Chủ đề: Hán Việt Nôm - cổ thi

một số bài cổ thi Hán Việt Nôm và bản dịch

戲題磐石
可憐磐石臨泉水，
複有垂楊拂酒杯。
若道春風不解意，
何因吹送落花來。



HÍ ĐỀ BẠN THẠCH

Khả lân bàn thạch lâm tuyền thuỷ
Phục hữu thuỳ dương phất tửu bôi
Nhược đạo xuân phong bất giải ý
Hà nhân xuy tống lạc hoa lai

Vương Duy

LỘNG THẠCH BÀN

Thạch Bàn bên suối riêng thương
Nhè ngay chén rượu thuỳ dương rũ cành
Gió xuân nếu bảo vô tình
Sao mang hoa lại bênh mình rơi rơi

SiNguyen______________________

nếu có sai quy định thì các bạn Mod tự nhiên sửa xoá dùm nha^^, xin cám ơn

折梅

折梅逢驛使，
寄與隴頭人。
江南無所有，
聊贈一枝春。

CHIẾT MAI(1)

Chiết Mai phùng dịch sứ
Ký dữ Lũng Đầu nhân
Giang Nam há sở hữu(2)
Chiêu mộ nhất chi Xuân

Lục Khải

BẺ MAI

Bẻ Mai gặp khách đem thư
Gửi người tri kỷ Lũng Đầu dặm xa
Giang Nam nhớ chẳng nhiều hoa
Hân hoan trao tặng món quà đầu xuân

Trần Trọng Kim

       TÁCH MAI

Bẻ Mai tiện gặp khách đem thư
Tặng bạn tri âm tận Lũng Đầu
Giang Hạ không chi rằng quý giá
Cành Xuân mang cả khối tương tư

______________________SiNguyen


(1) Từ phía nam bờ sông Dương Tử(Giang Nam), Lục Khải bẻ 1 cành Mai gửi người bạn Phạm Diệp ở Lũng Đầu-Trường An-Thiểm Tây. Vì thế, có bản dịch ghi nhầm tiêu đề là: TẶNG PHẠM DIỆP. Nguyên tác bài thơ được ghi trong Kinh Châu ký.
(2) 2 câu cuối cũng có bản dịch Hán Việt là
Giang nam vô sở hữu
Liêu tặng nhất chi xuân

- Yêu thích văn chương thi hoạ, Đường Minh Hoàng nhân cùng Dương Quý Phi thưởng hoa Mẩu Đơn, nhã lệnh Lý Bạch đề thi, thi nhân xuất ý 3 bài.

Bài đầu tiên:

清平調

雲想衣裳花想容，
春風拂檻露華濃。
若非群玉山頭見，
會向瑤臺月下逢。

THANH BÌNH ĐIỆU

Vân tưởng y thường hoa tưởng dung,
Xuân phong phật hạm lộ hương nùng.
Nhược phi quần ngọc sơn đầu kiến,
Hội hướng Dao Đài nguyệt hạ phùng.

Lý Bạch

KHÚC HÁT THANH BÌNH

Thoáng bóng mây qua nhớ bóng hồng,
Gió xuân dìu dặt giọt sương trong.
Ví chăng non ngọc không nhìn thấy,
Dưới nguyệt Dao Đài thử ngóng trông.

Ngô Tất Tố

KHÚC HÁT THANH BÌNH

Thanh thoát như mây trắng rạng ngời
Hương xuân thơm ngát gió chơi vơi
Đỉnh non chưa gặp trâm anh nhớ
Trăng rụng Dao Đài hứa lả lơi

SiNguyen

清平調

一枝紅艷露凝香，
雲雨巫山枉斷腸。
借問漢宮誰得似，
可憐飛燕倚新粧

THANH BÌNH ĐIỆU

Nhất chi hồng diễm lộ ngưng hương,
Vân vũ Vu sơn uổng đoạn trường.
Tá vấn Hán cung thuỳ đắc tự,
Khả liên Phi Yến ỷ tân trang (1)

Lý Bạch
KHÚC THANH BÌNH

Một đóa hồng tươi, ngát lệ sương
Núi Vu thần nữ uổng buồn vương
Hỏi trong cung Hán ai nào sánh
Thương Triệu ái phi cậy phấn hương

Trương Thái Du

KHÚC THANH BÌNH

Sương trong ngơ ngẩn nét trang đài
Mây gió Vu sơn tủi phận bay
Tuyệt sắc Hán triều ai sánh được
Phấn son Phi Yến luỵ sầu ai

SiNguyen

(1): có nhiều truyền thuyết cho rằng chính vì Lý Bạch ngầm so sánh Dương Quý Phi với Triệu Phi Yến nên về sau ông bị thất sủng...

