Chủ đề: Tài nguyên và môi trường - Trang 24

Mỗi người trồng 5 cây/năm phục hồi màu xanh Trái đất

TTO - Từ xưa đến nay và mãi về sau, cây xanh luôn có vai trò hết sức quan trọng trong việc điều hòa khí hậu, bảo vệ môi trường và tạo cảnh quan xanh mát cho cuộc sống. Cây xanh hấp thu khí cacbonic (CO2) làm bầu không khí bớt nóng và tạo ra oxy (O2) rất cần cho con người và sự sống nói chung.  

Hãy trồng cây, vì tương lai con cháu chúng ta.

Hiệp ước Copenhagen từ hơn một năm trước đã xác định mục tiêu đảm bảo nhiệt độ Trái đất tăng không quá 2độC so với thời kỳ tiền công nghiệp. Để thực hiện được mục tiêu này, bên cạnh việc chính phủ các nước cần cam kết một cách ràng buộc việc cắt giảm mạnh lượng khí CO2 phát thải vào môi trường, vấn đề bảo vệ và trồng rừng trên phạm vi toàn cầu cũng cần được quan tâm thích đáng và cụ thể, khả thi hơn! Đặc biệt năm 2011 đã được Liên Hiệp Quốc chọn là “Năm quốc tế về rừng”.

Theo thống kê, lượng rừng bị mất trên Trái đất mỗi năm khoảng 13 triệu ha do nhiều nguyên nhân, dẫn đến tạo ra tương ứng khoảng 20% lượng khí CO2 trên phạm vi toàn cầu. Do vậy mục tiêu giảm tối thiểu 50% hoạt động phá rừng nhiệt đới vào năm 2020 đã được bàn đến. Theo tính toán, bình quân mỗi hecta rừng có khoảng 1.000 cây xanh lớn phủ rợp bóng. Do đó 13 triệu ha rừng mất đi hằng năm tương đương với 13 tỉ cây lớn biến mất. Nếu mục tiêu giảm tốc độ rừng bị mất xuống còn 50% thành công thì mỗi năm địa cầu còn mất đi khoảng 7 tỉ cây rừng.

Mặt khác, nếu như tốc độ trồng rừng các loại (rừng tập trung, rừng phân tán) đạt được lớn gấp 1,5 lần tốc độ rừng bị mất bấy lâu, nghĩa là hằng năm có khoảng 20 tỉ cây mới được trồng thì mỗi năm trên Trái đất sẽ tăng thêm khoảng 13 tỉ cây xanh.

Dân số thế giới hiện khoảng 7 tỉ người. Trừ đi số người già yếu, bệnh tật và trẻ con chưa đủ sức trồng cây thì số nhân lực còn lại có thể trồng cây xanh cũng hơn 4 tỉ người. Bình quân mỗi người trong số này trồng 5 cây/năm sẽ đạt được con số tối thiểu 20 tỉ cây/năm. Nếu trong 4 tỉ người trên chỉ chọn lấy 10% công dân tích cực nhất thì bình quân mỗi người tích cực cũng chỉ trồng 50 cây/năm là đủ con số cần thiết.

Trước khi hội nghị ở Copenhagen diễn ra vào cuối năm 2009, Trung Quốc tuyên bố đã trồng được 6 tỉ cây rừng trong 6 tháng là một minh chứng thành công cụ thể cho vấn đề trồng cây gây rừng này.

Rừng tự nhiên trên hành tinh đã bị tàn phá dần từ hàng trăm năm nay nên diện tích các đồi núi trọc, đất bị sa mạc hóa cùng nhiều vùng đất trống nơi công cộng, đất ven đường, ven sông, ven biển… có thể đủ để trồng cây với tốc độ nêu trên một cách liên tục trong khoảng vài thế hệ nữa nhằm phục hồi đáng kể màu xanh cho địa cầu. Đất còn trống ở các đồng bằng vốn dễ trồng cây nên cần được ưu tiên trồng trước nhưng với đất ở các đồi núi trọc, đặc biệt là đất bị sa mạc hóa, thì vấn đề không đơn giản.

