Chủ đề: Dã thự (Trần Quang Khải - Việt Nam) - Trang 8

Xin cám ơn Điệp Luyến Hoa đã góp ý rất đúng. Hoàng Tâm xin sửa lại là "chia đứt".
Ngôi nhà mới dựng chốn xa xôi
Đào mận bốn mùa Xuân tốt tươi
Lầu sáng trăng soi nghe tiếng sáo
Ruộng mờ mây ngọc thấy đôi người   
Ruột dê đường nối liền bờ ruộng
Đuôi én suối chia đứt thói đời
Cả Quỷ và Thần trông đất nói:
Chốn này trú ẩn sáng nơi nơi

Bài thơ này mình đưa lên dịch đã lâu, nhưng đợt trước được bác Đông Hải Cù Sinh chỉ ra một số chỗ hiểu chưa được thấu đáo, khiến bài dịch của mọi người cũng sai theo, thật rất lấy làm áy náy: http://www.thivien.net/vi...ID=aKLnb0KTFugr8xpsn5OmQg

Đông Hải Cù Sinh:
Dịch thơ (hay văn cũng vậy) có nguyên tắc: Tín - Đạt - Nhã. Tức: Phải đúng nguyên nghĩa, Thể hiện hết ý hoặc tối đa; Dùng văn không tục.
Nếu không hiểu đúng ý nghĩa bài thơ, thì sao có thể dịch đúng, dịch hay được. Ở đây xin lấy ví dụ bài Dã Thự.
Qua phần dịch nghĩa bài thơ ở trên, căn cứ theo nguyên văn chữ Hán của Thi Viện, tôi thấy có mấy điểm chưa thoả đáng, dẫn đến bản dịch thơ chưa đạt.
1. Câu 2: chữ Phi 菲 hình nhw bị hiểu thành chữ Phi nghĩa là Bay. Thực ra chữ Phân Phi là từ ghép, nghĩa thơm tho. Câu này nghĩa là: Đào mận thơm tho tươi tốt, bốn mùa đều như mùa xuân. Chẳng có gì bay nhảy ở đây cả.
2. Câu 4: chữ Thoa 蓑 nghĩa là cái áo tơi bằng lá, ngày xưa dùng tránh mưa, nắng. Thơ Liễu Tông Nguyên: Cô chu thoa lạp ông; Độc điếu hàn giang tuyết. Kỷ phiến nông thoa tức, vài bóng áo tơi nhà nông ... (câu này dịch nghĩa không sai, nhưng đã dịch nghĩa, kể ra nên dịch hết các chữ mà tác giả dùng)
3. Chữ Tử Mạch câu 5 sao lại dịch là bờ ruộng? Tử Mạch là con đường nối liền kinh đô với vùng ngoại ô. Câu này nghĩa là, con đường kéo dài quanh co như ruột dê, nối liền tới kinh sư. Ý tác giả muốn nói, giao thông thuận lợi, vẫn không xa rời quá việc chính sự. (Đặc biệt trong kết cấu đối với Hồng Trần ở câu dưới)
4. Câu 7: chữ Ám Địa mà hiểu là "ám đất đó" rồi dịch thơ là "ám đất" thì quả là không ổn . Kết cấu cụm từ "ám địa" nghĩa là ngấm ngầm làm một việc gì đó. Ở đây: "ám địa thâu tương ngữ" nghĩa là ngấm ngầm nói thầm với tác giả, nói riêng với tác giả không để ai biết. Nói cái gì? Chính là câu 8 cuối bài, "Nhất đoạn phong quang khả ẩn quân!" Quân ở đây chỉ chính tác giả. Câu 8 này nghĩa là: Phong quang một vùng nơi đây, chính là chỗ ông có thể lui về ẩn dật đó!

Mấy lời thô thiển, mong các bậc thức giả cùng lượng thứ!

(Tìm hiểu thêm nghĩa cụm: Tử Mạch Hồng Trần)

Điệp luyến hoa:
Bài thơ này bạn lưu ý đã lâu, hôm nay mới chợt xem lại, thật là có lỗi.

Về chữ phân phi 芬菲 đúng nghĩa là tươi tốt, và ở bản dịch nghĩa vốn mình đã ghi như vậy. Tuy nhiên lúc đó vì sợ nếu ghi là tươi tốt thôi thì có lẽ khiến người đọc cảm nhận không hết. Phân phi hiểu đầy đủ sẽ là là thơm tho, tươi tốt, vẻ bát ngát và hương thơm lan toả khắp nơi. Chữ bay mình viết kèm theo tươi tốt là nghĩa đó, tất nhiên là mình không hiểu chữ 菲 là bay nhảy hay bay lượn được rồi, vì nếu nói là nhầm thì tự dạng của nó cũng không có chút liên quan nào với chữ 飛 cả.

Các chữ "tử mạch", "ám địa" đúng là mình đã hiểu không được thấu đáo, bạn chỉ ra rất xác đáng, nay xin sửa lại :-)

Nay mình xin được sửa lại bài dịch nghĩa và mong được mọi người sửa lại các bài dịch thơ, đặc biệt ở hai câu 5 và 7. Rất mong mọi người thứ lỗi :p
Mọi người có thể sửa bài dịch rồi gửi ở đây, sau đó mình sẽ cập nhật lại vào trang bài thơ.

