Bài ca tạm biệt

Tạm biệt - tạm biệt, này đồi hoa đỏ
Này bãi cồn vàng trăng lên lúa trỗ
Này bóng tre xanh che lớp học trưa,
Bãi cõi, nương dâu, mương nước, sá bừa,
Gánh cỏ, cây rơm, cầu ao, bậc giếng,
Trang sổ ghi công, bàn tay đánh kẻng,
Tổ trông em sau vườn bắp lên cờ
Những sắc màu, những âm điệu, tình thơ...

Tạm biệt cánh đồng như con mắt biếc,
Tôi đến tôi yêu – tôi về tôi tiếc,
Nhớ buổi đầu đặt bước đến đây,
"Xắc" cứa vai gầy,
Đường treo dốc ngược;
Tránh né chuồng phân, quanh vòng vũng nước,
Ngẩn ngơ câu hỏi tiếng chào;
Lạc lối khi ra, nhầm ngõ lúc vào,
Đi nhổ mạ cầm liềm, theo hớt bèo vác cuốc,
Ôi buổi ban đầu đến cùng hợp tác,
Như ngày trẻ thơ ra bến tập bơi;
Ngoi ngóp nhìn qua dòng nước cuộn trôi;
Chân chưa đập, tay đã quơ người đón.

Sương gió chưa mòn chóp nón,
Quãng ngày lao động ít oi,
Những bàn tay khi đã thấm mồ hôi,
Cầm thấy nặng từng lưng cơm nắm rạ.
Lạt tôi bó chưa tròn cái mạ
Vực trâu đi còn lỗi đường cày,
Phát cỏ lỡ bờ, tát nước rối dây,
Ôm lượm lúa gié còn vung vãi,
Nhưng quên sao được tấm lưng nhẫn nại,
Đôi vai bền, những nhịp bước dẻo dang;
Dù chỉ làm theo từng động tác bình thường,
Cũng biến sỏi bùn ra khoai, ra lúa,
Quên sao được những chiều đỏ lửa,
Những tấm lưng còng, những khuôn mặt trầm ngâm;
Lúc vào ra dù một tiếng nhủ thầm
Cũng thấy sáng lên những niềm tin tưởng.
Như con trẻ qua bước đầu chập chững,
Càng say mê sau một bước đi.
Tôi đã tìm ra những nét diệu kỳ
Trong tên gọi những gì quen thuộc trước:
Một luống cày sâu – một ngâm mạ tốt.
Một chiếc gàu tát nước mương khơi,
Một gánh phân đang chuyển lên đồi...
Tất cả gợi tên những ngày hoa tháng trái.

Khi góc trời quê tre quần mưa chải,
Khi giữa nắng vàng đậu, lạc lên hoa,
Hay chống bè giang chờ đất phù sa,
Hay vượt đèo dăm... hay băng rào gai nhọn.
Qua mỗi bước nhìn bóng mình mỗi lớn,
Với tay ra thấy tầm cánh tay dài,
Càng nghìn nghe, càng thêm mắt thêm tai.

Này lúc đồng chiêm ruộng vừa no nước,
Sắc mạ xanh êm cánh cò lả lướt,
Những gánh phân mật mỡ nối về;
Từng vốc bùn đắp vững con đê,
Dưới bãi trâu đi, lưỡi cày khấp khởi...

Tạm biệt nhé người đã thêm sức mới,
Đời bừng lên như nắng trên gò.
Vai khoẻ, chân nhanh, tôi từ giã bến đò
Nỗi nhớ mang đi, nỗi mừng để lại:
Bên khóm chuối, thêm hàng cây ăn trái,
Trên mặt ao bèo, thêm bóng cá lên tăm,
Và bên mặt giếng xây, thêm một đoá trăng rằm...

Chào tất cả những tình thần da diết
Điều muốn nói đã nói rồi chưa hết...
Kìa ngọn đèn trong lớp học hôm xưa,
Có phải đang bừng trong những mắt tiễn đưa.

Chào tất cả, trên chuyến tàu Hà Nội.
Chiều nay thêm những mối tơ vương
Dệt một tấm lòng giữa hai quê hương.