Tuy nhiên với trình độ khoa học hiện nay việc tìm kiếm hoặc tạo ra những giống cây thích hợp trên những vùng đất khó trồng cây không phải là nhiệm vụ bất khả thi. Ngoài ra, vấn đề thủy lợi cũng hết sức cần thiết cho việc cải tạo đất và trồng cây ở những vùng đất bị sa mạc hóa.

Bên cạnh những nỗ lực của giới lãnh đạo trên thế giới nhằm đạt được những thỏa hiệp và ràng buộc hợp lý, khả thi về việc cắt giảm mạnh lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính cũng như đóng góp tài chính thích đáng ở mỗi nước…, chúng ta cũng cần có một quyết tâm bảo vệ và trồng cây gây rừng từ các cộng đồng những công dân tích cực!

Mặt khác, thị trường chỉ số CO2 liên quan đến rừng, đến cây xanh cần sớm được công nhận và áp dụng trên phạm vi toàn cầu để khuyến khích cộng đồng cư dân cũng như giới doanh nghiệp mưu sinh và phục vụ xã hội từ rừng, từ việc trồng cây xanh ở những nơi đất trống, đồi núi trọc…

Ngoài ra, cũng rất cần những cơ sở pháp lý từ quốc hội và chính phủ các nước để cây xanh được bảo vệ và khuyến khích người trồng, chẳng hạn như luật bảo vệ cây xanh, chính sách hỗ trợ trồng rừng các loại.

Môi trường xanh đem lại hơi thở tự nhiên tốt lành cho cuộc sống nên cộng đồng hãy chung tay hành động vì hành tinh xanh! Hằng năm mỗi người trồng 5 cây thì trong tương lai không xa màu xanh trên Trái đất sẽ phục hồi. Mọi hành trình lớn đều bắt đầu từ những bước chân nhỏ mà câu chuyện “Giờ Trái đất” là một ví dụ!

TS NGUYỄN VIẾT THỊNH
(Đại học Tiền Giang)

Bên cạnh chức năng hấp thu CO2 bởi lá cây, bộ rễ cây xanh còn có tác dụng giữ và cải tạo đất một cách tự nhiên rất tốt, đóng vai trò quyết định trong việc chống sạt lở đất đồi núi, đất ven sông biển cũng như cải tạo đất sa mạc…

Rác ngập đường vào đền Hùng

TTO - Dọc tuyến đường vào tham quan khu di tích đền Hùng thuộc xã Hy Cương, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ, không ít du khách phải lắc đầu ngao ngán trước những bãi rác thải đủ loại chất đống hai bên đường

Rác đủ  kiểu loại "chào đón" khách thập phương - Ảnh: Đ. Luyến

Đối với bà con ở đây, những hình ảnh này khá quen thuộc nhưng với những du khách lần đầu bước chân vào đền Hùng, hầu hết đều ngỡ ngàng.

Giải thích tình trạng này, một nhân viên quản lý Khu di tích đền Hùng cho hay: "Rác ở đây chủ yếu do du khách khi đến tham quan vứt ra bừa bãi, một phần do người dân ở đây tự ý tập kết bên đường”.

Thiết nghĩ nếu có tình trạng này chúng ta cũng cần sớm có biện pháp dẹp bỏ và không nên để rác tồn đọng lâu ngày như vậy.

Những hàng cây hai bên đường cũng trở thành điểm tập kết rác.

Không những thế, ngay trước cổng tham quan các đền, du khách còn bị "đe dọa" bởi những nắp cống ngay giữa đường không nắp đang chầu chực "bẫy" những du khách vãn cảnh không để ý.

Nắp cống vô tác dụng - ảnh: Đ. Luyến

Ngày giỗ Tổ Hùng Vương đang đến gần. Hàng ngày, hàng ngàn lượt khách trong và ngoài nước tìm đến đây tham quan. Đừng để những hình ảnh này tạo ấn tương không hay về chốn linh thiêng đất Tổ.

