Khách đường 客堂 • Nhà khách

Đêm qua rời Thiếu Thành,
Giờ ở Sở, khác Thục.
Buông thuyền vào chốn sâu,
Rậm rạp đầy cây đước.
Đậu dưới lầu Vân An,
Tiểu đường gây thêm độc.
Chứng cũ lại xảy ra,
Năm sui chưa đủ cực?
Chết làm ma xứ người,
Cấp rấp tha đầu bạc.
Ngựa già nhìn mây trôi,
Nhạn nam nghĩ về bắc.
Xa nhà, gái lớn rồi,
Muốn ngồi, ngượng yếu sức.
Nhà khách, khác cách bày,
Đồ đạc thêm bó buộc.
Thềm đá, rau quyết hồng,
Bãi nước, mầm lau lục.
Đất Ba, bóng oanh còn,
Lúa mạch sớm chín rục.
Rầu rầu ngày trôi sông,
Mờ mờ xuân lìa gốc.
Cơ quan kén người tài,
Đến thế là cùng cực.
Ông cha vốn nổi danh,
Tiêu tan chẳng hề được.
Ở thì áo mũ ràng,
Tính lại thích u độc.
Thường tại nơi nghỉ ngơi,
Có trồng vài bụi trúc.
Rượu thuốc cho qua đời,
Mái tranh lo cây thuốc.
Chính ngài đã thấy rồi,
Tâu vua ban chút lộc.
Giúp đỡ chủ đã lo,
Thân xa trao cho chức.
Sửa mình, quyết một lòng,
San bằng, thề gắng sức.
Vẫn nghĩ tới triều đình,
Tóc tơ giúp đất nước.
Thân hình nay như vầy,
Tới lui thảy vướng mắc.

Nhớ rời thành nhỏ lúc hôm qua,
Sở, Thục sánh nhau khác rõ là.
Dời bỏ thuyền vào nơi tận thẳm,
Một khu rừng dưới núi thâm xa.
Mới vừa nghỉ bệnh Vân An huyện,
Tiêu hoá nay sinh chuyện, vật vờ.
Chứng cũ chắc rằng đang tái phát,
Tuổi già suy sụp chán, chưa tha!
Chết làm ma quỷ chốn quê người,
Chẳng vắn số đâu, tóc bạc rồi.
Ngựa lúc già trông mây xứ cũ,
Nhạn di nam, ngóng bắc phương vời.
Rời quê quán dưỡng nuôi con cái,
Chợt thẹn vì nay ngẫm hết hơi.
Thời tiết xứ người hoài chuyển đổi,
Linh tinh đồ đạc, phải buông lơi.
Lá non rau quyết xao khe đá,
Măng trúc, lau xanh đẹp bãi bồi.
Oanh xứ Ba đang còn thấy lắm,
Cầu mong lúa sớm chín đi thôi.
Mặt trời sa xuống sông xa vợi.
Xuân sắc âm thầm biệt cỏ cây.
Được bổ làm quan lang hẳn giỏi,
Tự cho mình cũng trọng cao rồi.
Ông cha ta vốn dòng danh giá,
Nào được chi đâu, đã mãn đời!
Phẩm phục quan còn nhiều bó buộc,
Tính tình trầm lặng, thích đơn côi.
Bình thường sống ở nơi nhàn hạ,
Có khóm trúc trồng thú hẳn hoi.
Sự nghiệp duy bầu rượu trọc đục,
Dinh cơ thường mái cỏ pha phôi.
Ông Nghiêm tấu giúp ta đôi lúc,
Xin chức quan ân hưởng lộc hời.
Vua cảm, thế nào mà chẳng chuẩn,
Phải đi xa nhậm việc, đành thôi!
Chúa theo văn miếu mà toan tính,
Tôi hiến kế tài đúng hướng khai.
Cũng muốn về triều đình thử vậy,
Sức hèn mong giúp nước non thay.
Nhưng thân mình đã suy tàn vậy,
Tiến thoái khó toan, phó mặc đời!

Nhớ hôm qua rời thành phố nhỏ
Thục mới đây nay Sở khác nhau
Bỏ thuyền đi bộ vào sâu
Cánh rừng dưới núi xa xôi u nhàn
Mới nghỉ ở Vân An dưỡng bệnh
Tiêu hoá nay trúng độc đi cầu
Bệnh xưa tái phát hành nhau
Tuổi già suy yếu chưa sầu đủ sao?
Nếu có chết làm ma xứ lạ
Đầu bạc rồi chết há còn non?
Ngựa già mây chốn xưa nom
Nhạn nam trốn lạnh mà hồn bắc phương
Rời quê quán nuôi con lánh nạn
Nay thẹn thùng sức cạn tài mòn
Xứ người thời tiết xoay vần
Sắm thêm đồ đạc thì đành bó tay
Lá rau quyết gió lay bên đá
Cỏ lau, măng trên bãi sông xanh
Xứ Ba còn lắm chim oanh
Lúa mì sớm chín cầu mong được mùa
Dòng sông xa nắng vừa tắt hết
Xuân âm thầm từ biệt cây rừng
Tài hèn được bổ quan lang
Tự nhìn thấy đã cao sang lắm rồi
Ông cha đều là người danh tiếng
Nhưng qua rồi có miếng nào đâu
Làm quan gò bó phát rầu
Mà mình bản tính vốn cầu ẩn cư
Bình thường sống nơi dư nhàn hạ
Cũng sẽ trồng một số bụi tre
Cơ đồ là rượu trong be
Dinh cơ là mái tranh nghèo này thôi
Ông lớn Nghiêm vừa rồi có gửi
Tấu chương về xin bổ chức quan
Thương tình vua đã sắc ban
Ngại đi nhậm chức ta cam phận hàn
Theo văn miếu vua toan nét chính
Chúng thần làm sắc lệnh theo sau
Triều đình cũng muốn về hầu
Gom toàn sức mọn giúp trau nước nhà
Nhưng đang ốm yếu thân ta
Nên lui hay tới mặc cho dòng đời.