Tỳ bà hành • Bản dịch của Phan Huy Thực

Bến Tầm Dương canh khuya đưa khách,
Quạnh hơi thu, lau lách đìu hiu.
Người xuống ngựa, khách dừng chèo,
Chén quỳnh mong cạn, nhớ chiều trúc ty.
Say nhữngcũng luống ngại khi chia rẽhầu bẽ,
Nước mênh mông đượmtriêm vẻ gương trong,
Đàn aiTỳ bà nghe vẳng bêntrên sông,
Chủ khuây khoả lại, khách dùng dằng xuôi.
Tìm tiếng sẽ hỏi ai đàn tá?
DừngDắng dây tơ, nấn ná làm thinh.
Dời thuyền ghéchèo lại thăm tình,
Chong đèn, thêmchuốc rượu, còn dành tiệc vui.
Mời mọc mãi, thấy người bỡ ngỡ,
TayHãy ôm đàn che nửa mặt hoa.
Vặn đàn mấyba tiếng dạo qua,
Dẫu chưa nênTuy chưa trọn khúc, tình đà thoảng hay.
Nghe não nuột mấy dây buồn bựcliệt bực,
Dường thanca niềm tấm tức bấy lâu.
Mày chauChau mày tay gảylảy khúc sầurầu,
GiãiTả bày hết nỗi trước sau muôn vàn.
Ngón buông, bắt khoan khoan dìu dặt,
Trước Nghê thường, sau thoắt Lục yêuvân vân.
Dây to nhường đổ mưanổi trận rào,
Nỉ non dây nhỏ khác nào chuyệnthan chiều chuộng riêng.
Tiếng cao thấp lựa chentinh lần gảy,
MâmBàn ngọc đâu bỗng nảy hạt châu.
Trong hoa oanh ríu rít nhau,
Nước tuôn róc rách, chảy mau xuốngthâu dưới ghềnh.
Nước suối lạnh, dây mành ngừng đứtdứt,
Ngừng đứtdứt nên phút bặt tiếng tơ.
Ôm sầu, mangÂm thầm đau giận ngẩn ngơ,
Tiếng tơ lặng ngắt, bấyVẻ người lặng lẽ thì giờ càng hay.
Bình bạc vỡ tuôn đầy dòngmạch nước,
Ngựa sắt giong, xô xátsàn sạt tiếng đao.
Cung đàn trọn khúchạnh thanh tao,
Tiếng buông xé lụa, lựađâm xé cắt, khảm vào bốn dây.
Thuyền mấy lá đông tây lặng ngắt,
Một vầngbóng trăng trong vắt lòng sông.
Ngậm ngùi đàn bátđã xếp xong,
Áo xiêm khép nép hầusửa dáng dậy mong giãigiả lời.
Rằng: “Xưa vốn là người kẻ chợ,
Cồn Hà Mô trú ở lân la.
Học đàn từnguyệt thuở mười ba,
Giáo phường đệ nhất chỉchỉn đà chép tên.
Gã thiện tài sợ phen dừngdắng khúc,
Ả Thu Nương ghen lúc điểm tô.
Ngũ Lăng, chàng trẻ ganhthưởng đua,
Biết bao the thắm chuốc mua tiếngngón đàn.
Vành lược bạc gãy tan dịp gõ,
Bức quần hồng hoen ố rượu rơi.
Năm năm lần lữa vui cười,
Mãi trăng hoagió chẳng đoái hoài xuân thu.
Buồn em chảytrẩy lại lo dì thác,
SầuLần hôm mai đổi khác hình dong.
Cửa ngoài xe ngựa vắng khôngthưa dấu ngựa quạnh ngô,
Thân già mới kết duyênbạn cùng khách thươngViêm Cao.
KháchViêm trọng lời khinh đường ly cách,
Mải buônbán chè sớm tếch nguồn khơi.
Thuyền không đậungô giữ bến mặc ai,
Quanh thuyền trăng dãi, nước trôi lạnh lùng.
ĐêmCanh khuya, sựcluống nhớ vòng tuổi trẻ,
Chợt mơ màng dòng lệ đỏ hoenLệ trong mơ hoen vẻ phấn son.
Nghe đàn ta đã chạnh buồn,
Lại rầu nghe nỗi nỉ non mấy lời.
“Cùng một lứa bên trời lận đận,
Gặp gỡ nhau lọ sẵn quen nhau.
Từ xa kinh khuyết bấy lâu,
Tầm Dương đất trích gối sầu hôm mai.
Chốn cùng tịch lấy ai vui thíchvới,
Tai chẳng nghe đàn địchthổi cả năm.
Sông Bồn gần chốn cát lầm,
Lau vàng, trúc võ, âm thầmgià, trúc chót trang mầm quanh hiên.
Tiếng chi đó nghe liền sớm tối,
CuốcChim kêu sầuthan, vượn hótnói véo von.
Hoa xuân nở, nguyệt thu tròn,
Lần lầnchi tay chuốc chén son ngậpriêng ngừng.
Há chẳng có caở rừng, địch nội,
Giọng líu lo, buồn nỗi khó nghe.
Tỳ bà nghe dạo canh khuyaNghe đàn đàn vẳng canh mai,
Dường như tiên nhạc gầnNhạc tiên dường đã bừng kề bên tai.
Hãy ngồi lại gảy chơi khúc nữa,
Sẽ vì nàng soạn sửa bài calời ưa.
Đứng lâu dường cảm lời ta,
LạiTới ngồi lựa phímbát ngón đàn đà kíp dây.
NgheBậc não nuột khác tay đàn trước,
KhắpTrong tiệc hoanghe tuôn nước lệ rơi,
Lệ ai chan chứa hơn người,
Giang Châu tư mã đượmđẫm mùi áo xanh.