清平調
 
名花傾國兩相歡，
長得君王帶笑看。
解釋春風無限恨，
沉香亭北倚闌幹。

KHÚC HÁT THANH BÌNH

Hoa trời, sắc nước thảy đều vui,
Luôn được vua trông với nụ cười.
Mối hận gió xuân bay thoảng hết,
Bên đình, thơ thẩn tựa hiên chơi.

Trần Trọng San

KHÚC HÁT THANH BÌNH

Hương sắc nghiêng thành lẽ cố tri
Triền miên khoan khoái Trẫm mong gì
Gió xuân lay gợn sầu vô hạn
Bởi bắc Trầm Hương tựa Quý Phi

SiNguyen

một chữ thoả ý người xưa nhức một bên đầu
xong một bài xiểng niễng một ngày...

隴西行

誓掃匈奴不顧身，
五千貂錦喪胡塵。
可憐無定河邊骨，
猶是深閨夢裡人。

陳陶

LŨNG TÂY HÀNH

Thệ tảo Hung Nô bất cố thân
Ngũ thiên điêu cẩm táng Hồ trần
Khả liên Vô Định hà biên cốt
Do thị xuân khuê mộng lý nhân

Trần Đào

LŨNG TÂY HÀNH

Thề quét Hung Nô sá mất còn
Năm nghìn tướng sĩ đất Hồ chôn
Thương thay! Xương chất bờ Vô Định
Mà vẫn người trong mộng gối xuân

Khương Hữu Dụng và Tương Như

LŨNG TÂY HÀNH

Thề quét Hung nô, chẳng tiếc thân,
Chết vùi trong cát mấy nghìn quân.
Nắm xương Vô định bên sông lạnh,
Người ở trong mơ - vẫn nhắc thầm.

Ngô Văn Phú

BÀI HÁT LŨNG TÂY

    Rợ Hồ quyết giết không tha
Năm ngàn áo gấm dẫu mà vùi chôn
    Riêng thương hài cốt bên sông
Vẫn người xuân nữ cõi lòng mộng mơ

SiNguyen________________

Tương truyền trong ngọn núi Động Đình giữa hồ Động Đình ở Ba Lăng(Nay là Nhạc Dương-Hồ Nam) có nàng tiên Ngọc Nữ ...

送 梁 六                                  

巴 陵 一 望 洞 庭 秋         
一 見 孤 峯 水 上 浮                        
聞 道 神 仙 不 可 接              
心 隨 湖 水 共 悠 悠              

張 悅

TỐNG LƯƠNG LỤC(tự Động Đình Sơn)          

Ba Lăng nhất vọng Động Đình thu    
Nhất kiến Cô Phong thủy thượng phù
Văn đạo thần tiên bất khả tiếp
Tâm tùy hồ thủy cộng du du

Trương Thuyết

TỐNG LƯƠNG LỤC

Ba Lăng trông suốt ra hồ Động,
Nhấp nhô trời nước ngọn núi côi.
Thần tiên nay ở đâu rồi,
Tấm lòng theo nước thu trôi ghập ghềnh

Phụng Hà

TIỄN LƯƠNG LỤC

       Chơ vơ chót núi mỗi mình
Ba Lăng trông ngóng Động Đình ngày thu
       Thần tiên nào tiếp được đâu
Mặt hồ man mác gợn sầu riêng ai

SiNguyen

山行

遠 上 寒 山 石 徑 斜
白 雲 生 處 有 人 家
停 車 坐 愛 楓 林 晚
霜 葉 紅 于 二 月 花

SƠN HÀNH

Viễn thương hàn sơn thạch kính tà
Bạch vân sinh xứ hữu nhân gia
Đình xa tọa ái phong lâm vãn
Sương diệp hồng ư nhị nguyệt hoa

Đỗ Mục.

ĐI ĐƯỜNG NÚI

Lên đỉnh non thu chếch nẻo ngoài,
Giữa vùng mây trắng thoáng nhà ai.
Dừng xe, chiều ngắm rừng phong thẳm,
Lá đỏ hơn hoa giữa tháng hai

Tương Như.

ĐI ĐƯỜNG NÚI

Ðường lên núi lạnh dốc đã tà
Lơ lửng trong mây một mái nhà
Dừng xe lại ngắm rừng phong thẫm
Lá nhuộm sương thu đỏ hơn hoa

Phí Minh Tâm

         SƠN HÀNH

    Non cao đường đá ghập ghềnh
Mây trôi lơ lửng chênh vênh mái nhà
    Rừng chiều gọi khách đi xa
Sương thu lá đỏ mượt mà hoa xuân

SiNguyen

Xin được nhắc lại bài thơ sau, để tưởng nhớ đến tiền nhân, nhân ngày vía ông...

