Chủ đề: Những bài thơ tình bất hủ... - Trang 8

Snowdrops Hoa Tuyết Điểm

Trích từ tác phẩm nổi tiếng nhất The Wild Iris (Hoa Diên Vỹ Hoang Dã), giải Pulitzer 1993, của nữ thi hào Mỹ cũng là khôi nguyên giải Nobel văn chương năm 2020, Louise Glück.

Nguyên tác: nữ thi hào Mỹ LOUISE Glück (1943 -)
Phỏng dịch thơ lục bát: MINH SƠN LÊ
*******************************

Do you know what I was, how I lived? You know
what despair is; then
winter should have meaning for you.

I did not expect to survive,
earth suppressing me. I didn’t expect
to waken again, to feel
in damp earth my body
able to respond again, remembering
after so long how to open again
in the cold light
of earliest spring—

afraid, yes, but among you again
crying yes risk joy

in the raw wind of the new world.

* * *
Tôi đã thế nào bạn biết không?
Biết… khi tuyệt vọng ở trong lòng
Là sau khoảnh khắc thời gian đó
Bạn chẳng lạ gì với mùa đông.

Mong gì sống sót nữa đây
Đất chèn ép chặt hình hài mỏng manh
Chẳng còn mong đợi, thôi đành
Cắn răng chịu đựng, mắt căng lại lần
Đất dầm ẩm lạnh châu thân
Có chăng trụ lại, khi dần nhớ ra
Dần dà rồi cũng vượt qua
Đến vùng sáng lạnh
trời đà chớm xuân

Sợ, nhưng gặp lại bạn thân
Vỡ oà hoan hỷ sau lần rủi ro

Mơn man cơn gió đầu mùa

MINH SƠN LÊ 14.10.20

Long-Felt Desires Niềm Khao Khát Dài

(Bản Anh ngữ)
Nguyên tác của nữ thi hào Pháp: LOUISE LABÉ (1522 – 1566)
Phỏng dịch thơ lục bát: MINH SƠN LÊ
********************************

Long-felt desires, hopes as long as vain
Sad sighs-slow tears accustomed to run sad
Into as many rivers as two eyes could add
Pouring like fountains, endless as the rain

Ôm mang niềm khát khao dài
Chảy theo giòng lệ u hoài đã quen
Thành sông trên mắt mơ huyền
Như đài phun nước, nỗi triền miên mưa

Cruelty beyond humanity, a pain
So hard it makes compassionate stars go mad
With pity: these are the first passions I’ve had
Do you think love could root in my soul again?

Nỗi đau kinh khủng vẫn thừa
Nặng lòng thương xót sao thưa trên trời
Những đam mê phút đầu đời
Phải chăng tình ái tự nơi hồn mình?

If it arched the great bow back again at me
Licked me again with fire, and stabbed me deep
With the violent worst, as awful as before

Nếu tình quay lại với mình
Mang theo nồng cháy, vết tình đâm sâu
Dập vùi như mới gặp nhau

The wounds that cut me everwhere would keep
Me shielded, so there would be no place free
For love. It covers me. It can pierce no more.

Em xin được giữ nơi nào chạm qua
Ôm hoài từng mảnh thiết tha
Cho tình còn mãi bên ta không tàn.

MINH SƠN LÊ 8.6.16

Huitième Sonnet Bài Sonnet thứ VIII
(Bản Anh ngữ)

Nguyên tác của nữ thi hào Pháp: LOUISE LABÉ (1522 – 1566)
Phỏng dịch thơ 8 chữ: MINH SƠN LÊ
*******************************

I live, I burn, I drown and I die
I endure at once chill and cold
Life is too hard and too soft to hold
I am joyful and sad, don’t ask me why.

Em sống hết đam mê rồi em chết
Dẫu lạnh lùng giá buốt chẳng hề than
Đời êm đềm cùng gian khổ em mang
Xin đừng hỏi em buồn hay vui sướng.

Suddenly I laugh and at the same time cry
And as I’m happy I must endure grief
It lasts forever and goes like a thief
Suddenly I bloom and vanish into sigh.

