Chủ đề: Đọc - Nghe - Nghĩ - Và Nói... - Trang 50

Trông truyện trẻ con mà ngẫm đến người lớn hôm nay

MẸ MẠNH TỬ DẠY CON

Trần Ngọc Thảo

--- o0o ---



Thuở nhỏ gia đình Mạnh nghèo khó, hai mẹ con lây lất sống ở những ngôi nhà mồ của nghĩa địa. Thấy người ta đào, chôn, lăn, khóc... Mạnh cũng bắt chước làm theo. Mẹ Mạnh thấy thế rất lo ngại, bà thầm nghĩ :

- "Chỗ này không phải là chỗ cho con ta ở".

Rồi lập tức bà dọn đồ đạc ra chợ ở. Mạnh thấy người cân bán mậu dịch đổi chác, cũng bắt chước làm theo. Mẹ thấy vậy càng lo ngại hơn nhiều, bà lại nghĩ:

- "Chỗ này cũng không phải là chỗ cho con ta ở."

Rồi tiếp tục bà dọn đồ đạc đến cạnh trường học ở. Lần này bà rất hài lòng vì từ khi về đấy Mạnh bắt chước học hành chăm chỉ. Bà vui vẻ nghĩ :

- "Đây mới là chỗ đáng cho con ta ở vậy!"

Một hôm thấy nhàhàng xóm giết lợn, Mạnh hỏi mẹ :

- Thưa mẹ, người ta giết lợn làm gì thế ?

- Để cho con ăn đấy. Bà lỡ miệng nói đùa.

Nói xong bà chợt nhớ là mình đã lỡ lời. Bà nghĩ :"Con ta thơ ấu, tri thức mới mở mang mà ta nói dối nó, thì chẳng ra ta dạy nó nói dối hay sao ?". Đoạn bà đi mua thịt lợn mà cho con ăn thật.

Lại một hôm khác, trong lúc bà đang dệt cửi, xa trông thấy con trốn học về nhà, bà buồn giận kêu Mạnh đến gần, lập tức cầm dao chặt đứt tấm vải đang dệt rồi mắng :

- Con đang đi học mà bỏ học thì cũng như mẹ đang dệt vải mà chặt đứt vải vậy.

Mạnh nghe mẹ dạy, cảm động sa nước mắt, và kể từ hôm ấy Mạnh học tập chuyên cần hơn trước gấp bội, nhờ đó Mạnh luôn là học sinh xuất sắc của lớp và về sau Mạnh trở thành bậc đại hiền minh triết.

(Liệt Nữ truyện) LỜI BÀN:

Các bạn thân mến !

Giáo dục con theo kiểu của Mẹ Mạnh Tử thì Mạnh Tử không trở thành bậc hiền triết sao được. Thấy chỗ ở không thích hợp, lập tức dời đến nơi khác, đến nơi khác vẫn chưa thích hợp lại dời đến nơi khác nữa. Đến khi dời nhà cạnh trường bà mới thật sự hài lòng, vì sống ở đấy, Mạnh Tử sẽ bắt chước chúng bạn năng nổ chăm chỉ học hành mà trở thành người hữu dụng.

Cách giáo dục đó chúng ta thấy nổi bật ba ưu điểm :

1/ - Chọn môi trường sống thích hợp với trẻ mà Đức Phật ta đã dạy là :"Phải ở những nơi đáng ở", cốt để tránh những ảnh hưởng xấu từ môi trường, từ ngoại tại đem lại, bởi vì "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng".

2/ - Gieo vào tiềm thức trẻ những đức tánh không phỉnh phờ, chân thật để tạo cho trẻ một nếp sống đạo đức sau này.

3/ - Ám thị vào trí não trẻ tinh thần cần cù, chăm chỉ, siêng năng, không biếng nhác để giúp trẻ có một thái độ kiên trì nhẫn nại, khắc phục khó khăn gian khổ.

Nói chung, cha mẹ phải dạy con từ thuở nhỏ "Dạy con từ thuở còn thơ" để con cái quen dần với những thói quen tốt mà trở thành những người đức hạnh sau này.