Tin, ảnh: ĐÌNH VŨ - ĐỖ LUYẾN

Giống lúa thơm bén duyên vùng mặn

“Chẳng lẽ nông dân vùng nước mặn không thể trồng lúa?”, canh cánh câu hỏi ấy trong lòng, kỹ sư Hồ Quang Cua - phó giám đốc Sở NN&PTNT Sóc Trăng - lặn lội từng cánh đồng trong nhiều năm để chọn lọc, nghiên cứu giống... Cuối cùng, ông cũng tìm được câu trả lời và giống lúa thơm mang thương hiệu ST ra đời.

Năm 1991, con tôm sú thâm nhập đồng đất Mỹ Xuyên, có lúc 1kg tôm giá trị bằng 100kg lúa. Lợi nhuận quá hấp dẫn ấy khiến nhiều nông dân Mỹ Xuyên “quên” cây lúa. Từ một địa phương được quy hoạch 18.000ha để sản xuất một vụ lúa, xen canh một vụ tôm, năm 2004 màu xanh cây lúa chỉ còn lác đác như da beo.

Một số nông dân duy trì trồng lúa trên nền đất mặn nuôi tôm, bị dịch vàng lùn và lùn xoắn lá tấn công. Sau nhiều năm canh tác, giống lúa IR 42 bị thoái hóa, cơm cứng, giá bán thấp làm nhiều nông dân thêm chán cây lúa.

Giữa lúc ấy, ông Cua kịp mang giống lúa thơm ST5 về. Không chỉ chịu mặn và chịu phèn tốt, giống lúa thơm ST5 còn cho năng suất cao. Thế là Mỹ Xuyên triển khai trồng lúa thơm ST5 trên quy mô lớn, một số xã như Hòa Tú 1, Ngọc Tố, Ngọc Đông... trồng lúa thơm lấp vụ trên nền đất nuôi tôm đạt 100% diện tích.

Liên tiếp từ năm 2008-2010, nền đất mặn sau khi thu hoạch tôm đều được nông dân trồng lúa ST5 với khoảng 11.000ha. Năng suất ổn định trên 5 tấn/ha, giá bán cao hơn lúa cao sản (cùng thời điểm) 15-20% nên cứ 1ha lúa thơm ST5, nông dân đạt lợi nhuận 20-30 triệu đồng/vụ. Một số tỉnh ven biển như Bạc Liêu, Kiên Giang cũng đi theo hướng này.

Xâm nhập mặn ngày càng diễn biến xấu thôi thúc kỹ sư Cua tiếp tục hành trình chọn lọc giống lúa thơm tốt hơn. Năm 2009, ông lai tạo được giống lúa thơm ST13 có thời gian sinh trưởng ngắn, chịu mặn, chịu phèn. Nông dân các vùng ven biển Sóc Trăng như Vĩnh Châu, Trần Đề và huyện tiếp giáp Bạc Liêu là Ngã Năm đang lựa chọn giống lúa này để canh tác.

KHẮC TÂM (Báo Tuổi Trẻ)

Để có một ngành hạt nhân khả tín, an toàn và tôn trọng môi trường

SGTT.VN - Kỹ sư tư vấn trong lĩnh vực công nghệ điện hạt nhân, ông Đặng Đình Cung, Việt kiều Pháp, cho rằng mua một nhà máy điện hạt nhân theo dạng "chìa khóa trao tay" là một việc rất dễ nếu có tiền. Đào tạo 3.000 chuyên gia ngành điện hạt nhân thì cũng không quá khó. Nhưng để có một ngành hạt nhân khả tín, an toàn và tôn trọng môi trường thì Nhà nước phải mạnh, dân trí phải cao và công nghiệp phải đa dạng.

Mua một nhà máy điện hạt nhân theo dạng "chìa khóa trao tay" là một việc rất dễ nếu có tiền. Nhưng để có một ngành hạt nhân khả tín, an toàn và tôn trọng môi trường thì Nhà nước phải mạnh, dân trí phải cao và công nghiệp phải đa dạng. Ảnh: Care2

Vì vậy, cần chỉnh lý chương trình xây dựng nhà máy điện hạt nhân, hoãn thời điểm xây nhà máy điện hạt nhân vốn đã được quyết vào năm 2014.