Đột nhiên, khóc rồi cười cùng hoà xướng
Và em vui cùng với cả nỗi đau
Cứ mãi đi như một gã trộm đầu
Bất chợt, em vụt lên rồi tan biến.

Thus I suffer Amors’ inconstancy
And when I think I am in great pain,
Without thinking, it is gone again.

Dẫu đau khổ lòng em không biến chuyển
Và nghĩ rằng em tận đáy cơn đau
Không suy tư, cho qua hết u sầu

Then when my joy is a certainty
And my longing for love is not in vain
I am in pain all over once again.

Rồi vui sướng là điều em cảm thấu
Khao khát yêu thương không thành vô nghĩa
Có đớn đau lần nữa chẳng nghĩa gì.

On Love Tình Yêu

Nguyên tác: KAHLIL GIBRAN (1883 - 1931)
Phỏng dịch thơ lục bát: MINH SƠN LÊ
*****************

Then said Almitra, Speak to us of Love.
And he raised his head and looked upon the people
and there fell a stillness upon them
And with a great voice he said:
When love beckons to you, follow him
Though his ways are hard and steep
And when his wings enfold
you yield to him

Chúng ta biết về Tình Yêu
Là nơi cao vút trên chiều nhân gian
Một trời lặng lẽ thênh thang
Và còn có cả âm vang tuyệt vời
Khi tình yêu đến gọi mời
Dù cho trắc trở qua đồi dốc cao
Khi tình chắp cánh bay cao
Hãy nương bạn nhé, để lao theo cùng

Though the sword hidden among his pinions may wound you
And when he speaks to you believe in him
Though his voice may shatter your dreams
as the north wind lays waste the garden

Dù cho ta có đau thương
Hãy đi cho trọn con đường tình yêu
Dù cho tan mộng vì yêu
Xem như gió bấc lạc xiêu qua vườn

For even as love crowns you so shall he crucify you.
Even as he is for your growth so is he for your pruning
Even as he ascends to your height and caresses
your tenderest branches that quiver in the sun
So shall he descend to your roots
and shake them in their clinging to the earth

Tình cho ta được phong vương
Rồi cho ta biết khiêm nhường với ta
Nâng niu chắt hết thật thà
Từng nhành hoa liễu kiêu sa dưới trời
Tìm về nguyên thuỷ cuộc đời
Để ôm siết chặt vào thời xa xưa

* * *

Like sheaves of corn he gathers you unto himself
He threshes you to make you naked
He sifts you to free you from your husks
He grinds you to whiteness
He kneads you until you are pliant
And then he assigns you to his sacred fire
that you may become sacred bread for
God’s sacred feast.

Như gom từng nhánh lúa mùa
Dập cho rơi hết chẳng chừa lại chi
Chắt chiu từng phiến xuân thì
Nghiền cho tan hết nhu mì còn vương
Xoa cho mềm mại phấn hương
Đưa vào sâu thẳm một luồng lửa thiêng
Để thành bánh thánh diệu huyền
Xin đem hiến tế dâng lên Chúa Trời.

All these things shall love do unto you
that you may know the secrets of your heart
And in that knowledge become a fragment of Life’s heart.

Tình yêu đó đến gọi mời
Để cho ta thấu mọi lời trái tim
Và là lẽ sống con tim.

Then it is better for you that you cover
your nakedness and pass out of love’s threshing-floor
Into the seasonless world where you shall laugh
but not all of your laughter
and weep, but not all of your tears.

Tình mang lại những êm đềm trong ta
Thì xem như đó là nhà
Để ta cởi hết thật thà yêu đương
Tiếng cười luôn sẽ còn vương
Nhưng không phải tiếng cười thường cho ta
Khóc, không hẳn lệ mình ta.

* * *

Love gives naught but itself and takes naught but from itself
Love possesses not nor would it be possessed
For love is sufficient unto love.

Tình yêu không để nhạt nhoà vì yêu
Yêu nhiều chẳng biết bao nhiêu
Thì thôi biết đủ mà yêu thật lòng.