Ngẫm về những phương pháp giảng dạy con em chúng ta hiện nay, những bài giảng đạo đức qua quít, nhiều gia đình lấy tiền làm nền tảng, thả lỏng con cái cho nhà trường, thầy cô dạy thêm tràn lan, không vì mục đích kiến thức... mới dẫn đến những hành động thiếu văn hoá, đạo đức trong giới trẻ như những đoạn clip đầy rẫy trên mạng. Chợt rùng mình cho tương lai nước nhà

Chán quá, không thích lắm nhưng cũng thấy nhiều điều non đáng ngẫm

Đinh và người

TT - Đinh, vốn từ lâu đã bị coi thường, rất dễ bị hạ gục bằng cái câu cửa miệng: “Chả là cái đinh gì”. Nhưng rồi từ khi đinh trở thành “đinh tặc”, cái câu “chả là cái đinh gì” có lẽ chỉ dùng để nói tới những thứ... không phải là đinh.

Một nạn nhân bị dính đinh trên cầu vượt Sóng Thần, khu vực giáp ranh giữa Bình Dương và TP.HCM (ảnh chụp sáng 15-11) - Ảnh: Mậu  TRƯỜNG

Còn “đinh tặc” thì quả là nỗi ám ảnh của bao người; nhẹ thì xe xì lốp, phải vá hoặc thay ruột mới với giá cắt cổ; nặng thì té ngã, thương tật, thậm chí bỏ mạng. Nhưng nói cho cùng thì đinh cũng “chả là cái đinh gì” nếu như đinh không do người dùng để hại người. Cho nên nói chuyện đinh và người hóa ra là nói chuyện người với người.

Có người thích đùa bảo nhờ “đinh tặc” mà thúc đẩy sáng chế phát minh. Đầu tiên, vào năm ngoái có một người chế ra bộ keo tự dán kèm dây bơm hơi tự động, được coi là dùng để “chơi” lại bọn “đinh tặc”. Được biết, người sáng chế loại keo tự dán này cũng từng có một kỷ niệm nhớ đời với “đinh tặc”. Tiếp sau đó, một loại xe hút đinh chuyên dụng được ra đời, hoạt động khá hiệu quả, khiến khắp nơi mua về dùng để chống “đinh tặc”.

Thỉnh thoảng xem truyền hình thấy các đội xung kích ra quân chống “đinh tặc” thật nghiêm túc và hoành tráng. Xem ra “đinh tặc” đã giúp trí tưởng của mọi người trở nên bay bổng. Chả là Einstein từng nói một câu bất hủ: “Trí tưởng tượng quan trọng hơn trí thức”. Chỉ tiếc là “đinh tặc” chưa được đưa vào đề tài của phim truyền hình, phim rạp chiếu tết hay phim kinh dị vốn đang rất khan kịch bản.

Nhưng đó là những người thích đùa nói vậy. Còn anh bạn tôi, mới đây bất ngờ sắm môtô, không phải giải quyết khâu oai mà giải quyết khâu đinh. Chả là bạn tôi làm việc ngoài Khu công nghiệp Sóng Thần (Bình Dương). Dạo này anh làm ca đêm, thường phải đi về khuya khoắt, xe cứ bị thủng lốp, có lần phải dắt bộ đến gần chục cây số. Anh bị ám ảnh, nằm ngủ cứ hay mơ thấy xe trúng đinh, thấy mình dắt xe lả người trên xa lộ, lại mơ thấy mình té ngã ra giữa đường, chiếc xe container lao tới... Bị stress quá nặng, tưởng chừng phải bỏ việc.

Cuối cùng giải pháp được đưa ra là mua môtô. Bởi môtô lốp đặc, nếu bị dính đinh cũng xẹp từ từ. Vậy là xem như đã hóa giải được phần nào chuyện đinh và người. Nhưng đó chỉ là nói chuyện trên đường. Còn khi về nhà chiếc môtô trở nên quá choán chỗ, tiền đổ xăng tốn bộn, chưa kể tiền mua môtô đang phải trả góp... Mà nỗi ám ảnh dễ gì đã được xóa đi khi đinh vẫn rải đầy đường như thế...

Quả thật là không thể chống “đinh tặc” khi chỉ nhằm vào chuyện cái đinh. Bằng chứng là xe hút đinh đã bị vô hiệu hóa khi đinh bằng sắt đã được làm bằng nhôm. Câu chuyện đinh và người thật sự là chuyện người với người.