Theo Tổng cục Thống kê thì năm 2009 (số liệu sơ bộ) ngành điện nước ta đã sản xuất 80,6 TWh (1TWh = 1 tỷ kWh), tăng trung bình 11% mỗi năm từ năm 2005. Theo EIA (Energy Information Agency, Cơ quan Thông tin về năng lượng Hoa Kỳ) thì năm 2006 công suất lắp đặt 11,3 GW, tăng trung bình 12% mỗi năm từ năm 2001. Tăng trưởng của ngành điện nước ta mau gấp ba lần trung bình của thế giới, với hiệu suất khoảng 4,8 kWh/W, ngang hàng với trung bình thế giới. Nếu trên phương diện kỹ thuật chúng ta không có gì đáng hổ thẹn thì nhịp tăng trưởng ngoạn mục này chưa đủ để khắc phục những chậm trễ của ngành điện so với đà phát triển của kinh tế. Ngành điện của chúng ta đáng lý ra phải tăng trưởng 18-20% liên tục trong năm năm tới. Như vậy có nghĩa là mỗi năm phải lắp đặt thêm 2.000 MW công suất, công suất của hai lò phản ứng điện hạt nhân.

Để có một ngành hạt nhân khả tín, an toàn và tôn trọng môi trường
Những tai nạn như Three Miles Island, Tchernobyl và, bây giờ, ở Fukushima thực sự ấn tượng. Điện hạt nhân chỉ đóng góp một phần nhỏ cho nguồn năng lượng của thế giới. Trữ lượng uranium có thể sẽ cạn trước những năng lượng hydro - cácbua. Tuy nhiên, chúng ta vẫn phải khai triển dạng điện này. Với công nghệ đương đại, chúng tôi chưa thấy có giải pháp nào khác, khả tín, an toàn, tôn trọng môi trường hơn điện hạt nhân với khả năng cung cấp nhiều điện đến thế. Từ khi bộ máy đầu tiên được xây ở Fukushima cách đây bốn chục năm, công nghệ điện hạt nhân đã có tiến bộ rất nhiều và an toàn đã được bảo đảm hơn. Mua một nhà máy điện hạt nhân theo dạng "chìa khóa trao tay" là một việc rất dễ nếu có tiền. Đào tạo 3.000 chuyên gia ngành điện hạt nhân thì cũng dễ nếu biết đào tạo bao nhiêu người ở mỗi trình độ và ở trong mỗi môn nghề.

Nhưng để có một ngành hạt nhân khả tín, an toàn và tôn trọng môi trường thì Nhà nước phải mạnh, dân trí phải cao và công nghiệp phải đa dạng.

Một Nhà nước mạnh có nghĩa là những người nắm chính quyền có học thức, thanh liêm và có tinh thần trách nhiệm đối với quốc dân.

Mặc dù nguy cơ bị nhiễm xạ có hậu quả không đáng kể, chính quyền Nhật cũng vẫn ra lệnh sơ tán trong vòng 30 cây số xung quanh nhà máy bị nạn. Năm 1979, thống đốc bang Pennsylvania cũng ra lệnh sơ tán như vậy. Ông đã bị các chuyên gia năng lượng hạt nhân chê là đã ra lệnh hớ. Nhưng không ai bắt một lãnh đạo Nhà nước phải là tiến sĩ về nguyên tử năng. Lãnh đạo địa phương Fukushima cũng như thống đốc bang Pennsylvania chỉ làm đúng nhiệm vụ bảo hộ dân của mình.

Muốn đi vào kỷ nguyên năng lượng hạt nhân thì trước tiên toàn dân phải có văn hóa an toàn công nghiệp. Có đủ nhân lực được đào tạo bài bản thì vẫn chưa đủ để bảo đảm những nhà máy điện hạt nhân (và những nhà máy thuộc mọi ngành công nghiệp khác) sẽ chạy có hiệu quả và an toàn. Đào tạo chuyên gia về an toàn bức xạ và bảo vệ môi trường nhiều và giỏi đến đâu chăng nữa thì cũng vẫn phải trông cậy vào toàn dân.

