Phàm thánh bất dị 凡聖不異 • Phàm và thánh chẳng khác nhau

Thân từ vô tướng vốn là không,
Hư huyễn phân chia thành "nhị kiến".
Ta, người, như móc cũng như sương,
Phàm, thánh, như sấm cũng như điện.
Công danh, phú quý, mây bồng bềnh,
Năm tháng, đời người, tên bay biến.
Ghét, yêu, như mắt loé tia sao,
Khác nào bỏ bột tìm bánh bao.
Cũng nét mày ngang, đường mũi dọc,
Phật với chúng sinh mặt khác nào.

Ai là phàm chừ ai là thánh?
Muôn kiếp kiếm tìm không căn tính.
Chẳng tâm nào không thị với không phi,
Không kiến nào chẳng tà cũng chẳng chính.
Đồ tể Quảng Ngạch: Quả nguyện vương,
Tỳ-kheo Khánh Hỷ: công đức thánh.
Độ người, tự độ khỏi đường mê,
Mát rợi muôn phương không tật bệnh.
Anh chẳng thấy:
Người mất trước đó là ai?
Người được sau lại là ai?
Hai cái tâm riêng chung một mệnh.
Rốt cuộc tám vạn bốn ngìn pháp môn đà-la-ni,
Cùng thu vào tấm gương trí tuệ Như Lai rộng lớn vành vạch.
Hét!

瞥起星兒憎愛情，
似覓饅頭而棄麵。
- 瞥miết [piē]: là động từ với nghĩa “Liếc, lườm”, nhưng trong câu này lại là phó từ làm trạng ngữ cho động từ 起 nên có nghĩa: 2.暫現，很快地出現一下。3.突然；倏忽。(Hán ngữ đại từ điển)
- 星儿 xīng ér 1.一點兒。形容少。2.指細碎的東西。chỉ vật rất nhỏ. (Hán ngữ đại từ điển)
Đại ý: Bất chợt khởi lên chút tình cảm thương và ghét, thì cũng giống như tìm (muốn có) bánh mà bỏ bột (là nguyên liệu làm ra bánh).

非心無是亦無非，
無見非邪也非正。
- 非心phi tâm ☆ Lòng dạ xấu xa. Ở đây không thể sử dụng nghĩa này, mà 非 được dùng như 無, chẳng có tâm phân biệt.
- 無見 vô kiến: không có kiến chấp.
Có thể thấy từ 非 và 無 được Ngài Tuệ Trung sử dụng nghĩa phủ định như nhau.
Đại ý: Nếu chẳng có tâm phân biệt thì không có (thấy) đúng cũng không có (thấy) sai, nếu không có kiến chấp thì chẳng có (thấy) tà vạy cũng chẳng có (thấy) chân chánh.

覺他覺自拔迷途，
遍界清涼甦熱病。
- 甦tô [sū]: Sống lại, nhưng còn một nghĩa động từ nữa là: 4.緩解；免除。(Hán ngữ đại từ điển)
Đại ý: Việc làm giác ngộ cho người khác và giác ngộ cho chính mình rời đường mê, (làm cho) khắp thế giới mát mẻ xua tan đi cơn bệnh nóng bức.


Trong văn thơ của Ngài Tuệ Trung bàn bạc những câu nói phá chấp, vượt khỏi định kiến ràng buộc.

Xin được góp ý!

Thân từ vô tướng xưa nay không
Huyễn hoá phân chia thành nhị kiến.
Ta, người như móc cũng như sương,
Phàm, Thánh như sấm cũng như chớp.
Công danh phú quí đồng mây trôi
Năm tháng đời người dường tên bắn.
Chút tình thương ghét chợt dấy lên
Khác nào bỏ bột đi tìm bánh.
Mày ngang mũi dọc cũng như nhau
Phật với chúng sanh không khác mặt.

Ai là phàm chừ ai là Thánh
Nhiều kiếp kiếm tìm không căn tánh.
Không tâm chẳng thị cũng chẳng phi,
Chẳng kiến không tà cũng không chánh.
Đồ tể Quảng Ngạch thành nguyện vương
Tỳ-kheo Khánh Hỷ công đức thánh.
Tự giác giác tha độ đường mê
Khắp cõi mát lành không nóng bức.
Anh thấy chăng
Người mất trước đó là ai?
Người được sau đó là ai?
Hai tâm sai khác một dòng mạng.
Rốt cuộc tám muôn bốn ngàn pháp môn đà-la-ni.
Đồng nhiếp vào gương trí rộng lớn tròn đầy Như Lai.
Chao!