Những người rải đinh ra đường mà không nghĩ là họ đang rải đinh vào lòng người, cắm đinh vào niềm tin, lương tâm xã hội. Sao lại có thể nghĩ đơn giản rằng rải đinh (để rồi vá xe) cũng chỉ vì kiếm sống? Đến mức vậy rồi sao, mưu sinh của người này là nỗi ám ảnh, chết chóc của người kia!? Luật pháp phải thực thi là điều đã rõ rồi. Nhưng “đinh tặc” vẫn lộng hành. Vậy cái gốc của sự nhiễu loạn ở đâu thì những nhà điều hành xã hội phải tìm hiểu.

Anh bạn tôi trong khi cám cảnh chuyện mình đã thốt lên: “Sao bây giờ đinh nhiều quá”. Rồi anh giải thích thêm: chuyện bảo mẫu giật tóc tạt nước đứa bé ba tuổi vừa rồi cũng như cắm đinh vào trái tim bao người; chuyện Hoa hậu Trái đất và doanh nhân hướng về miền Trung vừa trải qua bão lụt bằng một cuộc... đấu giá đểu cũng là cắm đinh vào bao tấm lòng.

Còn tôi rất muốn được kể lại một câu chuyện khác về những cây đinh. Đó là câu chuyện thiền về cậu bé hay nóng giận, người cha cho túi đinh và dặn mỗi lần như vậy hãy đóng một cây đinh vào hàng rào. Một ngày khi cậu bé không còn tức giận nữa, nhổ những chiếc đinh ra thì hàng rào loang lổ sẹo. Những vết sẹo khó lành dù đinh đã được nhổ ra. Đó là câu chuyện đáng để chúng ta suy ngẫm.

TRẦN NHÃ THỤY

Đấu giá bức tranh Chiều tà của vua Hàm Nghi ở Paris

TT - Nhờ thông tin rất cụ thể của một người bạn làm báo ở Paris mà tôi biết có phiên đấu giá bức tranh Chiều tà (Decline du jour) của vua Hàm Nghi vào ngày 24-11-2010 tại khách sạn Drouot.

Buổi đấu giá ngày 24-11. Drouot có giao dịch với 67 tổ chức và 72 chuyên gia thẩm định. Hằng năm có 800.000 hiện vật (chủ yếu liên quan đến nghệ thuật sáng tạo) đã được bán - Ảnh: Thế Thanh

Từ 11g-13g, ban tổ chức mở cửa cho khách vào xem các tác phẩm sẽ được chào bán hôm nay. Tôi đến bàn ban tổ chức với tất cả sự rụt rè của người lần đầu lai vãng đến địa điểm đấu giá chuyên nghiệp và danh tiếng nhất của Paris.

Một trong số năm, sáu người đang bận bịu sắp xếp tranh, tượng trong căn phòng trưng bày đã niềm nở tiếp tôi và bà chị họ cùng đi. Họ hỏi cặn kẽ và lịch thiệp rằng chúng tôi định xem hay định mua. Nếu mua thì mua cái gì trong số các hiện vật trưng bày ở đây.

Sau khi hỏi rõ các thông tin về địa chỉ lưu trú, số tài khoản và số tiền mà chúng tôi có khả năng mua, nhân viên của văn phòng Millon & Associes bảo chúng tôi đăng ký tên để họ giữ chỗ ngồi, bởi vì lát nữa đây khi mở cửa chắc chắn sẽ có rất đông người phải đứng do không đủ chỗ và không đăng ký trước.

Họ cũng thông báo kỹ rằng khi bắt đầu phiên đấu giá, cùng lúc với việc rao giá, đấu giá tại căn phòng này sẽ có hệ thống tham gia đấu giá qua điện thoại do bộ phận nhân viên của Millon & Associes phụ trách, ngồi ngay sau bàn chủ tọa.

Thẩm quyền của người mua qua điện thoại không thua gì người mua tại phòng đấu giá và dĩ nhiên người mua qua điện thoại cũng phải thực hiện các thủ tục theo quy định (họ tên, địa chỉ, số tài khoản được kiểm tra hợp lệ...).