Mọi nhà máy đều sinh ra phế liệu. Dù công nghệ tối tân đến đâu chăng nữa thì một nhà máy lúc nào cũng có một ít khí và nước thải rò rỉ. Trình độ kỹ thuật hiện nay có thể kiềm chế và có biện pháp xử lý ổn thỏa hay tạm thời những chất đó. Khó có thể phát hiện được nhưng nếu bị phát hiện, thì cũng chỉ làm mất thể diện của giám đốc nhà máy chứ không nguy hại gì hơn. Nhưng nếu là khí và nước rò rỉ từ một nhà máy hạt nhân, một nhà máy hóa chất hay một nhà máy chế biến thực phẩm thì chúng có thể là những vật liệu đe dọa sức khỏe người dân và môi trường tự nhiên. Ngoài ra, sự rò rỉ thường báo hiệu một tình trạng bất ổn trầm trọng hơn, có thể là một tai nạn. Nhà máy dù có đặt nhiều bộ dò đến đâu chăng nữa thì cũng không thể phát hiện được tất cả những rò rỉ.

Nên hoãn xây nhà máy điện hạt nhân ở Việt Nam
Xác suất một tai nạn có thể giảm đến độ không đáng kể, nhưng không bao giờ bằng số không được. Các lực lượng cứu trợ có thể can thiệp rất mau nhưng không thể can thiệp ngay tức khắc được. Trong trường hợp có tai nạn, người dân thường phải biết cư xử thích ứng trong khi chờ đợi lực lượng cứu trợ. Cả thế giới được ấn tượng bởi thái độ bình tĩnh của người Nhật sau trận động đất, sóng thần và trước tai nạn Fukushima. Điều này dễ hiểu khi biết rằng người Nhật đã được giáo dục từ bé để đối phó những thảm họa và kiến thức của họ đủ cao để nắm được độ nguy cập của mỗi tình huống.

Dĩ bất biến ứng vạn biến, nhưng không thể ứng tác được. Người dân cần được giáo dục trước bởi những đoàn dân vận nắm rõ vấn đề và giảng nghĩa một cách dễ hiểu và thông thoáng tất cả những lợi ích cũng như tất cả những rủi ro của năng lượng hạt nhân. Do trì trệ về giáo dục phổ thông, dân trí ở nước ta vẫn còn thấp. Chúng ta phải cần đến một thế hệ mới giải quyết được thiếu sót này. Việc chính phủ quyết tâm xây một nhà máy điện hạt nhân vào năm 2014 là một điều đáng lo ngại. Tôi đề nghị hoãn lại thời điểm sản xuất điện hạt nhân tới năm 2030, thậm chí năm 2035, để chúng ta có thì giờ trở thành một nước công nghiệp văn minh.

Hoãn lại không có nghĩa là khoanh tay chờ

Những công nghệ đồng vận với nhau. Nếu bỏ sang một bên cái lõi của lò phản ứng thì những hạng mục khác của một nhà máy điện hạt nhân cũng chỉ là những hạng mục của một nhà máy nhiệt điện cổ điển. Nếu tự chủ về công nghệ điện cổ điển thì đã có thể tham gia vào ba phần tư một dự án điện hạt nhân rồi. Vậy tại sao ngay bây giờ ta không tìm cách giành tự chủ về công nghệ nhiệt điện cổ điển mà Việt Nam đang phải xây cấp bách để giải quyết nạn cắt điện, mất điện? Một nửa những hạng mục của một nhà máy điện dùng đến công nghệ xoong chảo, công nghệ ruột của ngành đóng tàu. Chúng ta đang tái kết cấu ngành này. Tại sao ta không nội địa hóa toàn bộ những khâu thiết kế và sản xuất để đào tạo chuyên gia về các nghề mà ngành điện hạt nhân tương lai của ta sẽ cần đến?

Đặng Đình Cung, Kỹ sư tư vấn

Trích thuật báo SGTT:

Quyết định trong nước sôi lửa bỏng Có nên đánh đổi an toàn lấy lợi nhuận?

[...] Khi quyết định phun nước biển vào làm nguội lõi lò trước đây, TEPCO đã gần như khai tử LPU để đổi lấy hy vọng tránh tai nạn lõi lò bị tan chảy. Quyết định cho khí thoát ra bên ngoài sau đó giúp giảm áp lực trong nhà lò và liều chiếu lên kỹ thuật viên, nhưng môi trường phải bị ô nhiễm. Người dân thiệt hại đã đành, khoản tiền mà TEPCO phải bồi thường cho hoa màu của nông dân sẽ ngày càng lớn.