When you love you should not say
“God is in my heart,” but rather
“I am in the heart of God”

Khi yêu đừng nói ra lòng
“Chúa luôn ngự ở ngay trong tim rồi”
“Ta đang trong lòng Chúa thôi”

And think not you can direct the course of love, for love
if it finds you worthy, directs your course.

Tình yêu thiên định trong đời
Nếu ta xứng đáng thì Trời ban cho.

Love has no other desire but to fulfill itself
But if you love and must needs have desires
let these be your desires
To melt and be like a running brook
that sings its melody to the night
To know the pain of too much tenderness

Yêu là cho chẳng nghi ngờ
Nếu yêu thì phải tôn thờ tình yêu
Hãy cho nhau hết nuông chiều
Như dòng suối chảy dặt dìu ru êm
Hát lên giai điệu vào đêm
Biết đau với nỗi triền miên dịu dàng

To be wounded by your own under- standing of love
And to bleed willingly and joyfully
To wake at dawn with a winged heart
and give thanks for another day of loving

Bị thương vì những nồng nàn
Để cho chảy máu tình càng vui hơn
Gửi đời hai tiếng cám ơn
Sớm mai thức dậy yêu thương thêm ngày

To rest at the noon hour and meditate love’s ecstasy
To return home at eventide with grati- tude
And then to sleep with a prayer
for the beloved in your heart and a song of praise upon your lips.

Ban trưa còn ngất ngây dài
Chiều về với nỗi lòng đầy ơn trên
Cầu kinh trước giấc ngủ đêm
Tên người yêu dấu gọi trên môi này.

MINH SƠN LÊ 13.9.20
*******************
https://www.youtube.com/watch?v=9wAhWwrp8MU
Kahlil Gibran thi sĩ người Liban, là tác giả của những vần thơ nổi tiếng đầy tính nhân văn như:
“Wake at dawn with a winged heart and give thanks for another day of loving”
(Cám ơn đời mỗi sớm mai thức dậy/ Ta có thêm ngày nữa để yêu thương)
Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh dịch.
Hay:
“Ask not what your country can do for you, but ask what you can do for your country”
(Ðừng hỏi đất nước có thể làm gì cho bạn, mà hãy hỏi bạn có thể làm gì cho đất nước).

The Betrothal Cuộc Đính Hôn

Nguyên tác: nữ thi hào Mỹ EDNA St. VINCENT MILLAY (1892 – 1950)
Phỏng dịch thơ lục bát: MINH SƠN LÊ
********************************

Oh, come, my lad, or go, my lad,
And love me if you like.
I shall not hear the door shut
Nor the knocker strike.

Đến hay đi, hỡi chàng trai
Nếu anh thích trọn đời này yêu em
Để không đóng cửa im lìm
Cũng không muốn thấy ai tìm đến xô.

Oh, bring me gifts or beg me gifts,
And wed me if you will.
I’d make a man a good wife,
Sensible and still.

Hãy mang đến nhận và cho
Cưới em nếu muốn ghé bờ trăm năm
Cho em làm người vợ ngoan
Bên đàn ông bản tính trầm dễ thương.

And why should I be cold, my lad,
And why should you repine,
Because I love a dark head
That never will be mine?

Sao em phải sống lạnh lùng
Và anh sao lại ngại ngùng với em
Vì em yêu cái đầu đen
Mà chưa từng thuộc về em bao giờ?

I might as well be easing you
As lie alone in bed
And waste the night in wanting
A cruel dark head.

Em cho anh giấc say mơ
Để quên đi lúc bơ vơ trên giường
Phí đêm khao khát mộng thường
Cái đầu đen sẽ nổi cơn giận hờn.

You might as well be calling yours
What never will be his,
And one of us be happy.
There’s few enough as is.

Cho anh réo gọi trong hồn
Chẳng bao giờ thoả nguồn cơn anh à
Hãy đem hạnh phúc chan hoà
Chút thôi cũng đủ vỡ oà trong nhau.

