Fyodor Sologub Фёдор Сологуб

Fyodor Kuzmich Sologub (Фёдор Кузьмич Сологуб, 17/2/1863 - 5/12/1927) tên thật là Fyodor Kuzmich Teternikov, nhà văn Nga, sinh tại Saint Petersburg, mất tại Leningrad. Cha nhà văn là con ngoài giá thú của địa chủ vùng Poltava, một nhà quý tộc sau khi chế độ chủ nô bị bãi bỏ trở thành thợ may ở thủ đô. Cha ông mất vào năm 1867, mẹ ông buộc phải vào làm con hầu trong một gia đình trung lưu. Gia đình này có truyền thống yêu thích nhà hát, âm nhạc, đọc sách, và nhờ thế Sologub cũng sớm được tiếp xúc với sách vở. Căn cứ vào Bản lý lịch sơ lược (1915) do vợ ông soạn và chính ông đã xem lại, thì “Trong số các cuốn sách đầu tiên được đọc qua, ấn tượng sâu sắc nhất là các nhân vật Robinson, Vua Lia, và Don Kihote... Những cuốn sách ấy đối với Sologub gần như một loại sách kinh”. Có ảnh hưởng không kém là các tác phẩm của V.G. Belinski (Rất cảm động và lôi cuốn), ông đã đọc toàn bộ tác phẩm của nhà văn này từ tuổi vị thành niên, và sau đó là N.A. Dobroliubov và D.I. Pisarev. Ông gần như thuộc lòng toàn bộ các tác phẩm của N.A. Hekrasov, tuy nhiên lại không thích Puskin và Lermontov mấy. Sự nghiệp sáng tác của Sologub chịu ảnh hưởng sâu sắc của Nekrasov, X.Y. Nadson và N.M. Minski.

Sau khi tốt nghiệp khoá đào tạo giáo viên ngắn hạn, chàng thanh niên 19 tuổi Sologub trở thành giáo viên dạy toán tại các trường nông thôn xa xôi. Ông dạy học hết mình, thậm chí viết cả sách giáo khoa toán, nhưng không coi giáo dục là sự nghiệp của đời mình. Ông bắt đầu làm thơ từ năm 12 tuổi, và “ngay từ khi còn nhỏ đã tin chắc vào tài năng thơ ca của mình”. Tuy thế, thành công không đến với nhà thơ trẻ ngay, mà chỉ từ thập kỷ 90 của thế kỷ XIX trở đi, sau khi các bài thơ được nhà thơ Minski đọc và đánh giá thì thơ ông mới bắt đầu được biết đến.

Năm 1896 tiểu thuyết đầu tiên của ông về đề tài cuộc sống của giáo viên tỉnh lẻ Những giấc mơ trĩu nặng ra mắt bạn đọc. Thời kỳ đỉnh cao trong sáng tác của ông là khoảng năm 1905-1914 và sau năm 1917.

Cuốn tiểu thuyết thứ hai nhan đề Quỷ nhỏ (Мелкий бес) được Sologub hoàn thiện vào năm 1902 nhưng mãi đến năm 1905 mới được công bố trên các trang tạp chí Các vấn đề cuộc sống và sau đó được tái bản nhiều lần vào năm 1907, trở thành cuốn sách mà “cả nước Nga phải đọc”. Sau đó, đề tài cuộc sống thị dân được Sologub tiếp tục phát triển trong các tiểu thuyết Navia quyến rũ (1907-1909) và Khói và tro (1912-1913).

Ngoài thơ và văn xuôi, Sologub còn sáng tác các vở kịch lớn như Cái chết chiến thắng (1907) được V.E. Meierhold dựng trong nhà hát Komisargievskaya, Vũ điệu đêm (1908) và Vanka Kliutchnik và tiểu đồng Gian (1908).

