Chủ đề: Sơn La quê tôi

Trang trong tổng số 18 trang (173 bài viết)
Trang đầu« Trang trước‹ ... [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] ... ›Trang sau »Trang cuối

hoanui74

Ngày gửi: 12/03/2010 09:54
Có 2 người thích: Chằn Shrek, Cát trắng

Lễ hội Dâng hoa măng của người La Ha: Kho báu nghi thức và nghệ thuật độc đáo

  Dân tộc La Ha, dân số không đông, chủ yếu định cư ở Sơn La-Lai Châu, ở Sơn La chỉ có mấy ngàn người nhưng ở rải rác ba huyện phía Bắc, ven sông Đà là Mường La, Quỳnh Nhai và Thuận Châu, cuộc sống khó khăn vì chỉ trồng cấy trên nương. Nhiệm kỳ Quốc hội khóa 8 vừa qua, người phụ nữ La Ha-cử nhân Lò Thị Nụ đã được cử tri bầu làm đại biểu Quốc hội của mình khi bà là Phó giám đốc Ngân hàng phục vụ người nghèo, nay là Ngân hàng chính sách xã hội Sơn La.

  Bà con La Ha Tây Bắc vẫn giữ những nét văn hóa đặc trưng, hàng năm vẫn có những lễ hội tiêu biểu, trong đó có lễ hội "Dâng hoa măng" (Pang-A-Nụu ban) giản đơn, ít tốn kém mà bao hàm nhiều ý nghĩa.

  Lễ hội này được hình thành từ thực tiễn cuộc sống khó khăn, và tổ chức vào mùa xuân hàng năm khi cây măng vầu đắng đội đất mọc lên, khi cây "mạ rế" trong rừng nở hoa vàng đỏ. Cả 2 loại này đều là loại "dược liệu" quý mà các thầy lang bản địa ngày xưa dùng để "cứu nhân độ thế" cho dân bản, khi các hoạt động y tế hiện đại chưa có, cuộc sống dựa vào nhiều kinh nghiệm để tìm thuốc chữa bệnh, hình thành đội ngũ thầy lang chữa bệnh từ bình thường đến các bệnh nặng.

  Lễ hội Dâng hoa măng trước tiên là để tỏ lòng cảm tạ, tri ân thầy lang có công vì sức khỏe cộng đồng, thứ đến là "tổng kết" khả năng cứu chữa bệnh tật của thầy lang, rồi là truyền lại cách thờ cúng tổ tiên cho con cháu. Lễ hội còn là dịp đầu xuân năm mới, việc trên nương chưa nhiều, việc dưới ruộng không có, để con cháu, bà con bản dưới mường trên gặp nhau giao lưu văn hóa, văn nghệ, cùng nhau gìn giữ vốn văn hóa dân tộc, và tiếp nhận nền văn hóa các dân tộc anh em khác trên địa bàn.

  Lễ hội Dâng hoa măng được tổ chức vào trước ngày rằm hàng tháng trong ba tháng mùa xuân với sự tham gia tự nguyện của các con bệnh được thầy lang chữa khỏi bệnh, ngày khai lễ hội do thầy lang quyết định được thông báo cho làng bản gần xa, chính quyền sở tại được biết.

  Thầy lang là người chủ trì chuẩn bị ngày hội về thủ tục, các loại con vật sống cần có trong lễ hội, các loại hoa rừng trang trí và các dụng cụ cần thiết khác, để tổ chức tại nhà thầy lang.

  Khi đã cúng xong, thầy lang cho các con nuôi về dâng lễ, cúng mời các vị thần mà dân tộc La Ha che chở cho người La Ha trường tồn, để có được sức mạnh như Thần Hổ-chúa Sơn Lâm thắng mọi dã thú, bảo vệ cuộc sống cho dân bản. Con nhím là thần đất, phải cúng nó để gây cảm tình, để nó không phá cắn lúa; phải mời về ăn nó sẽ bảo vệ thành quả lao động của mình, sống lâu, vững chắc như tảng đá lớn. Là con chim cu gáy-thần của các loài chim hay ăn lúa trên nương cũng phải cúng nó, để bảo vệ lúa nương cho mình. Cuối cùng là cúng con ma cang cói, một thú rừng to như con mèo, dân tộc nào ở miền núi cũng sợ nên phải cúng nó để nó không quấy rầy sức khỏe nhân dân.

  Cúng các thần xong, thầy lang biểu diễn các trò mà ông đã chữa khỏi cho "bệnh nhân". Ông giả làm người bị bướu cổ khi buộc cái bát ăn cơm vào cổ mình. Ông diễn các trò làm người què chân, người ngớ ngẩn, hình ảnh người đi coi nương vung cây sào, hú đuổi lũ chim, sóc cút khỏi nương nhà. Cuối cùng là trò giả làm con khỉ (tô rôốc), ông bò quanh cây móc giữa nhà, vừa bò, vừa kêu chí chóe, mắt đảo nhìn rất nhanh, để tìm hoa, ngô, chuối lộc ở cây móc, lúc thì gãi tai, gãi bụng, lúc thì nhảy nhót, chộp lấy bắp ngô. Một tiếng súng nổ, ông giả lăn đùng ra chết, nhiều tiếng cười vang khen người thiện xạ.

