Mô ngư nhi - Nhạn khâu 摸魚兒－雁丘 • Mô ngư nhi - Mồ chim nhạn

Hỏi thế gian tình là gì nhỉ
Mà khiến hẹn thề sinh tử
Cùng phiêu bạt trời nam đất bắc
Cánh mỏi lạnh nồng mấy độ
Hoan lạc thú
Ly biệt khổ
Đều là ngơ ngẩn tình nhi nữ
Lời người muốn ngỏ
Xa tít vạn tầng mây
Nghìn non tuyết muộn
Bóng lẻ về đâu nữa.

Sông Phần đó
Tịch mịch năm nào trống gõ
Khói hoang như hồi dẹp Sở
Chiêu hồn khúc Sở kịp chăng ai
Sơn quỷ khóc nhòa mưa gió
Trời ghen đố
Tin chẳng bõ
Yến oanh cũng lấp thành hoàng thổ
Nghìn sầu muôn thuở
Còn mãi đợi người thơ
Dốc khổ ca cuồng
Bên mồ chim nhạn cũ.

Thế gian, tình nghĩa là gì?
Khiến người sinh tử hẹn vì có nhau!
Trời nam đất bắc cách đâu,
Rã rời mưa nắng, bạn bầu mấy khi.
Gặp nhau vui thú mấy thì,
Mà nay cách biệt chia ly nỗi đời.
Phải lòng nhi nữ ấy thôi,
Lời đây muốn ngỏ mà người cách xa.
Nghìn năm núi tuyết bao la,
Thân này lẻ bóng biết là về đâu.

Sông Phần nước chảy rầu rầu,
Mịt mờ trống gõ nơi đâu năm nào.
Khói hoang dẹp Sở khi nao,
Gọi hồn người cũ, biết đâu còn vừa?
Núi này quỷ khóc trong mưa,
Trời kia đã ghét, phải chừa lòng tin.
Yến oanh rồi cũng cỏ vun,
Cho sầu mãi đợi mỏi mòn người thơ.
Uống cuồng cất khúc ngẩn ngơ,
Đến bên thăm lại nấm mồ nhạn đây.

Thế gian hỡi, ái tình chi ấy?
Câu thề nguyền trống mái có nhau,
Trời nam đất bắc xá đâu,
Vì ai nóng lạnh thảm sầu nhớ nhung.
Hoan lạc ấy, ung dung được mấy,
Chia ly đây, lạnh lẽo chất đầy!
Lời yêu vội đã theo mây,
Trách người con gái đong đầy chữ si.
Người lẻ bóng, tương tri cách trở,
Núi tuyết kia, cứ ngỡ người thân,
Đi ngang qua ngắm sông Phần,
Cảnh đâu gợi nhớ trống ngân năm nào.
Khói hoang toả, ngày nào quân Sở,
Khúc chiêu hồn, nước Sở, kịp chăng?
Quỷ ma đâu khóc dưới trăng,
Mưa gào, gió thét, càng tăng ưu sầu.
Trời ghen tức, dám đâu tin chắc,
Kiếp yến oanh, bụi cát trở về,
Mối sầu nhân thế lê thê,
Mong cùng tri kỷ hả hê với mình.
Một vò rượu, tỉnh mê cứ mặc,
Mộ Nhạn kia, ta nhắc làm chi!!!

Các bản dịch thơ/từ ở trên đều dựa theo một bản dịch nghĩa cũ có nhiều điểm không chính xác. Nay tôi tham khảo các sách chú giải, sửa lại phần dịch nghĩa và bổ sung thêm một số chú thích. Các bản dịch thơ/từ cũ tôi vẫn để đây để tham khảo, nhưng chuyển sang để dưới dạng bài thảo luận. Dưới đây tôi cũng dịch tạm một bài.

Hỡi thế gian, tình ái là chi,
Mà đôi lứa thề nguyền sống chết?
Nam bắc đôi đàng, thế rồi ly biệt,
Mưa dầm nắng dãi, hai ngả quan san.
Thiếp nhớ chàng muôn ngàn đau khổ,
Thiếp nhớ chàng khốn khổ xiết bao!
Hỏi chàng đang ở phương nao,
Nhấp nhô mây núi nao nao cõi lòng.

Bản dịch trong Thần điêu hiệp lữ (đoạn đầu).