Sau năm 1917 sự nghiệp và vinh quang của Sologub có chiều hướng đi xuống, nhưng ông vẫn xuất bản những tuyển tập thơ lớn như Một tình yêu (1921), Fimiam (1921), Cây sáo (1922), Bùa ngải (1922)... Các tuyển tập này được in với tira rất nhỏ, và không được bạn đọc chú ý.

Nhà văn chuyển sang dịch thuật. Ông dịch văn học chủ yếu từ tiếng Đức và tiếng Pháp. Năm 1923 các bản dịch thơ Verlen của ông được xuất bản. Ông còn dịch các tác phẩm của Volter, Mopassan. Cho đến nay, các tác phẩm này vẫn được tái bản.

Mười năm sau khi ông qua đời, nhà phê bình V. Khodasevich đánh giá ông cao hơn Maikov, nhưng thấp hơn Fet. Cần phải nhấn mạnh là hơn một phần ba số thơ của ông đã không được công bố khi ông còn sống.

Tiểu thuyết:
- Những giấc mộng nặng nề (Тяжёлые сны, 1895)
- Con quỉ nhỏ (Мелкий бес, 1905)
- Ngọt hơn nọc độc (Слаще яда, 1912)
- Phù thuỷ rắn (Заклинательница змей, 1921)

Các tập truyện:
- Bóng (Тени, 1896)
- Nọc của Thần chết (Жало Смерти, 1904)
- Sách cổ tích (Книга сказок, 1905)
- Chuyện cổ tích chính trị (Политические сказочки, 1906)
- Sách ly biệt (Книга разлук, 1908)
- Sách tuyệt vọng (Книга очарований, 1909)
- Con bướm mù (Слепая бабочка, 1918)

Các tập thơ:
- Thơ. Quyển 1 (Стихи. Книга первая, 1896)
- Thơ. Quyển 2 (Стихи. Книга вторая, 1896)
- Vòng lửa (Пламенный круг, 1908)
- Vẻ quyến rũ của đất đai (Очарования земли)
- Chiến tranh (Война, 1915)
- Trời xanh (Небо голубое, 1921)
- Một tình yêu (Одна любовь, 1921)
- Lửa trại bên đường (Костёр дорожный, 1922)

Kịch:
- Thánh lễ cho tôi (Литургия Мне, 1906)
- Quà tặng của những con ong khôn (Дар мудрых пчёл, 1906)
- Chiến thắng của Cái chết (Победа Смерти, 1907)
- Xe trượt tuyết đêm (Ночные пляски, 1908)
- Con quỉ nhỏ (Мелкий бес, 1909)
- Những con tin của cuộc sống (Заложники жизни, 1910)
- Chiến tranh và hoà bình (Война и мир, 1912)
- Tình yêu trên bờ vực thẳm (Любовь над безднами, 1914)
- Dây dẫn (Проводы, 1914)
- Tình yêu và lòng chung thuỷ (Любовь и верность, 1917)

Fyodor Kuzmich Sologub (Фёдор Кузьмич Сологуб, 17/2/1863 - 5/12/1927) tên thật là Fyodor Kuzmich Teternikov, nhà văn Nga, sinh tại Saint Petersburg, mất tại Leningrad. Cha nhà văn là con ngoài giá thú của địa chủ vùng Poltava, một nhà quý tộc sau khi chế độ chủ nô bị bãi bỏ trở thành thợ may ở thủ đô. Cha ông mất vào năm 1867, mẹ ông buộc phải vào làm con hầu trong một gia đình trung lưu. Gia đình này có truyền thống yêu thích nhà hát, âm nhạc, đọc sách, và nhờ thế Sologub cũng sớm được tiếp xúc với sách vở. Căn cứ vào Bản lý lịch sơ lược (1915) do vợ ông soạn và chính ông đã xem lại, thì “Trong số các cuốn sách đầu tiên được đọc qua, ấn tượng sâu sắc nhất là các nhân vật Robinson, Vua Lia, và Don Kihote... Những cuốn sách ấy đối với Sologub gần như một loại sách kinh”. Có ảnh hưởng…