Một chút về tâm hồn Trochę o duszy

Thỉnh thoảng người ta cũng có tâm hồn.
Không ai có nó luôn luôn
và vĩnh viễn.

Ngày qua ngày,
năm tiếp năm
có thể trôi qua thiếu nó.

Đôi khi tâm hồn ngụ lâu hơn ở đó -
trong niềm ngây ngất tuyệt vời
và những nỗi sợ thủa thiếu thời.
Đôi khi chỉ trong kinh ngạc mà thôi
rằng ta đã già cỗi quá.

Hiếm khi tâm hồn giúp ta
Trong những việc cần sức lực
như kéo va ly,
dịch xê đồ gỗ,
hay mang giày chật trên đường lê bước mà đi.

Tâm hồn thường vắng mặt những khi
ta điền tờ khai,
hay lúc ta băm thịt.

Nó chỉ tham dự vào một
trong hàng nghìn cuộc trò chuyện của ta,
Mà cũng không nhất thiết phải là
một cuộc,
bởi nó ưa im lặng.

Khi thân thể ta đớn đau không dứt
Tâm hồn âm thầm rời vị trí trực ban.

Nó cầu kỳ, khó khăn:
không thích nhìn thấy ta giữa đám đông tấp nập,
những gắng sức của ta nhằm thắng thế trong những điều vớ vẩn
và những phi vụ ồn ào
khiến nó chán ghét, buồn nôn.

Niềm vui và nỗi buồn
với tâm hồn chẳng hề khác biệt.
Chỉ khi những cảm xúc này hòa quyện
mới là lúc tâm hồn ở cạnh bên ta.

Có thể tin vào nó, khi mà
ta không chắc chắn điều gì hết
nhưng lại tò mò với mọi thứ khôn nguôi.

Trong những thứ đồ vật chất trên đời
Nó thích chiếc đồng hồ quả lắc
Và những tấm gương vẫn nhiệt thành cần mẫn,
ngay cả khi chẳng có ai soi.

Tâm hồn chẳng hé môi
mình đến từ đâu, và khi nào lại biến đi lần nữa
Nhưng nó đang chờ, điều này thấy rõ,
những câu hỏi ấy của ta.

Xem ra,
giống như ta cần có tâm hồn,
nó cũng cần đến chúng ta luôn,
vì một điều gì đó.

Chúng ta có tâm hồn đôi lúc
Chẳng ai có nó mọi lúc và bất tuyệt.

Ngày lại ngày, năm lại năm
có thể qua đi mà nó không hiện diện.

Thỉnh thoảng chỉ trong những phút hân hoan
hay trong cơn sợ hãi thời thơ dại
nó đậu lại lâu hơn.
Thỉnh thoảng chỉ trong nỗi ngạc nhiên
nhận ra mình luống tuổi.

Nó hiếm khi giúp ta
trong sự đời vất vả
như dịch chuyển tủ đồ
hay mang vác hành lý
hay cuốc bộ dặm trường trong đôi giày quá chật

Khi ta điền các biểu mẫu khảo sát,
hay thái thịt,
như thường lệ nó nghỉ phép.

Cả ngàn cuộc chuyện trò của ta nó mới tham gia một cuộc,
mà cũng không nhất thiết, vì nó ưa tĩnh mịch.

Lúc thân thể ta trở nên nhức nhối và mỏi mệt,
nó lặng lẽ đào nhiệm.

Nó khắt khe: nó không thích thấy chúng ta đàn đúm,
những tranh giành của chúng ta vì lợi thế bất kỳ
và những quan tâm ồn ào khiến nó phát ớn.

Niềm vui và nỗi đau
đối với nó đâu có gì khác biệt.
Nó chỉ đến với ta khi hai thứ đó hoà làm một.

Ta có thể trông cậy vào nó
khi ta chẳng tin chắc về một thứ gì
và tò mò về mọi thứ.

Trong những vật hữu hình
nó ưa thích những chiếc đồng hồ quả lắc
và những tấm gương cứ miệt mài chiếu phản
kể cả khi không một ai soi ngắm.

Nó chẳng bảo nó từ đâu đến
hay khi nào nó sẽ lại biến mất,
nhưng đó là những câu hỏi hiển nhiên nó đang chờ đón.

Tựa hồ,
như ta cần có nó,
vì một nguyên nhân nào đó
nó cũng cần ta.

A few words on the soul

We have a soul at times.
No one’s got it non-stop,
for keeps.

Day after day,
year after year
may pass without it.

Sometimes
it will settle for awhile
only in childhood’s fears and raptures.
Sometimes only in astonishment
that we are old.

It rarely lends a hand
in uphill tasks,
like moving furniture,
or lifting luggage,
or going miles in shoes that pinch.

It usually steps out
whenever meat needs chopping
or forms have to be filled.

For every thousand conversations
it participates in one,
if even that,
since it prefers silence.

Just when our body goes from ache to pain,
it slips off-duty.

It’s picky:
it doesn’t like seeing us in crowds,
our hustling for a dubious advantage
and creaky machinations make it sick.

Joy and sorrow
aren’t two different feelings for it.
It attends us
only when the two are joined.

We can count on it
when we’re sure of nothing
and curious about everything.

Among the material objects
it favors clocks with pendulums
and mirrors, which keep on working
even when no one is looking.

It won’t say where it comes from
or when it’s taking off again,
though it’s clearly expecting such questions.

We need it
but apparently
it needs us
for some reason too.