Hai ngày sau sự cố, cổ phiếu TEPCO trên thị trường chứng khoán đã rớt 45%. Thiệt hại tài chính của TEPCO sẽ rất lớn trước nguy cơ đóng cửa vĩnh viễn nhà máy, chưa kể khoản đầu tư để làm việc này và khắc phục sự cố nói chung. Chính phủ vừa công bố cho TEPCO vay trước hàng tỷ đô la để khác phục sự cố. Song liệu trong những quyết định sắp đến, TEPCO có chịu hy sinh lợi ích tài chính để đổi lấy sự an toàn lâu dài cho người dân không? Trong các thông báo của mình, TEPCO vẫn tính đến khôi phục lại hoạt động của các LPU đã bị tàn phế, một toan tính xem ra rất mạo hiểm.

Đánh đổi an toàn để lấy lợi nhuận là vấn nạn của điện hạt nhân, mối lo thường trực của những ai có lòng đối với sự nghiệp này. Trong khi những kỹ thuật viên hy sinh xông vào nơi phóng xạ như những anh hùng cứu nước mà lại lôi chuyện TEPCO ra đây thật chẳng phải tý nào. Nhưng còn dịp nào thích hợp hơn? Năm 2002, TEPCO đã ngụy tạo kết quả thanh tra để không sửa chữa ngay đường ống tải nhiệt vòng ngoài khiến tai nạn nổ hơi nước xảy ra gây chết người. Theo tính toán của họ, thiệt hại sẽ quá lớn nếu dừng lò lại giữa chừng, chi bằng đợi đến lúc dừng lò định kỳ rồi sửa luôn. Chao ôi, kiểu tư duy này trong ngành hạt nhân phổ biến lắm! Sau sự cố này, cả 17 LPU của họ phải đóng cửa để thanh tra, dân chúng mất lòng tin vào điện hạt nhân, chủ tịch tập đoàn từ chức.

Ngược về trước nữa là cách họ nhét sáu lò phản ứng vào một khu đất chật hẹp để giảm đầu tư và chi phí vận hành. Hậu quả là trên một diện tích quá bé có đến 12 nguồn phóng xạ cực mạnh, 6 LPU và 6 bể chứa nhiên liệu nằm sát nhau. Khi động đất và sóng thần ập đến, cả sáu đều bị hư hại bởi những tác động bên ngoài như nhau. Khi ứng phó sự cố, họ không đủ nhân vật lực để lo cho tất cả. Tập trung cho nơi này thì bỏ mặc cho tai nạn bùng lên ở nơi khác.

Các tập đoàn Nhật vận động xây dựng điện hạt nhân ở nước ta xem đây là một kinh nghiệm quý cần phải giới thiệu cho khách hàng. Một quan chức nước ta sau khi được Nhật mời tham quan về đã đề nghị dồn các lò phản ứng dự định xây ở Ninh Thuận lại cho đỡ tốn đất. Vị này không có mác hạt nhân, nhưng biết đâu lại chẳng có tiếng nói nhất định khi nhà nước ra các quyết sách. Khi nghe phát biểu này tôi thấy choáng, nhưng vì mình chỉ được mời dự thính cuộc họp, nên phải ngồi yên.

Còn rất nhiều loại đánh đổi khác khi phải ra quyết định về điện hạt nhân. [...]

GS  Phạm Duy Hiển

Thế giới trước ám ảnh thảm hoạ hạt nhân

SGTT.VN - Các nguồn điện gió và mặt trời sẽ được tăng cường đầu tư để đáp ứng nhu cầu điện khi Đức đóng cửa tất cả 12 nhà máy điện hạt nhân ở nước này. Ám ảnh về thảm hoạ hạt nhân trở nên hiện hữu khi các đám mây và nước biển nhiễm phóng xạ toả đi khắp nơi khiến chính phủ nhiều nước phải đánh giá lại kế hoạch phát triển điện hạt nhân.