  Khi màn độc diễn của thầy lang kết thúc, dân bản vào ngay màn múa "tăng bu", một điệu múa độc đáo của người La Ha, rộn ràng mạnh mẽ, đạo cụ chỉ là 1 ống tre trổ xuống tấm ván theo nhịp "chát chát", tay lúc vung ra sau, khi thì 2 tay cầm ống tre nghiêng sang bên trái, nghiêng sang bên phải, múa say sưa, đặc biệt phụ nữ múa rất mềm dẻo, khỏe khoắn, linh hoạt. Điệu múa này đã được các đoàn "văn công" chuyên nghiệp dàn dựng trình diễn nhiều nơi, được khán giả ngoại tộc hoan nghênh từ khi giải phóng Tây Bắc.

  Sau tăng bu, là các điệu múa cày bừa, cầu mưa, múa khăn, múa kiếm, múa trống. Cuối cùng là điệu múa "A sừng lừng", một điệu múa độc đáo ở miền núi nhiều nơi, tuy về hình thức có vẻ thô tục, nhưng lại xuất phát từ thực tiễn cuộc sống quá nghèo thuở xưa, nạn hữu sinh vô dưỡng rất phổ biến, người La Ha nghĩ ra phải thờ "dương vật" để hy vọng người La Ha con đàn cháu đống, mẹ tròn con vuông.

  Lễ hội Dâng hoa măng của người La Ha vẫn tồn tại đến ngày nay, phần lễ là để cảm tạ trời đất, tổ tiên, sông núi luôn phù hộ cho con cháu ăn nên làm ra, phần hội thì sôi nổi, vui vẻ, tuy còn một số mặt hạn chế, nhưng vẫn thể hiện được những nét phong tục, văn hóa, tín ngưỡng đặc biệt khác hẳn các dân tộc anh em khác trên địa bàn. Lễ hội lành mạnh, vui vẻ, là dịp gặp gỡ dân tộc có quy mô rộng để ôn lại truyền thống, trao đổi thông tin kinh nghiệm làm ăn, chữa bệnh để cùng nhau phát triển cùng 11 dân tộc anh em khác đang ở trên địa bàn Sơn La.

"Loài hoa núi sắc và hương dịu lắm
Với thời gian năm tháng chẳng phai màu"...

Chưa có đánh giá nào

Chia sẻ trên Facebook

Chằn Shrek

Ngày gửi: 12/03/2010 19:58
Có 1 người thích: hoanui74

Bài viết hay. Thế nhưng, nếu có ảnh minh hoạ nữa thì tuyệt hơn HN nhỉ?

Shrek - Chằn Tinh Xanh yêu thơ

Chưa có đánh giá nào

Chia sẻ trên Facebook

hoada96

Ngày gửi: 15/03/2010 00:43
Có 1 người thích: hoanui74

Mỗi một miền quê, mỗi một tâm hồn đều có những nét riêng, rất riêng.

"Những gì chúng ta đã biết là một giọt nước, những gì chúng ta chưa hiểu là cả một đại dương mênh mông"

Chưa có đánh giá nào

Chia sẻ trên Facebook

hoanui74

Ngày gửi: 17/03/2010 08:46
Có 1 người thích: Chằn Shrek

Chằn tinh Shrek đã viết:
Bài viết hay. Thế nhưng, nếu có ảnh minh hoạ nữa thì tuyệt hơn HN nhỉ?

@ Chằn Tinh Shrek:
Hoanui thử gửi ảnh đã chụp lên mà hổng làm nổi, nên đành viết lời không vậy.
Để Hoanui cố gắng làm thử lần nữa nha.
Giống cô Ngốc quá ha.

"Loài hoa núi sắc và hương dịu lắm
Với thời gian năm tháng chẳng phai màu"...

Chưa có đánh giá nào

Chia sẻ trên Facebook

vịt anh

Ngày gửi: 23/03/2010 02:40
Đã sửa 1 lần, lần cuối bởi vịt anh vào 23/03/2010 03:21
Có 1 người thích: Chằn Shrek

Em đang ở Sơn La nè chị ^^
Hồi trưa mới ăn gỏi cá Sơn La...Giống nộm hoa chuối í,ăn là lạ

Chưa có đánh giá nào

Chia sẻ trên Facebook

Khoi Dinh Bang

Ngày gửi: 25/03/2010 17:05
Có 1 người thích: hoanui74

@hoanui 74 :
Chiều nay tiếp bạn Sơn La
Tưởng như Hoa Núi đem quà về thăm
Trên quê đang rộ mùa Ban
Gió Lào đang thổi...lệ thầm thương ai !
Góc thành Nam -Hà Nôi 25-3-2010 NK

