Phạm Sĩ Vĩ

Lửa dục nồng hơn lửa giục trâu,
Lênh đênh bến nước một chim âu;
Ngày dài duy có người nhân biết,
Chén khướt còn coi việc lớn đâu;
Ngõ quạnh rèn châm thâu bóng nguyệt,
Ngô già rụng lá ắng sương thâu;
Lên cao muốn để thư con mắt,
Ước gặp Nguyên Long hỏi trụ lâu.

Người nhàn mỗi vẻ mỗi thong dong,
Thức dậy vầng hồng đã rạng đông;
Muôn vật vẻ vang riêng chiếm được,
Bốn mùa phong cảnh muốn vui chung;
Bầu trời quả đất đều thông lẽ,
Thánh gió thần mưa cũng lọt vòng;
Phú quý giữ lề nghèo giữ phép,
Tài trai đến thế mới anh hùng.

Dạ hợp đầy sân mới nở hoa,
Đêm khuya mưa gió chén la đà;
Thư xa thế đã khôn đưa trả,
Việc cũ ai còn dại giở ra;
Lũ trẻ không còn tuồng báu đá,
Bạn bè nay đã nửa sao sa;
Hôm mai ngán nỗi thuyền đôi ngả,
Chén rượu bên sông nước mắt hoà.

Giậu phên giữ gió lại gìn mưa,
Bóng nước xanh xanh trúc ấm bờ;
Gió lọt sớm đưa hơi tuyết lạnh,
Bóng che chẳng biết mặt trời trưa;
Mo rơi lạt sạt trên cây xuống,
Măng mọc lò nhò dưới đất thưa;
Nhàn hạ muốn cùng quân tử bạn,
Gối chăn ẩn nép rượu cùng thơ.

Rừng quạnh mưa sa khói lửa chầy,
Người đi róm bếp kẻ đi cầy;
Sập xoè cò trắng trên đồng nước,
Riu rít chim vàng bổng ngọn cây;
Xem cận trong đèo sương đẵm tóc,
Bẻ quì hôm tối móc đằm tay;
Lão quê đã biếng đương tranh cạnh,
Âu lại còn ngờ quái quắc thay!

Tiết hạ bên sông khí thuận hoà,
Chim non ríu rít dưới thềm hoa;
Bướm rà cánh đậu hoa tô phấn,
Nhện mắc tơ thềm lưới sớm nhà;
Thấp thoáng trước mành vầng thỏ lọt,
Loi thoi trong gối tiếng khe qua;
Phất phơ mái tóc pha sương tuyết,
Củi núi chài sông độ tuổi già.

Quanh làng khuất khúc dải sông sâu,
Tiết hạ nhà quê cảnh cũng mầu;
Ríu rít dường nhà quen với yến,
Lênh đênh bến nước bạn cùng âu;
Vợ làm bàn giấy bày cờ đánh,
Con uốn kim chì buộc chỉ câu;
Bệnh cốt rất cần là vị thuốc,
Thân này đâu dám lại xa cầu.

Năm trước vườn hoa cùng tiễn biệt,
Năm nay hoa nở một năm tròn;
Ngổn ngang việc nước khôn lo liệu,
Mê mẩn hồn xuân những héo mòn,
Vóc bệnh muốn về trong đất tổ,
Lương tiền nghĩ thẹn với dân con;
Nghe tin muốn lại cùng thăm hỏi,
Mấy độ trông trăng phụ tấm son.

Hoa tàn nước chảy cảnh buồn tênh,
Gió cuốn mầu xuân đến Sở thành;
Bồn bướm mơ nhà trong một giấc,
Tiếng quyên gọi nguyệt suốt ba canh;
Quê hương khuất núi chim xanh vắng,
Sương tuyết pha đầu tóc bạc sinh;
Lòng chẳng muốn về, về chắc được,
Ngũ hồ ai chiếm thú riêng mình.

Lui chầu cổi áo cố phăng ngay,
Ở xóm men về tất phải say;
Chè rượu tứ tung thành nợ miệng,
Đời người thất thểu mấy gang tay;
Châm hoa chiếc bướm thung thăng đậu;
Đá nước con chuồn thủng thỉnh bay;
Ngàu tháng thoi đưa lời ngạn đó,
Chơi xuân chớ phụ tiết xuân này.