba vạn sáu ngàn ngày,

韶光似箭等閒白了少年頭。
Thiều quang tự tiễn, đẳng nhàn bạch liễu thiếu niên đầu.
Ngày xuân quan như tên bắn, thấm thoắt đã bạc mái đầu xanh.

不知野外魚蝦好，
Bất tri dã ngoại ngư hà hảo,
[Chim ban cưu] không biết ngoài đồng nội có các tôm ngon,

偏向軒中粟米求。
Thiên hướng hiên trung túc mễ cầu.
Chỉ biết hướng vào trong hiên để được ăn lúa gạo.

君不見：
Quân bất kiến:
Anh chẳng thấy:

斑鳩長鳴偶欲啄，
Ban cưu trường minh ngẫu dục trác,
Chim ban cưu kêu hoài, chực muốn mổ ăn:

舊主歡欣新主簿。
Cựu chủ hoan hân tân chủ bạc.
Chủ cũ vui thích, chủ mới rẻ rúng.

又不見：
Hựu bất kiến:
Lại chẳng thấy:

凡鳥亂叫忽高飛，
Phàm điểu loạn khiếu hốt cao phi,
Chim thường hót tràn rồi chợt bay cao.

縱有矰繳何所施。
Túng hữu tăng chước hà sở thi.
Dẫu có tên nỏ cũng đâu thể bắn được.

勸君且撫淵明琴，
Khuyến quân thả phủ Uyên Minh cầm.
Khuyên anh hãy gảy đàn Đào Uyên Minh

庭前鶯燕皆知音。
Đình tiền oanh yến giai tri âm.
Chim oanh, chim yếu trước sau đều là bạn tri âm

願汲南溟不濁水，
Nguyện cấp nam minh bất trọc thuỷ,
Nguyện múc làn nước trong ở bể Nam Minh

為君洗硯書皓紙。
Vị quân tẩy nghiễn thư hạo chỉ:
Vì anh rửa nghiên để viết lên tờ giấy trắng

人間樂事更何如，
Nhân gian lạc sự cánh hà như,
Việc vui ở cõi đời rút cục ra sao,

名教綱常焉耳矣。
Danh giáo cương thường diên nhĩ hĩ.
Danh giáo cương thường là thế đó.