Thơ » Việt Nam » Lý » Nguyễn Pháp
維皇唐之六葉，實明皇之初年。
體勤儉之美德，躬友愛之性天。
既斥遠於女色，亦屏絕於遊畋。
禁錦繡而不寶，示樸素為民先。
不以位為逸樂，念王業之艱難。
宵衣旰食，任使能賢。
親臨庶政，總攬化權。
其配美於唐虞之際，踵治功於文皇之間。
勤政名樓，蓋有由然。
想其：離宮別館，隱樓蟬聯。
諸王邸弟，羅絡連延。
華萼崷崒兮其右，興慶窮崇兮其偏。
花榱桂棟，芝栭藻櫋。
璇題刷瑤空之霧，雕棟凌晴昊之煙。
豁乾坤之闔闢，通羲娥之往還。
壯神京之偉望，聳宇內之觀瞻。
迨夫：玉漏聲殘，雞人報曙。
雉尾斜開，雲裘進御。
清畢一聲，千官影附。
潝天香兮馥鬱，淡羽葆兮容與。
柳罩朝煙，花合宿露。
珊玉佩兮將將，繽衣冠兮楚楚。
帝乃御樓，以臨庶事。
將相百官，臺院省署。
振振鴛行，秩秩雁字。
進言以職，奏事以次。
帝於是，達四聰明四目，聽獻可與替否，都俞與呼咈。
政有未行兮思有以發。
德有未敷兮思有以洽。
形有未當兮思有以恤。
民有未安兮思有以輯。
利有未興兮思有以施。
害有未除兮思有以革。
業業兢兢，萬幾一日。
惟幾惟康，無樂無逸。
仁澤周流兮旁浹庶物。
萬姓謳歌兮三陲宴帖。
宜其致開元太平之盛，光太宗貞觀之烈也。
惜乎：鮮克有終，徒有其始。
無逸之圖，換以山川；欲心一萌，窮奢極侈。
九齡讒而楊李進，韓休老而姚宋死。
登連昌之望仙兮，眩玉環之珠翠。
依沉香之欄杆兮，扶海棠之睡起。
霓裳羽衣，明眸皓齒。
胡雛錦繃之遊，遍觀禁內。
寧王玉笛之聲，偷傳城巿。
包藏禍心，鴆毒甘美。
如厝火於積薪，謂國家之可恃。
及乎：漁陽帥臣，鼓鼙動地。
匹馬南巡，胡塵四起。
付廟社於劫灰，訪橋名於萬里。
賴天道之好還，有靈武之聖子。
修屯戍之櫓樓，築麗譙之百雉。
侯朔望之驚塵，警士卒之惰弛。
萬里來歸，錦江玉壘。
御樓勞軍，加黃脫紫。
南內凄涼，已無力士。
夜雨梧桐，春風桃李。
回顧初心，赧然傀恥。
於此之時，安知明皇之心，
悔不崇斯樓之層構，
培斯樓之丕址也耶？
嗟夫：後世人君，殷鑑不遠。
治亂之機，君心移轉。
勤政之基，實地須踐。
務本之意，行之黽勉。
庶有始而有終，幸斯樓之不靦。
Duy hoàng Đường chi lục diệp, thực Minh Hoàng chi sơ niên.
Thể cần kiệm chi mỹ đức, cung hữu ái chi tính thiên.
Ký xích viễn ư nữ sắc, diệc bính tuyệt ư du điền.
Cấm cẩm tú nhi bất bửu, thị phác tố vi dân tiên.
Bất dĩ vị vi dật lạc, niệm vương nghiệp chi gian nan.
Tiêu y cán thực, nhậm sử năng hiền.
Thân lâm thứ chính, tổng lãm hoá quyền.
Kỳ phối mỹ ư Đường Ngu chi tế, chủng trị công ư Văn hoàng chi gian.
Cần chính danh lâu, cái hữu do nhiên.
Tưởng kỳ: ly cung biệt quán, ẩn lâu thiền liên.
Chư vương để đệ, la lạc liên diên.
Hoa Ngạc tù tốt hề kỳ hữu, Hưng Khánh cùng sùng hề kỳ thiên.
Hoa suy quế đống, chi nhi tảo biên.
Tuyền đề loát dao không chi vụ, điêu đống lăng tình hạo chi yên.
Khoát càn khôn chi hạp tịch, thông Hy nga chi vãng hoàn.
Tráng thần kinh chi vĩ vọng, tủng vũ nội chi quan chiêm.
Đãi phù: ngọc lậu thanh tàn, kê nhân báo thự.
Trĩ vĩ tà khai, vân cừu tiến ngự.