Người dân Hàn Quốc biểu tình yêu cầu ngưng các dự án hạt nhân mới. Ảnh: Reuters

Tăng tốc giã từ nguyên tử
Là nền kinh tế lớn thứ tư và nằm trong số các quốc gia công nghiệp hàng đầu thế giới, Đức đơn thương độc mã tuyên bố chín năm nữa sẽ từ bỏ điện hạt nhân. Kế hoạch này đã được đề xuất từ trước với khung thời gian chuyển đổi nguồn năng lượng là 25 năm. Nhưng sự cố ở nhà máy điện Fukushima tại Nhật đã khiến nữ Thủ tướng Đức Angela Merkel gọi đó là “một thảm hoạ có tầm vóc tiên tri” thúc đẩy nhanh việc giã từ nguyên tử của Đức.

Tuần qua, Đức đã quyết định đóng cửa bảy trong số 12 lò phản ứng của mình trong ba tháng để kiểm tra an toàn. Các quan chức cho biết những nhà máy cũ nhất trong số này có thể sẽ bị đóng cửa vĩnh viễn. Người tiêu dùng được bảo đảm sẽ không thiếu điện vì Đức vẫn là quốc gia xuất khẩu điện từ nhiều nguồn năng lượng khác nhau. Bộ Năng lượng Đức tuyên bố: “Ánh đèn sẽ không tắt ở Đức”.

Việc ứng dụng điện hạt nhân tại Đức đã bị phản đối mạnh từ khi phóng xạ của biến cố Chernobyl 1986 trôi dạt đến nước này. Từ mười năm trước, Đức đã dự thảo kế hoạch từ bỏ điện hạt nhân vĩnh viễn vào năm 2021. Chính phủ của bà Merkel năm vừa qua đã tu chỉnh dự luật để mở rộng tuổi đời các nhà máy điện hạt nhân thêm 12 năm nữa. Biến cố thiên tai hôm 11.3 làm hư hại các nhà máy điện Fukushima đã khiến Đức phải rà soát lại toàn bộ dự luật và thúc đẩy nhanh hơn.

Điện hạt nhân hiện chiếm 23% tổng sản lượng điện của Đức – tương đương với Mỹ. Kế hoạch từ bỏ điện hạt nhân đòi hỏi Đức phải đầu tư 210 tỉ USD vào những nguồn năng lượng thay thế. Điện từ các nguồn năng lượng tái tạo như gió và mặt trời hiện chiếm 17% tổng sản lượng, từ nguồn khí đốt tự nhiên chiếm 13% và từ than là hơn 40%. Bộ Môi trường Đức cho biết trong mười năm tới, điện từ các nguồn năng lượng tái tạo sẽ đóng góp tới 40% tổng sản lượng điện nước này.

Vẫn duy trì điện hạt nhân
Cho dù Đức từ bỏ điện hạt nhân, 143 nhà máy điện hạt nhân của châu Âu vẫn bao quanh nước này. Pháp là nước phụ thuộc điện hạt nhân nhất thế giới khi nguồn năng lượng này chiếm tới 70% tổng sản lượng điện. Ý quyết định tạm dừng chương trình xây dựng công nghiệp hạt nhân trong một năm sau khi xảy ra sự cố ở Nhật.

Điện hạt nhân châu Á chỉ chiếm chưa tới 1/5 sản lượng toàn cầu nhưng đây là khu vực có nhiều chương trình hạt nhân nhất. Ở khu vực này có 116 nhà máy, phân nửa nằm ở Nhật. Nhiều nhà máy mới đang được xây dựng ở nhiều giai đoạn khác nhau với 40,8GW (71% sản lượng toàn cầu hiện nay) đang chờ sản xuất. Thêm 35 nhà máy khác với tổng công suất 41GW đang được lên kế hoạch.

Hàn Quốc là nước phụ thuộc vào điện hạt nhân nhiều nhất châu Á. Nguồn điện này chiếm gần 40% tổng sản lượng điện quốc gia. Hàn Quốc nỗ lực xoa dịu nỗi lo lắng đang tăng dần của công chúng về mức độ an toàn của nguồn năng lượng này nhưng vẫn duy trì kế hoạch phát triển điện hạt nhân của mình.