Người tham gia đấu giá tại chỗ hoặc qua điện thoại đều được ban tổ chức thông báo trước rằng họ sẽ phải trả thêm 26% của giá trị hiện vật họ mua (là khoản hoa hồng cho văn phòng đấu giá, thuế...) và nếu đấu giá thắng thì người mua phải thực hiện việc thanh toán ngay theo quy định.

Cũng qua hỏi thăm ban tổ chức, tôi được biết khi có ai đó muốn bán một hiện vật, văn phòng Millon & Associes đã tiến hành thẩm định kỹ lưỡng giá trị nhiều mặt của hiện vật thông qua hệ thống các chuyên gia bậc thầy về tranh, tượng, cổ vật bằng sành sứ, đồng sắt hay bằng vải. Ðể từ kết quả thẩm định khoa học ấy mà biết có thể định giá hiện vật sao cho đúng với giá trị của nó.

Khi có kết quả thẩm định và xác định chính xác số lượng hiện vật có thể đem ra đấu giá, văn phòng Millon & Associes sẽ định giá khởi điểm, in sách ảnh giới thiệu hiện vật, thông báo rộng rãi địa điểm thời gian trưng bày và đấu giá cho công chúng quan tâm biết và tham gia.

Hầu như không có trường hợp nào rao bán mà không có người mua và đặc biệt là không có trường hợp mua rồi mà không trả tiền!

Ðúng 14g, người chủ tọa bắt đầu rao giá của hiện vật đầu tiên trong số 228 hiện vật nghệ thuật được chào bán hôm nay. Bức Chiều tà có số thứ tự 41 trong sách giới thiệu (khổ 22cm x 33cm, in màu trên giấy láng rất đẹp, phát trước cho khách từ một tuần trước đó). Số thứ tự ấy cũng là số thứ tự để rao bán tại phòng đấu giá.

Có những bức tranh giá khởi điểm là 35.000 euro và giá chốt là 59.000 euro. Có bức tranh giá khởi điểm là 500 euro và giá chốt chỉ là 600 euro. Bức Chiều tà của vua Hàm Nghi được giới thiệu: "khổ 35cm x 46cm, tác giả sinh ở Huế năm 1870, lên ngôi vua năm 13 tuổi, sau cuộc chính biến vào ngày 5-7- 1885 bị Pháp đưa đi lưu đày trong cùng năm ở Algeri, mất năm 1943. Có chữ ký Tử Xuân (là nghệ danh của vua Hàm Nghi) ở góc trái của bức tranh".

Chủ tọa rao giá khởi điểm của bức tranh là 1.000 euro. Có người trả 1.500. Người kế tiếp trả 2.000. Rồi 2.100 euro. 2.500 euro. Cứ thế giá trả cao dần lên. Có ai đó ở đầu dây điện thoại bên kia phòng đấu giá (không biết là người Việt hay người Pháp) trả lên tới 8.000 euro.

Tại phòng, chị Tố Nga đẩy lên mức 8.600 euro. Rồi cũng là người ở đầu dây điện thoại gọi tới phòng đấu giá kia đặt mức 8.800 euro. Và đó cũng là giá chốt. Mấy người bạn VN đến hỏi ban tổ chức tên của người đã mua được bức tranh.

Về nguyên tắc tất nhiên họ không trả lời. Tuy nhiên họ cho biết người mua đã thỏa thuận ngay thời gian thanh toán tiền cho văn phòng Millon & Associes.

Tuy không mua được bức tranh quý về giá trị lịch sử, nhưng tôi cũng đã hài lòng với niềm tin rằng bức tranh của vua Hàm Nghi chắc đã được một ai đấy vì lòng quan tâm đến lịch sử VN mà mua và rồi lâu hay mau người ấy cũng sẽ tìm cách đưa được bức tranh về với xứ sở VN.

Còn một điều nữa làm tôi hài lòng, đó là qua việc tham dự phiên đấu giá ở Paris, tôi đã được tận mắt chứng kiến việc mua bán các hiện vật và đưa vào đấu giá là một công việc chuyên nghiệp và nghiêm túc đến thế nào.

Vì nó chuyên nghiệp và nghiêm túc như vậy nên mỗi phiên đấu giá ở Drouot - Paris, người ta náo nức đi xem, đi mua, như ngày hội của những người có niềm say mê đối với những gì hiện thân cho quá khứ đáng trân trọng.

NGUYỄN THẾ THANH