Thủ 03 首03 • Bài 03

Học thuốc xa người để dưỡng chân
Phú không hay biết biết chi bần
Ba sinh rừng núi mong tròn đạo
Vạn lý khâm thừa dám tiếc thân
Nửa cõi khói mây chồn bước ngựa
Đầy non hạc vượn tiễn hành nhân
Hư danh đã bỏ không mơ ước
Sơ kháng còn lo đối thánh quân!

Của hình quan Bùi Bật Trực:
Thù thị trâm anh khứ luyện chân
Kim sa ngân tuyết bất ưng bần
Nhất lung quế truật dược trung vật
Vạn trạng yên hà phương ngoại thân
Chữ thạch lạc nhiêu tri vị xứ
Tiêu đồng hận thiểu thẩm âm nhân
Cung tinh thử nhật Hiên Kỳ hội
Hảo tế thị dân phụ thị quân

Bản dịch:
Coi nhẹ công danh luyện tính chân
Cát vàng tuyết bạc há đâu bần
Một lòng quế truật bền hương dược
Muôn lớp yên hà gởi tấm thân
Chữ thạch ai kia vui biết vị
Tiêu đồng khách giận ít cao nhân
Kỳ Hoàng hội ấy ngày nay gặp
Gắng cứu dân mà giúp thánh quân)



Của Nộn Liễu Giám Sinh:
Hồ ma sơn dược dưỡng thiên chân
Sinh địa ưu du bất ngã bần
Tục đoạn cầm kỳ sơn dã khách
Thong dong thuỷ thạch trí nhân thân
Phong đằng viễn chí liêm ngoan tục
Thảo tiễn linh sa hoạt thế nhân
Nguyên bị sâm linh kham bổ tễ
Ưng điều ngũ vị tán minh quân

Bản dịch:
Cây vừng củ núi dưỡng thiên chân
Đất tốt rong chơi há chịu bần
Sơn dã cầm kỳ vui dật khách
Trí nhân non nước được nhàn thân
Liêm ngoan tục cải phô tâm tích
Cao tễ linh đơn cứu thế nhân
Đã sẵn sâm linh đem bổ trợ
Còn điều ngũ vị giúp minh quân



Của Quan Huấn Đạo (người anh):
Mạc tựu Hương sơn đính nhạn chân
Chỉ khan phu tử lạc nhi bần
Lâm tuyền thúc nhĩ thanh nhàn thú
Kinh quốc phiên nhiên đạo đức thân
Chỉ kiến thao thao vô tự ngã
Cố ưng lục lục bất như nhân
Vãn thành khả kiến kinh luân hội
Hữu thị thần tư hữu thị quân

Bản dịch:
Chẳng đến Hương sơn hỏi giả chân
Hãy coi phu tử chỉ vui bần
Núi rừng học đạo thanh nhàn thú
Đất nước nghe danh đạo đức thân
Người hám lợi danh quen thế tục
Ta đâu xu hướng giống thời nhân
Già gây sự nghiệp nhờ tài lớn
Mới rõ tôi hiền gặp Thánh quân



Của Quan Huấn Đạo (người em):
Nhất khương lý thú lạc thiên chân
Phú quý yên năng bức đắc bần
Hoa quật hữu hương cung thắng khách
Nguyệt song vô sắc ngụ nhàn thân
Cung tinh sa giác phi thường điển
Cầm hạc trung thành sự thích nhân
Tuyền hác thị thành kinh lịch xứ
Thời tai hành chỉ thái thiên quân

Bản dịch:
Cung đàn lý thú dưỡng thiên chân
Hồ dễ giàu sang bức được bần
Hoa động bay hương vui dật khách
Trăng song vô sắc được nhàn thân
Đón nghênh lễ ấy trưng long điển
Cầm hạc tình nầy tựa cổ nhân
Thành thị lâm tuyền qua lại khắp
Giữ tròn hành chỉ đạo thần quân



Của Giám Sinh Sơn Tây:
Hạo nhiên chính khí đắc thiên chân
Tuế nguyệt tiêu dao bất kể bần
Bát trận cổ kim minh thể chế
Tam tài thiên địa hội tâm thân
Tài phi Khương Phó năng y quốc
Vọng thiếp Kỳ Hoàng lũ hoạt nhân
Vị ngã đương vi Sào Hứa ngữ
Tam hoàng Tứ thánh thái bình quân

Bản dịch:
Hạo nhiên khí ấy bởi thiên chân
Ngày tháng tiêu dao xá kể bần
Bát trận xưa nay am thể chế
Tam tài trời đất thấu tâm thân
Tài không Khương-Phó hay yên nước
Vọng sánh Kỳ Hoàng từng cứu nhân
Ta muốn thay lời Sào Hứa nói
Ba vua Bốn Thánh buổi minh quân



Của Cựu Thi Xã:
Lãnh đắc trai tâm dưỡng đắc chân
Vô cầu Khải phú học Nhan bần
Thanh sơn lạc ngã tam nghi thú
Tử tái nhiêu tha bách chiến thân
Lộ thượng trần ai hành lữ khách
Đình tiền phong nguyệt cố tri nhân
Thuyết dư cảm vấn tam sinh kế
Tiếu chỉ linh đan cố Lão quân

Bản dịch:
Đã sẵn lòng chay dưỡng tính chân
Không cần giàu Khải học Nhan bần
Ba nghi sơn thuỷ ta tìm thú
Trăm trận biên thuỳ kẻ dấn thân
Trên lộ trần ai cam lữ khách
Trước sân phong nguyệt họp thân nhân
Dù ai có hỏi ta sinh kế
Cười trỏ linh đan cố Lão quân

Cứu người học thuốc dưỡng chân,
Phú không hay biết biết bần làm chi,
Ba sinh rừng núi đạo ghi,
Khâm thừa vạn lý tiếc gì thân đây.
Nửa cõi ngựa chồn khói mây,
Đầy non hạc vượn tiễn ngày người đi,
Hư danh bỏ, mơ ước gì,
Còn lo nhiều việc giúp vì thánh quân!

Cứu người học thuốc dưỡng chân,
Phú không hay biết biết bần làm chi,
Ba sinh rừng núi đạo ghi,
Khâm thừa vạn lý tiếc gì thân đây.
Nửa đời ngựa chồn khói mây,
Đầy non hạc vượn tiễn ngày người đi,
Hư danh bỏ, ước mơ gì,
Còn lo nhiều việc giúp vì thánh quân!

Nương náu nghề y để dưỡng chân,
Nghĩ chi là phú nghĩ chi bần.
Suối rừng quanh quẩn khuây vì đạo,
Chiếu mệnh xa vời phải dấn thân.
Nửa gánh yên hà thêm nhọc trạm,
Đầy ngàn viên hạc rộn đưa chân.
Biết ai đâu nữa mà mang tiếng,
Luống sợ sơ cuồng trước thánh quân.