Động tác biết bao nhanh nhẹn,
Sinh lực biết mấy phi thường,
Nhảy nhót trong làn hoa sóng
Tung hoành lên xuống đại dương;

Không may phun trào núi lửa
Có khi động đất ai ngờ
Tự do, cá không còn nữa,
Chôn vùi trong đám bụi tro;

Hàng trăm triệu năm đã trải,
Có anh địa chất thăm dò,
Phát hiện cá trong nham thạch,
Thân hình sống động như xưa.

Nhưng nay cá im phăng phắc,
Không hề thoi thóp thở than,
Từ vẩy đến vây hoàn chỉnh,
Mà không nhúc nhích thân tàn.

Cá nay hoàn toàn bất động,
Không hề phản ứng mảy may,
Không nhìn thấy trời thấy nước,
Không nghe tiếng sóng dâng đầy.

Nhìn kỹ hình hài hoá thạch,
Ngốc ngu cũng học được bài:
Một khi rời xa vận động,
Không còn sự sống cho ai.

Sống là phải luôn tranh đấu,
Tiến lên trong cuộc đấu tranh
Cho dù chẳng may có chết,
Cũng dâng tất cả sức mình.

[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]