Ông Yun Choul-ho, viện trưởng viện An toàn hạt nhân Hàn Quốc tuyên bố: “Chúng tôi tin rằng không có gì thay thế được năng lượng hạt nhân vào giai đoạn này. Chúng ta có thể nhân cơ hội này vừa kiểm tra lại an toàn vừa mở rộng xuất khẩu công nghệ hạt nhân”. Hàn Quốc hiện có 21 nhà máy đang hoạt động và bảy cái khác đang xây dựng. Dự kiến đến năm 2024, điện hạt nhân sẽ chiếm tới 50% tổng sản lượng điện ở nước này.

Trung Quốc đã ngưng cấp phép xây dựng nhà máy điện hạt nhân mới và trấn an dân đang hoảng hốt về những tin đồn thất thiệt liên quan đến phóng xạ. Theo chương trình hạt nhân đã được phê duyệt, mục tiêu đến năm 2020 của nước này là tăng sản lượng điện hạt nhân lên 100GW – gần mười lần hiện nay.

Chính phủ Mỹ vẫn kiểm tra lại các tiêu chuẩn an toàn của 104 nhà máy điện hạt nhân ở nước này. Trong lúc đó vấn đề từ bỏ điện hạt nhân lại được các nhà lập pháp và chính quyền cấp tiểu bang đặt ra. Hôm 24.3, một thư ngỏ với chữ ký của đại diện 142 tổ chức và doanh nghiệp Mỹ đã được gửi đến Tổng thống Obama và Quốc hội Mỹ. Thư ngỏ viết rằng biến cố hạt nhân ở Nhật Bản là lời nhắc nhở rằng Mỹ lẽ ra phải chấm dứt sử dụng điện hạt nhân từ lâu.

Trần Ngọc Đăng

Dùng tảo xử lý rò rỉ phóng xạ

TTO - Các nhà khoa học Mỹ vừa khám phá tảo có thể giúp làm sạch phóng xạ rò rỉ tại các nhà máy điện hạt nhân tương tự sự cố Nhà máy điện hạt nhân Fukushima ở Nhật Bản.

Tảo có thể là chìa khóa dọn dẹp rò rỉ phóng xạ, theo các nhà khoa học Mỹ

Nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Northwestern xác định một loài tảo phổ biến - tên khoa học là Closterium moniliferum - có khả năng cô lập chất đồng vị phóng xạ thành dạng tinh thể, giúp loại bỏ các chất đồng vị phóng xạ nguy hiểm như strontium-90 khi phóng xạ bị rò rỉ.

Strontium-90 có tính chất hóa học và khối lượng tương tự canxi và bari. Khi thoát ra môi trường không khí, strontium-90 sẽ dễ dàng phát xạ vào sữa, xương, tủy xương và máu tương tự canxi, gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Tuy nhiên, khi phóng xạ bị rò rỉ từ các máy điện nhân, strontium-90 không phải là đồng vị phóng xạ duy nhất tồn tại trong không khí mà còn kèm một lượng canxi vô hại gấp hàng tỉ lần lượng strontium-90 và những đồng vị phóng xạ khác. Do đó, để xử lý rò rỉ phóng xạ hiệu quả, cần phải tách riêng strontium-90 và canxi vì chúng hòa lẫn vào nhau.

Các nhà nghiên cứu khám phá tảo Closterium moniliferum có khả năng cô lập, hút và kết tinh strontium-90 - nghĩa là biến strontium-90 thành dạng tinh thể - trong vòng 30-60 phút và giữ tinh thể strontium-90 trong không bào của tảo. Đặc biệt, nó không thể kết hợp với canxi vô hại mà chỉ tập trung vào strontium-90 độc hại.

Nhà khoa học Minna Krejci - trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết nhóm sẽ tiếp tục thử nghiệm xem tảo Closterium moniliferum có khả năng tồn tại trong môi trường phóng xạ cao hay không. Họ cũng hi vọng nghiên cứu này sẽ giúp Nhật Bản giảm chi phí và thời gian khắc phục vụ sự cố ở Nhà máy Fukushima.

Ngoài ra, tảo còn có thể tiết ra nhiên liệu sinh học.

DUY PHÚC (Theo AP, AFP)