Chủ đề: Luật thơ - Trang 5

Điệp luyến hoa đã viết:
Tiện đây copy một bài viết này có liên quan tới Đường luật và thơ Đường:

Về một danh xưng cần được làm sáng tỏ
Nguồn: http://www.toquoc.gov.vn/...n_id=1089&n_muctin=24

Hoạt động thơ đang có xu thế phát triển mạnh mẽ. Hàng trăm câu lạc bộ thơ ra đời, tập hợp các thà thơ, chủ yếu là nghiệp dư, cùng nhau trao đuổi, xướng hoạ, phổ nhạc, biểu diễn thơ. Hơn thế nữa, nhiều câu lạc bộ còn tổ chức lễ hội hoành tráng, thậm chí, làm cả lễ dâng thơ lên quốc tổ.

Ở đây, chúng tôi không dám mạn bàn về nội dung, phong cách, tác dụng và ảnh hưởng của các hoạt động này. Chúng tôi chỉ xin nêu một vài ý kiến theo khía cạnh tính xác thực của một danh xưng. Điều đó thể hiện tri thức của những người trong cuộc. Đảm bảo tính trong sáng của tiếng Việt, tính văn hoá trong mỗi hoạt động, chắc chắn phải là tôn chỉ đầu tiên của các câu lạc bộ thơ.

Trước hết, nói về thuật ngữ thơ Đường. Từ đơn giản này vừa qua đã bị lạm dụng, hiểu lầm, cần nói lại cho rõ. Theo nghĩa thông thường, Thơ Đường là loại thơ do các thi sĩ đời Đường sáng tác. Hiện nay, các hiệu sách có bày bán hàng chục đầu sách viết về thơ Đường, có cuốn đồ sộ gần một ngàn trang. Đó là trước tác của các nhà thơ dịch thơ Đường, hoặc các nhà lý luận viết về thơ Đường. Trong các tác phẩm đó, hoàn toàn không có các tác giả đời khác, ngoài các thi sĩ đời Đường.

Các nhà thơ nước ta trước đây (ta thường gọi là các nhà thơ cổ điển) chủ yếu làm theo thơ Đường luật. Họ sáng tác bằng chữ Hán, gọi là thơ chữ Hán (xem Thơ chữ Hán của Nguyễn Du...). Còn nếu họ sáng tác bằng chữ Nôm, gọi là thơ Nôm. Thi sĩ Hồ Xuân Hương được mệnh danh là bà chúa thơ Nôm. Không ai gọi thơ chữ Hán của Nguyễn Du là thơ Đường cả. Cũng không ai gọi Hồ Xuân Hương là bà chúa thơ Đường cả. Nói chung, với các nhà thơ từ Bùi Kỷ, Tú Xương, Nguyễn Khuyến trở về trước, người ta thường không nói là họ làm thơ Đường luật, vì đó là thể thơ chủ yếu họ sáng tác, nên chỉ phân biệt thơ chữ Hán và thơ Nôm thôi, với hiểu ngầm là thơ Đường luật chữ Hán hoặc chữ Nôm.

Khi phong trào thơ mới xuất hiện, có một trào lưu bài xích thơ Đường luật, vì cho đó là loại thơ gò bó, cứng nhắc, chật hẹp, không đủ cho nhu cầu thể hiện cảm xúc bao la, dào dạt, bay bổng của các nhà thơ mới. Một cuộc chiến giữa hai trường phái thơ cổ điển và thơ mới diễn ra cả thập kỷ ba mươi của thế kỷ trước. Kết thúc là sự thắng thế (tương đối) của các nhà thơ mới. Nói là thắng thế tương đối, vì trong các nhà thơ mới, nhiều thi sĩ vẫn sáng tác thơ Đường luật, điển hình là Hàn Mặc Tử. Nhưng đó là thơ Đường luật của Hàn Mặc Tử. Không ai gọi đó là thơ Đường cả. Quách Tấn, bạn thân của Hàn Mặc Tử, điển hình của thi sĩ chủ trương thơ cổ điển, ghét thơ mới, suốt đời chỉ làm thơ Đường luật, nhưng đó là thơ Quách Tấn, không phải thơ Đường.

Hiện nay nhiều người làm thơ Đường luật lại gọi đó là thơ Đường. Đó là sự ngộ nhận đáng tiếc, cần được đính chính lại. Các bài thơ làm theo thể thất ngôn bát cú tứ tuyệt... gọi chung là thơ thể Đường luật không phải thơ Đường. Hãy vì sự tự hào của một nhà thơ chân chính, không nên xưng là tôi sáng tác thơ Đường. Nên nói, tôi làm thơ theo thể luật thơ Đường, hoặc đơn giản là thơ thất ngôn bát cú, tứ tuyệt... Có người thanh minh rằng thơ Đường Việt Nam phải hiểu là thơ Đường do người Việt Nam sáng tác. Cách nói đó là không chuẩn. Người Việt không thể làm ra thơ Đường, mà chỉ làm thơ theo thể luật thơ Đường.

Mấy năm nay, ở ta có một câu lạc bộ thơ, danh xưng là Thơ Đường. Cái tên này là không chính xác, vì chỉ có các ông Lý Bạch , Đỗ Phủ... mới đủ tư cách tổ chức các câu lạc bộ Thơ Đường. Thực ra, đó là CLB thơ Đường luật. Cần hiểu là nếu bỏ đi một từ (từ luật trong cụm Đường luật) là ý nghĩa của từ thay đổi hẳn. Trong thương mại gọi đó là hàng giả, hàng nhái. Rồi đến việc đem thơ Đường dâng lên quốc tổ Việt Nam. Tổ tiên Lạc Hồng chúng ta cũng cảm thấy áy náy, vì con cháu đem món hàng nhái (thơ làm theo thể Đường luật của người Trung Hoa, gọi là thơ Đường, coi là thơ tuyền thống của Việt Nam) dâng lên quốc tổ. Thiết nghĩ, cái đó cần chấn chỉnh vì sự trong sáng của nền văn hoá Việt Nam.