Happiness Hạnh Phúc

Nguyên tác: nữ thi hào Mỹ LOUISE Glück (1943 -)
Phỏng dịch thơ lục bát: MINH SƠN LÊ
******************************************

A man and a woman lie on a white bed.
It is morning. I think
Soon they will waken.
On the bedside table is a vase
of lilies; sunlight
pools in their throats.
I watch him turn to her
as though to speak her name
but silently, deep in her mouth--
At the window ledge,
once, twice,
a bird calls.
And then she stirs; her body
fills with his breath.

Giường đôi trắng, có hai người
Lòng tôi nghĩ. Lúc đang trời bình minh
Rồi thì họ thức giấc tình.
Chiếc bàn bên cạnh có bình xinh xinh
Chưng hoa; dưới nắng lung linh
Từ trong tiếng thở họ tìm đến nhau.
Thấy chàng áp má thì thào
Như thầm khẽ nói lời chào ban mai
Vào sâu trong miệng trang đài--
Bên gờ cửa sổ,
chim lay,
hai lần.
Còn nàng rung động châu thân
Uống đầy hơi thở của chàng trao môi.

I open my eyes; you are watching me.
Almost over this room
the sun is gliding.
Look at your face, you say,
holding your own close to me
to make a mirror.
How calm you are. And the burning wheel
passes gently over us.

Vừa mở mắt; thấy anh nhìn
Cả phòng này chắc in hình mắt anh
mặt trời đang lướt qua nhanh.
Trông qua khuôn mặt nghe anh bảo rằng
Hãy ôm anh lại thật gần
để thành như ảnh qua làn gương soi.
Rồi anh lặng tiếng im hơi
nghe như lửa ấm nhẹ rơi quanh mình.

MINH SƠN LÊ 23.10.20

I, Being Born A Woman And Distressed
Em, Sinh Ra Là Đàn Bà Đau Khổ

Nguyên tác: nữ thi sĩ Mỹ EDNA ST. VINCENT MILLAY (1892 – 1950)
Phỏng dịch thơ 8 chữ: MINH SƠN LÊ
**************************************

I, being born a woman and distressed
By all the needs and notions of my kind,
Am urged by your propinquity to find
Your person fair, and feel a certain zest

Em, sinh ra là đàn bà đau khổ
Bởi nhu cầu và khái niệm riêng em,
Tin lòng anh nên em quyết đến tìm
Anh tình lý cho em đầy thích thú

To bear your body’s weight upon my breast:
So subtly is the fume of life designed,
To clarify the pulse and cloud the mind,
And leave me once again undone, possessed.

Bộ ngực em chịu thân hình anh trụ:
Mang hương đời được thiết kế tinh vi,
Thanh âm mạch đập làm trí cuồng si,
Đem lại cho em thêm lần chiếm ngự.

Think not for this, however, the poor treason
Of my stout blood against my staggering brain,
I shall remember you with love, or season
My scorn with pity,—let me make it plain:

Tuy em chiều để cho anh hành xử
Máu em đông chống lại não cuồng quay,
Em sẽ nhớ anh với tình yêu này
Khinh hay trắc ẩn, — em cần bày tỏ:

I find this frenzy insufficient reason
For conversation when we meet again.

Thấy giận điên lý do này không đủ
Còn chuyện trò khi ta gặp lại nhau.

I’ll Be Your Baby Tonight
Anh là “Hoàng Tử” Của Em Đêm Nay

Nguyên tác: BOB DYLAN
Phỏng dịch thơ lục bát: MINH SƠN LÊ
********************

Close your eyes, close your door
You don’t have to worry any more
I’ll be your baby tonight.

Cài then, khép nhẹ đôi rèm
Âu lo em để mây đem về trời
Đêm nay anh đến bên đời.

Shut the light, shut the shade
You don’t have to be afraid
I’ll be your baby tonight.

Xua tan ánh sáng, cho đôi bóng hoà
Ngại ngùng thả gió bay xa
Đêm nay anh sẽ thật là của em.

Well, that mockingbird’s gonna sail away
We’re gonna forget it
That big, fat moon is gonna shine like a spoon
But we’re gonna let it
You won’t regret it.