- Như vậy túm lại là câu "bóng nhà nông", nếu dịch được là bóng áo tơi (ngầm ý nhà nông) thì hay, phải ko? :)
- Đường nối ruột dê nối đến tận kinh sư?
- Quỷ thần thầm mách với nhau hay thầm mách với tác giả?

Lâu lắm rồi mới đọc lại bài này, nhớ thời Thi Viện sôi nổi dịch thơ, nhớ lắm thay! :)

Cái "nông thoa" nghĩa chính xác là "áo tơi của nhà nông", theo ý em thì trong 2 chữ đó chữ nông quan trọng hơn chữ thoa (Vì áo tơi thì có thể chưa chắc là nông dân, hay ..bù nhìn thì sao. Đùa tí :D). Tất nhiên nếu dịch được đủ thì vẫn tốt, nhưng mà nhiều cụm từ giải thích ra tiếng Việt rất khó ngắn gọn được.

Tử mạch là đường lớn, đường cái to, để lên kinh. Theo một số từ điển em tra còn ghi cụ thể hơn là đường to ở ngoại ô. Ở câu đó có 2 con đường, 1 là đường nhỏ (lộ) như ruột dê, 2 là con đường lớn lên kinh (tử mạch), và con đường thứ nhất nối với con đường thứ 2 :D.

Quỷ thần lén lút nói với nhau. Câu này chỉ sửa cái cụm "ám địa" thành mờ ám, ngấm ngầm thôi.

Em cũng rất là nhớ! Nhớ cái liếc mắt của chị Sabina nữa

Hi hi, chị nhớ cả bản dịch của em Bách Hợp Hoa nữa, chết cười.
Mà lâu quá ko nhòm lại, nhòm rồi thì thấy ngỡ ngang, có lẽ nào đây là bản dịch của mình, hì, chưa định thần được nên chưa sửa nổi!

Bài này mình vừa được xem thêm một bản ở đây: http://www1.agu.edu.vn/gs...7d1be82bffc36c1b8d5da.2.5
Bản này đáng tin cậy hơn, nhưng cũng chỉ khác một chữ ở câu 1 (tướng -> vật) và không thay đổi gì về nghĩa.

Tạm thời mình đành xoá những bài dịch chưa được sửa (đúng ra là chưa ai sửa), hy vọng mọi người sửa vào đây giúp rồi mình sẽ gửi lại sau vậy. Rất lấy làm xin lỗi :-(

Biệt thự mới xây thật cách tân
Mận đào tươi tốt bốn mùa xuân
Dưới trăng,sáo mục đồng văng vẳng
Trên ruộng,in màu áo nông dân
Lộ tẻ nối quành ra đường lớn
Suối chia đuôi én cách hồng trần
Quỷ thần thầm nói như chia sẻ
Đây đúng là nơi để ẩn thân

Cao Nguyên

Biệt thự nơi thôn dã

Nhà mớI thôn quê dựng cách tân
Bốn mùa tươi tốt lý, mận phân
Lầu cao vọng nguyệt đồng thổI sáo
Ngọc biếc vờn mây, áo rách dân
Tăm tắp dương trường thông tử mạch
Hồng trần tách suốI  én đuôi phân
Quỹ thần lén lút thầm thì nói
Khả ẩn  nhất  phân chỗ phong quang
                               MD
Chú: câu hai cũng có thể dịch
Bốn mùa tươi tốt lý, mận xuân

Điệp đã viết:
Dịch cổ thi nhé :-)

野墅

野墅初開景相新，
芬菲桃李四時春。
一聲牛笛青樓月，
幾片農蓑碧隴雲。
路挽羊腸通紫陌，
溪分燕尾斷紅塵。
鬼神暗地偷相語，
一段風光可隱君。

Dã thự

Dã thự sơ khai cảnh tướng tân,
Phân phi đào lý tứ thời xuân.
Nhất thanh ngưu địch thanh lâu nguyệt,
Kỷ phiến nông thoa bích lũng vân.
Lộ vãn dương trường thông tử mạch,
Khê phân yến vĩ đoạn hồng trần.
Quỷ thần ám địa thâu tương ngữ,
Nhất đoạn phong quang khả ẩn quân.

Nhà nơi đồng quê

Ngôi nhà mới dựng ở chốn quê có cảnh thật mới lạ,
Đào mận tươi tốt như bốn mùa đều xuân.
Một tiếng sáo chăn trâu dưới trăng trên lầu cao,
Mấy bóng áo tơi của nhà nông dưới mây màu ngọc biếc trên ruộng.
Con đường kéo dài như ruột dê nối liền với đường tím (tức đường lớn),
Con suối tách đôi như đuôi én ngăn cách bụi hồng.
Quỷ và thần thầm lén lút nói với nhau rằng:
Đây đúng là một nơi phong quang để ngươi có thể trú ẩn.

Bạn chọn những bài cổ thi  hay quá!,đã thế còn  dịch  ra  cho chúng tôi có hứng tham gia, rất hay, thực tế phần đông nguyên gốc chữ hán ít người dịch nổi