Chủ đề: Dã thự (Trần Quang Khải - Việt Nam) - Trang 9

Điệp đã viết:
Bài thơ này mình đưa lên dịch đã lâu, nhưng đợt trước được bác Đông Hải Cù Sinh chỉ ra một số chỗ hiểu chưa được thấu đáo, khiến bài dịch của mọi người cũng sai theo, thật rất lấy làm áy náy: http://www.thivien.net/vi...ID=aKLnb0KTFugr8xpsn5OmQg

Đông Hải Cù Sinh:
Dịch thơ (hay văn cũng vậy) có nguyên tắc: Tín - Đạt - Nhã. Tức: Phải đúng nguyên nghĩa, Thể hiện hết ý hoặc tối đa; Dùng văn không tục.
Nếu không hiểu đúng ý nghĩa bài thơ, thì sao có thể dịch đúng, dịch hay được. Ở đây xin lấy ví dụ bài Dã Thự.
Qua phần dịch nghĩa bài thơ ở trên, căn cứ theo nguyên văn chữ Hán của Thi Viện, tôi thấy có mấy điểm chưa thoả đáng, dẫn đến bản dịch thơ chưa đạt.
1. Câu 2: chữ Phi 菲 hình nhw bị hiểu thành chữ Phi nghĩa là Bay. Thực ra chữ Phân Phi là từ ghép, nghĩa thơm tho. Câu này nghĩa là: Đào mận thơm tho tươi tốt, bốn mùa đều như mùa xuân. Chẳng có gì bay nhảy ở đây cả.
2. Câu 4: chữ Thoa 蓑 nghĩa là cái áo tơi bằng lá, ngày xưa dùng tránh mưa, nắng. Thơ Liễu Tông Nguyên: Cô chu thoa lạp ông; Độc điếu hàn giang tuyết. Kỷ phiến nông thoa tức, vài bóng áo tơi nhà nông ... (câu này dịch nghĩa không sai, nhưng đã dịch nghĩa, kể ra nên dịch hết các chữ mà tác giả dùng)
3. Chữ Tử Mạch câu 5 sao lại dịch là bờ ruộng? Tử Mạch là con đường nối liền kinh đô với vùng ngoại ô. Câu này nghĩa là, con đường kéo dài quanh co như ruột dê, nối liền tới kinh sư. Ý tác giả muốn nói, giao thông thuận lợi, vẫn không xa rời quá việc chính sự. (Đặc biệt trong kết cấu đối với Hồng Trần ở câu dưới)
4. Câu 7: chữ Ám Địa mà hiểu là "ám đất đó" rồi dịch thơ là "ám đất" thì quả là không ổn . Kết cấu cụm từ "ám địa" nghĩa là ngấm ngầm làm một việc gì đó. Ở đây: "ám địa thâu tương ngữ" nghĩa là ngấm ngầm nói thầm với tác giả, nói riêng với tác giả không để ai biết. Nói cái gì? Chính là câu 8 cuối bài, "Nhất đoạn phong quang khả ẩn quân!" Quân ở đây chỉ chính tác giả. Câu 8 này nghĩa là: Phong quang một vùng nơi đây, chính là chỗ ông có thể lui về ẩn dật đó!

Mấy lời thô thiển, mong các bậc thức giả cùng lượng thứ!

(Tìm hiểu thêm nghĩa cụm: Tử Mạch Hồng Trần)

Điệp luyến hoa:
Bài thơ này bạn lưu ý đã lâu, hôm nay mới chợt xem lại, thật là có lỗi.

Về chữ phân phi 芬菲 đúng nghĩa là tươi tốt, và ở bản dịch nghĩa vốn mình đã ghi như vậy. Tuy nhiên lúc đó vì sợ nếu ghi là tươi tốt thôi thì có lẽ khiến người đọc cảm nhận không hết. Phân phi hiểu đầy đủ sẽ là là thơm tho, tươi tốt, vẻ bát ngát và hương thơm lan toả khắp nơi. Chữ bay mình viết kèm theo tươi tốt là nghĩa đó, tất nhiên là mình không hiểu chữ 菲 là bay nhảy hay bay lượn được rồi, vì nếu nói là nhầm thì tự dạng của nó cũng không có chút liên quan nào với chữ 飛 cả.

Các chữ "tử mạch", "ám địa" đúng là mình đã hiểu không được thấu đáo, bạn chỉ ra rất xác đáng, nay xin sửa lại :-)

Nay mình xin được sửa lại bài dịch nghĩa và mong được mọi người sửa lại các bài dịch thơ, đặc biệt ở hai câu 5 và 7. Rất mong mọi người thứ lỗi :p
Mọi người có thể sửa bài dịch rồi gửi ở đây, sau đó mình sẽ cập nhật lại vào trang bài thơ.

Các bạn ơi tôi  căn cứ vào những câu  bạn phân tích, xin có ý kiến chút nha?
         Có khi nào ý tác giả lại khác không? giả như là  qũy thần nói với nhau rằng,Duy nhất  chỗ ấy sáng sủa, không phải là nơi  ẩn thân của ma quỹ không? vì nơi u ám  mới phát sinh  ma quỹ....
         Do còn nghi ngờ chỗ  nầy, nên tôi  để y hai chữ" khả ần" không dịch ra
         Ý kiến của tôi khác quá, tôi ngại, định không nói ra, nhưng  đã là thảo luận thì mình cứ đưa ý kiến... nếu không phải mong các bậc cao thâm lượng thứ
                   MD

Tôi cũng xin góp một bản dịch:

Nhà ở chốn quê
Trần Quang Khải

Mới mẻ cảnh quê cất nếp nhà,
Mận đào tươi tốt bốn mùa hoa.
Sáo trâu, lầu nguyệt bầu xanh quyện,
Tơi lá, ruộng mây sắc biếc pha.
Lối uốn ruột dê thông nẻo lớn ,
Khe chia đuôi én dứt Sa - bà.
Quỷ thần ngầm trộm truyền lời bảo,
Riêng cõi yên hà đáng để ta.

Bản dịch của tiên sinh đã được gửi lên đây: http://www.thivien.net/vi...ID=aKLnb0KTFugr8xpsn5OmQg