Mặc con chim mộng bay tìm
Chúng mình cứ để trôi chìm lãng quên
Lụa trăng mặc áo trời đêm
Đôi ta chiêm ngưỡng
Cho em yêu hoài.

Kick your shoes off, do not fear
Bring that bottle over here
I’ll be your baby tonight.

Hồn nhiên, em cởi đôi giày
Mang chai tình đổ cho đầy môi say
Đêm nay về lại thơ ngây.

Hunters Những Thợ Săn

Nguyên tác: nữ thi hào Mỹ LOUISE Glück (1943 -)
Phỏng dịch thơ 8 chữ: MINH SƠN LÊ
*******************

A dark night--the streets belong to the cats.
The cats and whatever small thing they find to kill--
The cats are fast like their ancestors in the hills
and hungry like their ancestors.

Đêm - lũ mèo là chủ nhân đường phố.
Tìm bất cứ thứ gì để được xơi--
Nhanh như tổ phụ của chúng trên đồi
và đói khát như tổ tiên của chúng.

Hardly any moon. So the night’s cool--
no moon to heat it up. Summer’s on the way out
but for now there’s still plenty to hunt
though the mice are quiet, watchful like the cats.

Đêm không trăng. Vậy, tuyệt vời với chúng--
Trời dịu êm. Mùa hạ đến rong chơi
Nhưng hiện còn nhiều thứ để săm soi
Mèo với chuột đều lặng yên, quan sát.

Smell the air--a still night, a night for love.
And every once in a while a scream
rising from the street below
where the cat’s digging his teeth into the rat’s leg.

Đêm tĩnh lặng - nghe tình lên hương ngát.
Có đôi khi nghe tiếng thét thảm thương
Vang vọng lên từ bên dưới phố đường
Nơi con mèo đang cắn vào chân chuột.

Once the rat screams, it’s dead. That scream is like a map:
it tells the cat where to find the throat. After that,
the scream’s coming from a corpse.

Tiếng thét đó như bản đồ dẫn bước:
cho mèo tìm ra cổ họng. Rồi sau,
tiếng thét phát ra từ một xác nhầu.

You’re lucky to be in love on nights like this,
still warm enough to lie naked on top of the sheets,
sweating, because it’s hard work, this love, no matter what anyone says.

Anh may mắn được yêu vào đêm ấy,
Đủ ấm để trần truồng trên nệm trải,
Đẫm mồ hôi, vất vả, bởi yêu đương.

The dead rats lie in the street, where the cat drops them.
Be glad you’re not on the street now,
before the street cleaners come to sweep them away. When the sun rises,
it won’t be disappointed with the world it finds,
the streets will be clean for the new day and the night that follows.

Lũ chuột chết, mèo đem thả đầy đường.
Vui đi nhé giờ anh không trên phố,
Trước bình minh. Phu quét đường gom đổ.
Sẽ hài lòng với thế giới nhận ra,
Đường phố sạch cho ngày và đêm sau.

Just be glad you were in bed,
where the cries of love drown out the screams of the corpses.

Chỉ hạnh phúc vì anh trên giường nệm,
Nơi tiếng rên của tình yêu xâm chiếm
át tiếng gào của những xác ngoài kia.

Because I Love You Bởi Vì Anh Yêu Em

Nguyên tác: thi văn hào Đức HERMANN HESSE (1877-1962)
* Khôi nguyên Nobel Văn chương 1946.
Phỏng dịch thơ lục bát: MINH SƠN LÊ
*******************************
(Bản Anh ngữ)

Because I love you, in the night time
So wildly and whispering I came to you
And for that you can never forget me
I took along your soul

Đêm về, anh muốn yêu em
Mê say cuồng dại bên em thầm thì
Muôn đời em chẳng quên đi
Hồn em là giấc xuân thì theo anh

It is now with me and belongs to me totally
In a good manner as well as badness
From my wild, burning love
No angel can save you

Giờ em đã thuộc về anh
Dù sang hay khó trái tình vẫn xanh
Yêu em cuồng dại lửa tình
Thiên thần cũng phải lặng thinh đứng nhìn

MINH SƠN LÊ 18.2.17