Thanh tất nhất thanh, thiên quan ảnh phụ.
Hấp thiên hương hề phức uất, đạm vũ bảo hề dung dữ.
Liễu tráo triêu yên, hoa hợp túc lộ.
San ngọc bội hề tương tương, tân y quan hề sở sở.
Đế nãi ngự lâu, dĩ lâm thứ sự.
Tướng tướng bách quan, đài viện sảnh thự.
Chấn chấn uyên hàng, trật trật nhạn tự.
Tiến ngôn dĩ chức, tấu sự dĩ thứ.
Đế ư thị, đạt tứ thông minh tứ mục, thính hiến khả dữ thế phủ, đô du dữ hô phất.
Chính hữu vị hành hề tư hữu dĩ phát.
Đức hữu vị phu hề tư hữu dĩ hợp.
Hình hữu vị đáng hề tư hữu dĩ tuất.
Dân hữu vị an hề tư hữu dĩ tập.
Lợi hữu vị hưng hề tư hữu dĩ thí.
Hại hữu vị trừ hề tư hữu dĩ cách.
Nghiệp nghiệp căng căng, vạn cơ nhất nhật.
Duy cơ duy khang, vô lạc vô dật.
Nhân trạch chu lưu hề bàng tiếp thứ vật.
Vạn tính âu ca hề tam thuỳ yến thiếp.
Nghi kỳ trí Khai Nguyên thái bình chi thịnh, quang Thái Tông Trinh Quán chi liệt dã!
Tích hồ: tiên khắc hữu chung, đồ hữu kỳ thuỷ.
Vô dật chi đồ, hoán dĩ sơn xuyên; dục tâm nhất manh, cùng xa cực xỉ.
Cửu Linh sàm nhi Dương Lý tiến, Hàn hưu lão nhi Diêu Tống tử.
Đăng Liên Xương chi Vọng Tiên hề, huyễn Ngọc Hoàn chi châu thuý.
Y Trầm Hương chi lan can hề, phù hải đường chi thuỵ khỉ.
Nghê thường vũ y, minh mâu hạo xỉ.
Hồ sồ cẩm băng chi du, biến quan cấm nội.
Ninh vương ngọc địch chi thanh, thâu truyền thành thị.
Bao tàng hoạ tâm, trậm độc cam mỹ.
Như thố hoả ư tích tân, vị quốc gia chi khả thị.
Cập hồ: Ngư Dương soái thần, cổ bề động địa.
Thất mã nam tuần, hồ trần tứ khỉ.
Phó miếu xã ư kiếp hôi, phỏng kiều danh ư Vạn Lý.
Lại thiên đạo chi hảo hoàn, hữu Linh Võ chi thánh tử.
Tu đồn thú chi lỗ lâu, trúc Lệ Tiều chi bách Trĩ.
Hậu sóc vọng chi kinh trần, cảnh sĩ tốt chi đoạ thỉ.
Vạn Lý lai qui, Cẩm Giang Ngọc Luỹ.
Ngự lâu lạo quân, gia hoàng thoát tử.
Nam Nội thê lương, dĩ vô lực sĩ.
Dạ vũ ngô đồng, xuân phong đào lý.
Hồi cố sơ tâm, noản nhiên quỷ sỉ.
Ư thử chi thời, an tri Minh Hoàng chi tâm,
Hối bất sùng tư lâu chi tằng cấu,
Bồi tư lâu chi phi chỉ dã da?
Ta phù: hậu thế nhân quân, ân giám bất viễn.
Trị loạn chi cơ, quân tâm di chuyển.
Cần Chính chi cơ, thực địa tu tiễn.
Vụ bản chi ý, hành chi mãnh miễn.
Thứ hữu thuỷ nhi hữu chung, hạnh tư lâu chi bất điến.
Trang trong tổng số 1 trang (1 bài trả lời)
[1]
Gửi bởi Vanachi ngày 14/06/2008 08:34
Nhà Đường đến đời thứ sáu, vua Minh Hoàng lên ngôi.
Cần kiệm chăm bề đức tốt, hữu ái sẵn có tính trời.
Thanh sắc lánh xa chẳng thiết, bắn săn bỏ dứt không chơi.
Cấm gấm vóc không cho là quí, mặc giản đơn làm trước mọi người.
Dù phú quí không màng dật lạc, nghĩ nghiệp vua khó nhọc lâu dài.
Thức khuya dậy sớm, sử dụng hiền tài.
Thân coi chính sự, nắm hết quyền oai.
Đức Nghiêu, Thuấn mong rằng sánh kịp, công vua Văn cố gắng theo đòi.
