Khi đóng khi mở,
Lo gì, nghĩ gì?
Bởi hun đúc là do mệnh,
Há trí, sức làm được chi?
Lòng dạ thảnh thơi, tuân theo đạo không nghiêng, không ngả;
Cao xanh soi rọi, thuận lẽ trời không biết, không hay.
Trời là như thế nào?
Mênh mông, cao thẳm.
Mây bay, mưa dội, hình thảy trôi đi;
Tháng lại, ngày qua, chút không ngừng lặng.
Máy huyền vi xoay vần hun đúc, khi thảm ắt muôn loài đều thảm, lúc thư thì vạn vật đều thư;
Đạo phát sinh từ chỗ tự nhiên, sắc đen thì muôn thuở vẫn đen, màu trắng ắt muôn đời vẫn trắng.
Vì sao gọi là “thiên quân”?
“Đài thiêng” trong lắng,
“Nhà trắng” sáng trưng.
Không tư lợi, chấp nê, vị kỷ,
Biết cứng mềm, hiểu lẽ biến thông.
Đời dùng thì làm, đời bỏ thì về ẩn, ra hay ẩn, nói hay im, đều bởi hiểu thông thời vận;
Lời nói thì giữ tín, việc làm thì quyết xong, sống với chết, lo với sợ, chút không vướng bận trong lòng.
Bởi vậy nên người quân tử:
Biết cách giữ gìn,
Đắn đo trong dạ.
Ung dung mà đón niềm vui,
Phẳng lặng mà không lo sợ.
Kính cẩn thờ trên, như gió theo hổ, như mây theo rồng;
Sáng suốt giữ mình, không vướng vào gai, chẳng va vào đá.
Do đó mà:
Điều điều thuận lợi,
Việc việc thành công.
Có thể đi xa, mang nặng,
Nhờ đó phúc lộc, hanh thông.
Phúc, quân tử hưởng trọn mức, danh quân tử vẹn trong, thơ Thiên bảo nói: “Cho người phúc lộc”;
Ở chỗ rộng trong thiên hạ, đi đường lớn trong thiên hạ, thiên Hồng phạm nói: “Thân được khang cường”.
Thử xem sử sách,
Cũng đủ làm gương.
Khuất Nguyên, Giới Tử, ôm hận, hại mình;
Linh Vận, Hy Chi, làm liều, thất bại.
Quách Phần Dương, an nghĩa mệnh, giữ trung tín, trẻ hiển vinh, già được vẹn toàn;
Lã tể tướng, xét việc lớn chẳng hồ đồ, nước yên ổn, nhà thêm khang thái.
Này, ta nói cho ngươi biết:
Làm bầy tôi chẳng dễ,
Đi đường rất khó khăn.
Đầu óc tuy to lớn,
Râu tóc thoắt điểm ban…
Trên dưới không thường, tiến lui chẳng định, hãy cốt siêng làm chẳng nghỉ;
Tây nam bằng phẳng, đông bắc hiểm nghèo, ắt nên thuận lẽ mới an!
Cần nghĩ cho sâu vậy thay!
Một tiếng chuông cung Thái Thanh,
Ba chén rượu cuộc đại yến.
Sớm thấy ra từ lúc tối mờ,
Chớ say đắm mà mua tai biến.
Lựa theo thời mà biến hoá, bánh xe, hòn đạn, tuỳ lúc tới lui;
Cứng chóng gãy, mềm bền lâu, lưỡi nọ, răng kia, tranh cường hão chuyện!
Ta mới bàn qua về tính với mệnh mà thôi,
Đối với toàn thể, chỉ là một vốc nước con trong biển!
[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]