Chưa có đánh giá nào

Chia sẻ trên Facebook

Minh Bình

Ngày gửi: 29/03/2010 07:24

Sơn la, qua trang viết của Hoa Núi làm ngất ngây lòng người, biết khi nào có dịp đến sơn la nhỉ...Công việc quá bận rộn, chắc 10 năm nửa mới đến được Sơn La Không biết khi đó Người, cảnh vật có gì thay đổi nhiều không nhỉ? Tự nhiên anh liên tưởng một ông già chống gậy, râu tóc bạc phơ đứng dưới thác Bản Vặt ngâm thơ, Một cụ bà ...Móm mém đến làm quen...Có phải em đấy không Hoa Núi!

"Không thầy đố mày làm nên"
"Làm thầy mày không nên đố!"

Chưa có đánh giá nào

Chia sẻ trên Facebook

Minh Bình

Ngày gửi: 29/03/2010 09:17
Đã sửa 1 lần, lần cuối bởi Minh Bình vào 29/03/2010 09:31

Ông lão đứng tần ngần..."Thác Dãi Yếm đây ư! Dòng thác trong" Sơn la quê tôi" đấy ư! sao trần trụi thế?" Trên vách đá lô nhô mấy mãng rêu xanh, le te dòng nước nhỏ bạc trắng như tóc trên đầu của ông lão...Buồn rười rượi, Ông lão chống gậy trèo lên một tảng đá ngâm thơ, giọng của ông khàn khàn, run run nhưng nghe tha thiết lắm...
Một bà lão từ trong rừng đi ra...Nàng tiên! nàng bò hay đi thế nhỉ? Bà mon men bước lại làm quen_ "Chào cụ!" Thơ cụ ngâm sao nghe quen quá..." Bà lão vỗ vỗ tay vào trán " À! đúng rồi,... Chàng có phải là Minh Bình không? Em đây! Hoa Núi đây!" Cái miệng móm mém sao mà dể thương thế không biết.Ông lão xúc động nói không nên lời..."Anh đến rồi... nhưng anh không còn sức về nửa, Sơn La đất rộng người thưa, cho anh nằm lại nơi đây thôi..."

"Không thầy đố mày làm nên"
"Làm thầy mày không nên đố!"

Chưa có đánh giá nào

Chia sẻ trên Facebook

hoanui74

Ngày gửi: 30/03/2010 00:04

Khoi Dinh Bang đã viết:
@hoanui 74 :
Chiều nay tiếp bạn Sơn La
Tưởng như Hoa Núi đem quà về thăm
Trên quê đang rộ mùa Ban
Gió Lào đang thổi...lệ thầm thương ai !
Góc thành Nam -Hà Nôi 25-3-2010 NK

@ chú Khôi ạ:
Lâu lâu mới thấy chú ghé vào "Sơn La quê tôi" ạ.

Ban giờ trắng núi xanh rừng
Dịu thơm ngây ngất ngập ngừng gọi thương
Người về quê cũ vấn vương
Người đi Ban gửi sắc hương theo cùng.

"Loài hoa núi sắc và hương dịu lắm
Với thời gian năm tháng chẳng phai màu"...

Chưa có đánh giá nào

Chia sẻ trên Facebook

hoanui74

Ngày gửi: 30/03/2010 00:19

Minh Bình đã viết:
Sơn la, qua trang viết của Hoa Núi làm ngất ngây lòng người, biết khi nào có dịp đến sơn la nhỉ...Công việc quá bận rộn, chắc 10 năm nửa mới đến được Sơn La Không biết khi đó Người, cảnh vật có gì thay đổi nhiều không nhỉ? Tự nhiên anh liên tưởng một ông già chống gậy, râu tóc bạc phơ đứng dưới thác Bản Vặt ngâm thơ, Một cụ bà ...Móm mém đến làm quen...Có phải em đấy không Hoa Núi!

@ Minh Bình:
Rất vui khi Minh Bình ghé thăm "Sơn La quê tôi" và có những cảm nhận rất hay cùng những tưởng tượng rất phong phú nơi đây.
10 năm nữa Minh Bình đến:

Dải Yếm vẫn đẹp như trong thơ
Và mắt Hoanui chưa có mờLúc đó Hoanui mới 46 tuổi mà
Mười năm chưa cạn tình bằng hữu
Phố núi còn riêng những mộng mơ.

"Loài hoa núi sắc và hương dịu lắm
Với thời gian năm tháng chẳng phai màu"...

Chưa có đánh giá nào

Chia sẻ trên Facebook

Trang trong tổng số 18 trang (173 bài viết)
Trang đầu« Trang trước‹ ... [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] ... ›Trang sau »Trang cuối

Đăng nhập