把酒問月

青 天 有 月 來 幾 時，
我 今 停 杯 一 問 之。
人 攀 明 月 不 可 得，
月 行 卻 與 人 相 隨。
皎 如 飛 鏡 臨 丹 闕，
綠 煙 滅 盡 清 輝 發。
但 見 宵 從 海 上 來，
寧 知 曉 向 雲 間 沒。
白 兔 搗 藥 秋 復 春，
嫦 娥 孤 棲 與 誰 鄰。
今 人 不 見 古 時 月，
今 月 曾 經 照 古 人。
古 人 今 人 若 流 水，
共 看 明 月 皆 如 此。
唯 願 當 歌 對 酒 時，
月 光 常 照 金 樽 裡。

BẢ TỬU VẤN NGUYỆT

Thanh thiên hữu nguyệt lai kỷ thì,
Ngã kim đình bôi nhất vấn chi!
Nhân phan minh nguyệt bất khả đắc,
Nguyệt hành khước dữ nhân tương tuỳ.
Kiểu như phi kính lâm đan khuyết,
Lục yên diệt tận thanh huy phát
Đãn kiến tiêu tòng hải thượng lai,
Ninh tri hiểu hướng vân gian một.
Bạch thố đảo dược thu phục xuân,
Thường nga cô thê dữ thuỳ lân.
Kim nhân bất kiến cổ thì nguyệt,
Kim nguyệt tằng kinh chiếu cổ nhân.
Cổ nhân kim nhân nhược lưu thuỷ,
Cộng khan minh nguyệt giai như thử.
Duy nguyện đương ca đối tửu thì,
Nguyệt quang thường chiếu kim tôn lý.

Lý Bạch

NÂNG CHÉN RƯỢU HỎI TRĂNG

Trăng kia đến tự thuở nào?
Nay ta ngưng chén rượu đào hỏi trăng!
Người không vin được trăng vàng,
Trăng cùng người mãi dặm ngàn có đôi.
Gương trăng vút tận cõi trời,
Trăng tan khói biếc, rạng ngời muôn nơi.
Biển đêm người thấy trăng soi,
Đâu hay mai sớm trăng côi tạ từ.
Thỏ còn giả thuốc xuân, thu,
Hằng Nga đơn bóng thẩn thờ gió mây.
Vầng trăng cổ tích ai hay?
Trăng này từng chiếu mấy đời cổ nhân.
Người xưa nay, tựa nước nguồn
Đã từng chung ngắm trăng non một thời
Ta say ca hát rượu mời
Mong vầng trăng toả sáng soi chén vàng.

Hoa Sơn

NÂNG RƯỢU HỎI TRĂNG

Trăng ơi người có tự bao lâu?
Hãy cạn cùng ta một chén sầu
Để biết nhân gian không với tới
Mà Trăng bầu bạn đến muôn sau

Treo cửa son Trăng khoe sáng trắng
Veo trong rạng rỡ khói sương tan
Ai hay Trăng nhú đêm biển vắng
Mà sớm tan mây giữa gió ngàn

    Miệt mài thỏ trắng giã xuân thu
    Cô lẻ Hằng nga mây gió ru
    Không thấy Trăng xưa trong chén rượu
    Người xưa Trăng rọi vượt sương mù

Người xưa giờ cuốn theo dòng nước
Cùng ngắm vầng trăng ru gió Trăng

    Hát ca mời rượu cô Hằng
Mềm môi nấc cạn chén vằng vặc soi

SiNguyen_________________________

sáng nay(18/08 AL), đã gần 7h, trời đã nhá nhem nắng, mà Trăng thì cứ lủng lẳng chưa tàn giữa một bãi trời xanh ngát...



Ở một nơi nào đó, xin chúc cho người tự tại với thời gian

憶東山

不向東山久
薔薇幾度花
白雲還自散
明月落誰家

ỨC ĐÔNG SƠN

Bất hướng Đông Sơn cửu
Tường vi kỷ độ hoa ?
Bạch vân hoàn tự tán
Minh nguyệt lạc thuỳ gia ?

Lý Bạch

NHỚ ĐÔNG SƠN

Đã lâu không đến Đông sơn
Tường vi năm ấy mấy lần trỗ bông?
Hợp tan mây trắng vô thường
Nhà ai trăng sáng lồng vương trước thềm?

HaHuyen

NHỚ ĐÔNG SƠN

Đông Sơn lâu không thăm lại
Tường Vi mấy độ ngát hương
Mây trắng buồn bay tan họp
Trăng nhà ai lạc nhớ thương

SiNguyen__________________