Tôi yêu em Я вас любил

Nguyễn Khôi xin giới thiệu bản dịch nghĩa của bài thơ:

Có thời tôi đã yêu em: tình yêu có lẽ vẫn còn
Chưa tắt hẳn trong lòng tôi đâu;
Nhưng mặc nó, khỏi phiền em phải lo nghĩ nữa;
Tôi không muốn làm em buồn vì bất cứ điều gì cả
Tôi đã yêu em âm thầm, không hi vọng,
Khi thì hãi, khi thì ghen đã làm tôi mệt lả;
Tôi đã yêu em thật thà quá đỗi, hiền lành quá đỗi
Cầu trời cho em được những người khác yêu
1829

Đây là bài thơ về tình yêu đơn phương của Pushkin(30 tuổi) đối với Anna Olênhia(cô gái Nga 21 tuổi). Bấy giờ, nhà Anna là trung tâm văn học ở Thủ Đô, Pushkin hay lui tới đây từ năm trước, thân quen với cả gia đình, nhất là với Anna.Pushkin đã yêu Anna và đã ngỏ lời nhưng bị khước từ.Bản dịch thơ của Thuý Toàn là một bản dịch khá hay về âm điệu... Cách diễn đạt theo lối phóng tác thêm rất hợp với cách cảm nhận thơ của người yêu thơ Việt Nam - chỉ tiếc là nó làm sai lạc ý nghĩa với nguyên tác.Câu kết Thuý Toàn dịch là "Cầu em được người tình như tôi đã yêu em" đúng nghĩa phải là:"cầu trời cho em được những người khác yêu."
Dịch như vậy là không hiểu được ý của Pushkin và làm cho thơ trở thành vô lý.Các cụ ta xưa nay khi trình bày một văn bản thơ dịch thường bao giờ cũng giới thiệu: nguyên tác , bản dịch nghĩa, một hay hai, ba bản dịch thơ(của một, hai, ba người dịch khác nhau để bạn đọc so sánh thưởng thức.Dịch thuật, nhất là dịch thơ, chuyển ngữ từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác,người dịch phải có ba điều cơ bản:một là: vốn ngoại ngữ(cần dịch), vốn ngữ văn tiếng mẹ đẻ và phải là một người rất có "thi tài"(ví dụ như Xuân Diệu, Tế Hanh, Nam Trân, Khương Hữu Dụng, Nhượng Tống, Tản Đà...).

Nguyễn Khôi xin góp một bản dịch:

TÔI YÊU EM(Vô Đề - Thơ Pushkin)

  Một thời tôi đã yêu em
Lửa tình tưởng tắt, cố quên lại bùng
  Mặc tôi, em chớ phiền lòng
Chớ buồn và chẳng xót thương làm gì.

  Thầm yêu, vô vọng... tôi si
Giật mình, mệt lử những khi ghen thầm
  Tôi yêu thật quá thiên thần
Cầu mong ai đó dành phần yêu em.

Góc Thành Nam Hà Nội 19-3-2005
Nguyễn Khôi phỏng dịch

Tôi nay có lẽ vẫn yêu em
Chửa tắt hồn tôi lửa khát thèm.
Để nó không làm em khổ nữa
Nên tôi chẳng muốn em buồn thêm.
Yêu đương lặng lẽ cùng vô vọng
Ngượng ngập giày vò với ghét ghen.
Đằm thắm, chân thành, tôi nguyện ước
Có người đến thế lại yêu em!

Yêu em tình mãi trong lòng
Tim anh chưa hết lửa hồng đâu em
Nhưng đừng phiền muộn gì thêm
Anh không hề muốn làm em nghĩ nhiều

Âm thầm, vô vọng anh yêu
Rụt rè, ghen, cũng rất nhiều cuồng say
Chân thành, đằm thắm tình này
Cầu người em gặp một ngày… hơn anh.

Ta đã yêu nàng: có thể còn yêu,
Trong thâm tâm chưa hẳn đã tàn chiều;
Nhưng không để tình yêu thêm gợn sóng;
Làm phiền nàng ta chẳng chút cầu mong.
Ta đã yêu nàng âm thầm, vô vọng,
Khi nén lòng, lúc cháy bỏng tâm can;
Ta đã yêu nàng dịu dàng, chân thật,
Ai yêu nàng thế, Trời ban cho nàng.

Tôi đã yêu nàng, tình đó nay vẫn còn.
Dù đã tắt nhưng trong tim còn khắc khoải
Chẳng để tình này khiến nàng chút buồn thêm
Tôi chẳng muốn phiền nàng một thoáng cũng không.
Tôi đã yêu nàng trong vô vọng không lời
Lúc dỗi hờn, lúc ghen tuông trong dằn vặt
Tôi đã yêu nàng đỗi chân thành dịu ngọt
Cầu trời tặng nàng một người tình như tôi.

Tôi đã yêu em, trong hồn tôi, có lẽ
Tình yêu chưa tắt hẳn bao giờ,
Nhưng không để nó quấy rầy em nữa,
Chẳng muốn em vướng bận mối ưu tư.

Tôi đã yêu em lặng thầm, tuyệt vọng,
Lúc ghen tuông, khi dè dặt, mệt rã rời,
Tôi đã yêu em chân thành, đằm thắm,
Cầu cho em gặp người yêu khác như tôi.

Yêu em tình mãi trong lòng
Tim anh chưa hết lửa hồng đâu em
Nhưng đừng phiền muộn gì thêm
Anh không hề muốn làm em nghĩ nhiều

Âm thầm, vô vọng anh yêu
Rụt rè, ghen, cũng rất nhiều cuồng say
Chân thành, đằm thắm tình này
Cầu người em gặp một ngày… hơn anh.

Tôi đã yêu em: tình yêu chắc còn;
Bởi chưa hoàn toàn nguội tắt trong tim;
Thôi em chớ muộn phiền chi nữa
Tôi không làm vấn vương em thêm.

Tôi đã yêu trong lặng im, vô vọng,
Bị giày vò bởi nhút nhát, hờn ghen
Đã yêu em quá dịu dàng, chân thật
Cầu mong người cũng vậy lúc yêu em

Tôi yêu em: tình yêu có lẽ vẫn còn
Trong trái tim tôi chưa hoàn toàn tắt lửa;
Nhưng hãy để nó không còn phiền em nữa;
Tôi không muốn làm gì khiến em buồn.

Tôi yêu em, âm thầm không ước hẹn
Mòn mỏi rụt rè, mòn mỏi hờn ghen;
Tôi yêu em, yêu chân thành trong sáng
Cầu cho em có được mối tình tôi mang.

Có một thời anh đã yêu em
Nay có thể lửa tình chưa tắt hẳn.
Nhưng không muốn em bận tâm, xao động
Hay âu lo bởi bất cứ điều nào.

Từng yêu em vô vọng, chẳng ồn ào,
Lúc dè dặt, khi ghen tuông mỏi mệt.
Cầu Trời ban người yêu em tha thiết,
Bao chân thành và sau đắm như anh.