Thiên quân thái nhiên phú 天君泰然賦 • Phú lòng luôn thanh thản

天君泰然賦
Thiên quân thái nhiên phú
Phú lòng luôn thanh thản

也翕，也闢；
Dã hấp, dã tịch:

何慮，何思？
Hà lự, hà tư?

蓋陶鑄之由命；
Cái đào chú chi do mệnh;

豈智力之能為？
Khởi trí lực chi năng vi?

天君泰然，遵道乎無反無側；
Thiên quân thái nhiên, tuân đạo hồ vô phản vô trắc;

上帝臨汝，順則於不識不知。
Thượng đế lâm nhữ, thuận tắc ư bất thức bất tri.

何為天？
Hà vi thiên?

浩浩無垠；
Hạo hạo vô ngân;

洋洋峻極。
Dương dương tuấn cực.

雲行雨施各流形；
Vân hành vũ thí các lưu hình;

日往月來無休息。
Nhật vãng nguyệt lai vô hưu tức.

鼓鑄機緘默運，慘則萬物皆慘，舒則萬物皆舒；
Cổ chú cơ giam mặc vận, thảm tắc vạn vật giai thảm, thư tắc vạn vật giai thư;

發生道理自然，白者萬古常白，黑者萬古常黑。
Phát sinh đạo lí tự nhiên, bạch giả vạn cổ thường bạch, hắc giả vạn cổ thường hắc.

何謂天君？
Hà vị thiên quân?

靈臺瑩靜；
Linh đài oánh tĩnh;

虛室玲瓏。
Hư thất linh lung.

無意，必，固，我；
Vô ý, tất, cố, ngã;

知剛，柔，變，通。
Tri cương, nhu, biến, thông.

用則行，舍則藏，出，處，語，黙，皆通乎時義；
Dụng tắc hành, xả tắc tàng, xuất, xử, ngữ, mặc, giai thông hồ thời nghĩa;

言之信，行之果，死，生，驚，懼，不入乎胸中。
Ngôn chi tín, hành chi quả, tử, sinh, kinh, cụ, bất nhập hồ hung trung.

故君子：
Cố quân tử:

知所操持；
Tri sở thao trì;

在茲紬繹。
Tại tư trừu dịch.

雍雍以迓喈喈；
Ung ung dĩ nhạ giai giai;

蕩蕩而無戚戚。
Đãng đãng nhi vô thích thích.

恭敬而事上，如風從虎，雲從龍；
Cung kính nhi sự thượng, như phong tòng hổ, vân tòng long;

明哲以保身，毋據于藜，困于石。
Minh triết dĩ bảo thân, vô cứ vu lê, khốn vu thạch.

乃能：
Nãi năng:

吉無不利；
Cát vô bất lợi;

動罔弗藏。
Động võng phất tàng.

可以任重致遠；
Khả dĩ nhậm trọng trí viễn;

於焉受祉發祥。
Ư yên thụ chỉ phát tường.

享君子之備福，完君子之令名，天保：「俾爾戩榖」；
Hưởng quân tử chi bị phúc, hoàn quân tử chi lệnh danh, Thiên bảo: “Tỉ nhĩ tiển cốc”;

居天下之廣居，行天下之達道，洪範：「身其康彊」。
Cư thiên hạ chi quảng cư, hành thiên hạ chi đạt đạo, Hồng phạm: “Thân kỳ khang cường”.

試觀：
Thí quan:

載諸簡編；
Tái chư giản biên;

足為監戒。
Túc vi giám giới.

屈原，介子，孤憤自戕；
Khuất Nguyên, Giới Tử, cô phẫn tự tường;

靈運，羲之，輕投取敗。
Linh Vận, Hy Chi, khinh đầu thủ bại.

郭汾陽安義命，仗忠信，少貴，老全；
Quách Phần Dương an nghĩa mệnh, trượng trung tín, thiếu quý, lão toàn;

呂平章處大事，不糊塗，國安，家泰。
Lã Bình Chương xử đại sự bất hồ đồ, quốc an, gia thái.

居吾語子：
Cư ngô ngữ tử:

為臣不易；
Vi thần bất dị;

行路甚難。
Hành lộ thậm nan.

頭角雖云昂聳；
Đầu giác tuy vân ngang tủng;

鬢髦忽已蒼班。
Mấn mao hốt dĩ thương ban.

上下無常，進退無恆，且要勤行不息；
Thượng hạ vô thường, tiến thoái vô hằng, thả yếu cần hành bất tức;

西南為夷，東北為險，必思順處乃安。
Tây nam vi di, đông bắc vi hiểm, tất tư thuận xử nãi an.

深思哉：
Thâm tư tai:

太清一鐘；
Thái Thanh nhất chung;

大燕三爵。
Đại yến tam tước.

須覺悟於未明；
Tu giác ngộ ư vị minh;

勿沈酣而自虐。
Vật trầm hàm nhi tự ngược.

時推移而變化，輪彈隨與往來；
Thời suy di nhi biến hoá, luân đàn tuỳ dữ vãng lai;

剛短折柔久長，齒舌豈爭彊弱。
Cương đoản chiết nhu cửu trường, xỉ thiệt khởi tranh cường nhược.

余蓋論性命之一端，
Dư cái luận tính mệnh chi nhất đoan,

若全體處，尚猶滄海之一勺！
Nhược toàn thể xứ thượng do thương hải chi nhất thược!