Lầu mới đặt tên Cần Chính, ý kia vốn có sẵn rồi.
Kìa xem: cung này quán khác, san sát liên miên.
Nhà cửa vương hầu, dằng dặt nối liền.
Chót vót lầu Hoa Ngạc phía hữu, chênh vênh gác Hưng Khánh một bên.
Rường hoa cột quế, hoành vẽ đẩu thêu.
Xà ngọc vút khoảng không mù toả, cột hoa ngất trời tạnh khói chen.
Rộng lối đất trời đóng mở, thông đường nhật nguyệt xuống lên.
Kinh sư tăng phần trọng vọng, thiên hạ nức lòng trông xem.
Kịp đến khi: giọt ngọc tiếng im, canh gà báo sáng.
Quạt trĩ mở nghiêng, áo cừu tiến ngự.
Một tiếng hô dẹp đường, nghìn quan theo rợp bóng.
Mùi hương trời phưng phức thơm đưa, lọng vũ bảo chập chờn lấp loáng.
Hoa ngậm sương đêm, liễu hồng khói sớm.
Rung rinh ngọc bội leng keng, rộn rịp xiêm bào rạng rỡ.
Vua bèn lên lầu để bàn chính sự, văn võ trăm quan, đài viện sảnh thự.
Ngay ngắn uyên hàng, rõ ràng nhạn tự.
Tuỳ chúc dâng lời, tâu theo thứ tự.
Nhà vua bèn lắng tai nhìn kỹ, nghe lời nên chăng, chuẩn y hay bãi bỏ.
Chính sự chưa làm nên tính mà làm,
Đức hoá chưa khắp nghĩ sao cho khắp.
Hình chưa hay lo việc sửa sang,
Dân chưa yên lo bề sắp đặt.
Lợi chưa nhiều lo cách thi hành,
Hại chưa trừ liệu phương cải cách.
Ngày ngày đêm đêm, vạn ngày như một.
Phải làm phải chăm, không chơi không nhác.
Dòng nhân chảy khắp, mọi vật đượm nhuần.
Muôn họ âu ca, bốn phương yên ổn.
Lẽ nên đời Khai Nguyên thái bình thịnh trị, làm rạng công Trinh Quán Thái Tông.
Tiếc thay: Ít ai giữ trọn đến sau, chỉ được có lúc ban đầu.
Tranh Vô dật thay bức núi sông, lòng dục sinh đến càng xa xỉ.
Cửu Linh bị dèm, Dương Lý nổi lên, Diêu Tống đã chết, Hàn Hưu về nghỉ.
Chơi Liên Xương lên lầu Vọng Tiên, nàng Ngọc Hoàn khoe mầu châu thuý.
Tựa lan can bên đình Trầm Hương, đỡ hải đường vừa khi ngủ dậy.
Xiêm áo nghê thường đình, răng trắng mắt trong.
Con Hồ bọc gấm, chơi khắp hoàng cung; sáo ngọc Ninh Vương, tiếng đồn thành thị.
Hoạ tâm đã chất chứa đầy, thuốc độc lại cho là quí.
Như lửa chất dưới củi khô, lại bảo nước nhà đáng cậy.
Kịp đến khi: giặc nổi Ngư Dương, trống quân vang dậy.
Chiếc ngựa về nam; bụi Hồ đầy rẫy.
Miếu xã phó mặc tro tàn, đường Thục trăm cầu Vạn Lý.
May nhờ đạo tốt đất trời, lại được con tài Linh Võ.
Việc quân gia sửa lại gác chòi, lầu Lệ Tiều xây cao trăm trĩ.
Tháng ngày chờ đón tin Kinh, răn đe biếng lười quân sĩ.
Muôn dặm xa về, Cẩm Giang, Ngọc Luỹ.
Lầu ngự khao quân, mặc vàng cởi tía.
Nam Nội lạnh lùng, không còn lực sĩ.
Mưa đêm ngô đồng, gió xuân đào lý.
Nhắc lại chuyện xưa, thẹn thùng nhục nhã.
Lúc bấy giờ sao biết được lòng Minh Hoàng,
Hối không xây cho tầng của lầu này cao,
Đắp cho nền của lầu này vững chãi hay sao?
Than ôi! Các vua đời sau, gương lớn chẳng xa.
Trị loạn cơ thời, lòng vua dời chuyển.
Cần Chính nền kia, phải lo chiêm nghiệm.
Chăm gốc ý kia, phải lo thực hiện.
Mọi việc trước lại có sau, may tiếng lầu kia khỏi thẹn.
Đăng nhập bằng Facebook