Tìm bài trả lời thơ

Thành quách mênh mang tỏa khí mù,
Gươm đàn theo nghiệp đến thành đô.
Ba xuân đào nở còn khoe sắc,
Một tấm lòng son chẳng quẹn ô.
Người giỏi nước cần khi khốn khó,
Chim xa đâu biết hết mưu mô.
Hoa vàng rã cánh mai còn yếu,
Tạm biệt lòng thành nói tự do.

Sông Nhị đang trưa tỏa khói mù,
Lòng vàng quyết giữ bức thành cô
Chức thần quyết báo đền non nước,
Hưởng lộc cả nhà nhớ nghĩa vua.
Trời đất chứng minh gan tử tiết,
Anh hùng bách thắng có khi thua.
Thi hài để lại niềm trung tín,
Tráng khí nho thần sáng vạn thu.

Đầu triều Đồng Khánh tế muôn nơi,
Trùng sáng Lập xuân đẹp tiết trời.
Sông núi tiêu tan cơn gió bụi,
Cỏ cây tươi tốt thấm mưa rơi.
Chồi hoa đón Tết đầy sân vẫy,
Chén rượu đầu xuân lảo đảo người.
Tìm lối đi ra nơi thoáng đãng,
Bên cầu đàn hạc lướt mây trôi.

Lai vương: Nhớ về chầu vua. Trong Kinh Thi, phần Tụng, bài “Ân vũ” có câu “Mạc cảm bất lai vương”, nghĩa là “Vua các nước chư hầu chẳng dám quên ngày chầu thiên tử.”

Trong quyển “Thơ văn Lê Khắc Cẩn” của nhà xuất bản Hải Phòng, TS. Trần Bá Chí viết câu 3 là “Cánh vô kê áp sung trường trác”, câu 4 là “Ninh hữu quan thường hiệu ngụy trang” (寧有冠裳 較 詭裝).

NXB Hải Phòng dịch nghĩa:
Nghe tin sứ nước Pháp đến sứ quán

Chúng ta dãi tuyết dầm sương chống giặc Pháp đã bao năm,
Nay thấy sứ giả của giặc Tây bước vào nhà Minh đường, nơi tôn kính nhất!
Ta không thể như loài gà vịt kéo dài mõm ra mà mắng nhiếc
Thôi cũng đành mặc xiêm, đội mũ ra đón để ngụy trang nỗi lòng căm phẫn.
Ngoài biên ải quân ta còn phải đối lũy với chúng mà chiến đấu,
Trong chiến thuyền dù còn một mảnh áo giáp cũng mong nhớ về hầu vua.
Không nên lo quốc kế đã cùng đường, mà bàn đến kế hòa hoãn,
Hãy vì sinh linh trăm họ mà chớ từ bỏ những mưu chước dù là quỷ quái.

Gian khổ chiến trường mấy tuyết sương
Nay trông sứ giặc đến minh đường.
Chẳng loài gà vịt khua môi mỏ,
Cũng mặc áo khăn giấu hận trường.
Ngoài cõi quân ta đang đấu súng,
Trong thuyền chiến sĩ nhớ “lai vương”.
Đừng lo vận bỉ mà mềm chí,
Vì nước cùng bàn một quỷ phương.

Kẻ ngọc đầy hòm vẫn nói nghèo,
Người khoe lắm của để giàu theo.
Cần cù nương ruộng là quân tử,
Lén lút ánh đèn bọn lá lèo.
Đạo Chích được khen tài thánh trộm,
Nô tinh hết cách đuổi thần nghèo.
Chuyện xưa khoét vách anh còn nhớ?
Chẳng nhớ, chờ đêm gà rú kêu.

Mắt nhìn cờ Sứ tự nơi xa,
Chân bước ung dung râu đã ngà.
Biên trấn trỏ cờ làng hoạn nạn,
Núi cao đèn tỏ khách gần xa.
Ba lần liều đánh ngài thắng trận,
Trẻ tuổi ham chơi tôi thiệt già.
Chồng chất tin vui đầy hứa hẹn,
Buồn thay bệnh cốt báo đời ta!

Nửa tuần bệnh đỡ mở be bầu,
Thêm món nem ngon chén một chầu.
Ngàn vạn mối sầu mau tẩu tán,
Vài ba chén rượu thấm gì đâu.
Vợ con cách biệt hàn huyên thiếu,
Có chú sớm hôm gần gũi nhau.
Tựa cột say mèm đêm chợt tỉnh,
Một vừng trăng bạc tỏa quanh lầu.

Si...

Si tu peux voir détruit l’ouvrage de ta vie
Et sans dire un seul mot te mettre à rebâtir,
Ou perdre en un seul coup le gain de cent parties
Sans un geste et sans un soupir ;

Si tu peux être amant sans être fou d’amour,
Si tu peux être fort sans cesser d’être tendre,
Et, te sentant haï, sans haïr à ton tour,
Pourtant lutter et te défendre ;

Si tu peux supporter d’entendre tes paroles
Travesties par des gueux pour exciter des sots,
Et d’entendre mentir sur toi leurs bouches folles
Sans mentir toi-même d’un mot ;

Si tu peux rester digne en étant populaire,
Si tu peux rester peuple en conseillant les rois,
Et si tu peux aimer tous tes amis en frère,
Sans qu’aucun d’eux soit tout pour toi ;

Si tu sais méditer, observer et connaître,
Sans jamais devenir sceptique ou destructeur,
Rêver, mais sans laisser ton rêve être ton maître,
Penser sans n’être qu’un penseur ;

Si tu peux être dur sans jamais être en rage,
Si tu peux être brave et jamais imprudent,
Si tu sais être bon, si tu sais être sage,
Sans être moral ni pédant ;

Si tu peux rencontrer Triomphe après Défaite
Et recevoir ces deux menteurs d’un même front,
Si tu peux conserver ton courage et ta tête
Quand tous les autres les perdront,

Alors les Rois, les Dieux, la Chance et la Victoire
Seront à tous jamais tes esclaves soumis,
Et, ce qui vaut mieux que les Rois et la Gloire
Tu seras un homme, mon fils.