Tác phẩm xuất bản của câu lạc bộ ấy lấy tên là Thắp sáng Đường thi. Thắp sáng Đường thi là công việc của người Trung Hoa. Vả lại, Thơ Đường sáng cả ngàn năm nay rồi, không ai cần chúng ta thắp sáng. Làm thế chẳng hoá ra quá tự phụ, ngộ nhận sao? Và lại có vẻ thấy người sang bắt quàng làm họ nữa. Thật láng tiếc!

Theo thiển nghĩ của chúng tôi, ta chỉ nên coi thể Đường luật (thất ngôn bát cú, tứ tuyệt...) là một trong những hình thức thể hiện của nhà thơ. Thể thơ này bình đẳng như thể lục bát, song thất lục bát, thơ tự do có vần và không vần... Nhà thơ tuỳ thi hứng mà vận dụng. Bài thơ Đường luật làm ra cũng bình đẳng chen vai thích cánh trên thi đàn như các bài theo thể thơ khác. Không nên coi nó là một đứa con cưng, gán cho nó đủ mọi tính cách sang trọng, đầu đàn, quốc hồn quốc túy của dân tộc, làm lễ dâng quốc tổ. Vả lại, nó chỉ là một hình thức thơ ta học của mười đời Đường mà thôi, không phải là dòng thơ thuần Việt.

Thanh Hoa (báo Văn nghệ)

A2Z đã viết:

Trên 3M cũng có lần lão thấy Duyên Hải và OldCat lời qua tiếng lại về chuyện "tứ tuyệt" có phải là "Đường luật" hay không, nhưng hồi ý lão không dám lên tiếng... hì... lão sợ voi dẫm mà.

Xin chào Hoa tiên sinh. Về chuyện "TỨ TUYỆT" và "ĐƯỜNG LUẬT" thì chẳng hay ý kiến của tiên sinh thế nào?? Xin thỉnh giáo tiên sinh.

Cammy đã viết:

Hoa Phong Lan đã viết:

Cammy đã viết:
Nhưng có một điều rất mới mà đến giờ cháu mới biết: Tứ Tuyệt chỉ là biến thể của thất ngôn bát cú, Thất ngôn bát cú mới là "Chính thể Đường Luật". Hóa ra từ trước tới giờ có rất nhiều điều mình chưa biết. Cháu rất cảm ơn chú, và mong là chú sẽ viết thêm nhiều về Luật thơ nữa. Cháu sẽ theo dõi chú ạ. Nhưng chú nhớ là viết ra thành một bài trả lời mới chú nhé!

Trên 3M cũng có lần lão thấy Duyên Hải và OldCat lời qua tiếng lại về chuyện "tứ tuyệt" có phải là "Đường luật" hay không, nhưng hồi ý lão không dám lên tiếng... hì... lão sợ voi dẫm mà.

Lão thì toàn là "ngại" thôi. Chả phải hồi ý, mà cả đến bây giờ. Lão nhường hết lời cho chị em, rồi bây giờ đâm ra ngại à? Em không vào 3M, dân cư 3M em mới đọc qua mà đã chạy rồi. Sợ lắm, Có lẽ ở đó em không hạp, mà họ cũng không dung nạp được em! :D

Hoa Phong Lan đã viết:

Cammy đã viết:

Hoa Phong Lan đã viết:

Cammy đã viết:
Nhưng có một điều rất mới mà đến giờ cháu mới biết: Tứ Tuyệt chỉ là biến thể của thất ngôn bát cú, Thất ngôn bát cú mới là "Chính thể Đường Luật". Hóa ra từ trước tới giờ có rất nhiều điều mình chưa biết. Cháu rất cảm ơn chú, và mong là chú sẽ viết thêm nhiều về Luật thơ nữa. Cháu sẽ theo dõi chú ạ. Nhưng chú nhớ là viết ra thành một bài trả lời mới chú nhé!

Trên 3M cũng có lần lão thấy Duyên Hải và OldCat lời qua tiếng lại về chuyện "tứ tuyệt" có phải là "Đường luật" hay không, nhưng hồi ý lão không dám lên tiếng... hì... lão sợ voi dẫm mà.

Lão thì toàn là "ngại" thôi. Chả phải hồi ý, mà cả đến bây giờ. Lão nhường hết lời cho chị em, rồi bây giờ đâm ra ngại à? Em không vào 3M, dân cư 3M em mới đọc qua mà đã chạy rồi. Sợ lắm, Có lẽ ở đó em không hạp, mà họ cũng không dung nạp được em! :D

Lão bỏ 3M từ lâu rồi, mặc dù đó được coi là diễn đàn thuộc dạng lớn nhất VN đó, đồng thời đám bằng hữu vẫn còn chơi bời bên ấy.
Lão bỏ 3M vì lý do đơn giản thôi: MOD ở bên đó cực kỳ độc đoán và chuyên quyền. Ai lại bài đã đăng rồi, mọi người đã đọc đến cả tháng rồi, vậy mà khi xung đột ý thức hệ tư tưởng thì diệt cỏ diệt tận gốc, lão nhớ cái lần ấy trong topic của hội U40, đang từ 50 trang mà chỉ sau 1 đêm còn có 42 trang, tức là những bài của lão và của bác Người đeo kính (Kỉ Chu) bị xoá sạch, như kiểu là "Thiên An Môn" trên diễn đàn.