Thơ » Trung Quốc » Thịnh Đường » Đỗ Phủ » Trường An khốn đốn (746-755)
Đăng bởi tôn tiền tử vào 14/03/2015 17:38
鳳歷軒轅紀,
龍飛四十春。
八荒開壽域,
一氣轉洪鈞。
霖雨思賢佐,
丹青憶老臣。
應圖求駿馬,
驚代得麒麟。
沙汰江河濁,
調和鼎鼐新。
韋賢初相漢,
范叔已歸秦。
盛業今如此,
傳經固絕倫。
豫樟深出地,
滄海闊無津。
北斗司喉舌,
東方領搢紳。
持衡留藻鑒,
聽履上星辰。
獨步才超古,
餘波德照鄰。
聰明過管輅,
尺牘倒陳遵。
豈是池中物,
由來席上珍。
廟堂知至理,
風俗盡還淳。
才傑俱登用,
愚蒙但隱淪。
長卿多病久,
子夏索居頻。
回首驅流俗,
生涯似眾人。
巫咸不可問,
鄒魯莫容身。
感激時將晚,
蒼茫興有神。
為公歌此曲,
涕淚在衣巾。
Phụng lịch Hiên Viên kỷ,
Long phi tứ thập xuân.
Bát hoang khai thọ vực,
Nhất khí chuyển hồng quân.
Lâm vũ tư hiền tá,
Đan thanh ức lão thần.
Ưng đồ cầu tuấn mã,
Kinh đại đắc kỳ lân.
Sa thải giang hà trọc,
Điều hoà đỉnh nãi tân.
Vi Hiền sơ tướng Hán,
Phạm Thúc dĩ quy Tần.
Thịnh nghiệp kim như thử,
Truyền kinh cố tuyệt luân.
Dự chương thâm xuất địa,
Thương hải khoát vô tân.
Bắc Đẩu ti hầu thiệt,
Đông phương lãnh tấn thân.
Trì hành lưu tảo giám,
Thính lý thượng tinh thần.
Độc bộ tài siêu cổ,
Dư ba đức chiếu lân.
Thông minh quá Quản Lộ,
Xích độc đảo Trần Tuân.
Khởi thị trì trung vật,
Do lai tịch thượng trân.
Miếu đường tri chí lý,
Phong tục tận hoàn thuần.
Tài kiệt câu đăng dụng,
Ngu mông đãn ẩn luân.
Trường Khanh đa bệnh cửu,
Tử Hạ tác cư tần.
Hồi thủ khu lưu tục,
Sinh nhai tự chúng nhân.
Vu Hàm bất khả vấn,
Trâu, Lỗ mạc dung thân.
Cảm kích thì tương vãn,
Thương mang hứng hữu thần.
Vị công ca thử khúc,
Thế lệ tại y cân.
Chim phượng trải qua một kỷ theo lịch Hiên Viên,
Rồng bay trong quãng bốn chục năm.
Tám vùng đất hoang đã được khai phá thành nơi trù mật,
Một lòng mà chuyển thành quốc gia thịnh vượng.
Ân huệ là nghĩ đến kẻ từng giúp đỡ,
Màu xanh đỏ để tưởng nhớ đến vị quan già.
Cho hợp với kế hoạch nên cần loại ngựa tốt,
Thời đại kinh hoàng có được kỳ lân.
Lựa lọc vì dòng sông bị vẩn đục,
Mới được cử giữ chức vụ tả tướng điều hành công việc.
Vi Hiền vừa mới nhận chức tướng thời Hán,
Phạm Thúc về đất Tần từ lâu.
Cái nghiệp tốt đẹp như ngày nay là vậy đó,
Truyền lại những đường lối trong sách vở thật là tuyệt vời.
Cây long não mọc ra từ lòng đất sâu,
Biển xanh rộng không có bờ.
Là người chủ quản phát ngôn cho sao Bắc Đẩu,
Tại vùng phía đông lãnh đạo các quan.
Nắm quyền mà để lại lời khen ngợi,
Tiếng dép nghe vang tới tận sao.
Một mình vượt hẳn các người tài từ trước,
Cái làn sóng đức độ còn chiếu lan cả xung quanh.
Thông minh hơn cả Quản Lộ,
Thư từ giao thiệp vượt cả Trần Tuân.
Há phải là cái đồ vứt bỏ xuống ao,
Tới nay là đồ quý trên mâm.
Nơi miếu đường luật lệ rõ ràng,
Phong tục đều theo lối thường.
Người tài năng đều được dùng đến,
Kẻ ngu dại thì ẩn sâu.
Trường Khanh lắm bệnh đã lâu,
Tử Hạ quen lối sống cô đơn.
Nghĩ lại cứ chạy vạy theo thói đời,
Kiếm sống như những người bình thường khác.
Không thể hỏi ý kiến Vu Hàm,
Trâu và Lỗ không nương thân được.
Cảm kích vào lúc sắp trễ,
Nhưng hứng làm thơ lại lên cao như có thần thúc đẩy.
Vì ông tôi xin ca khúc này,
Nước mắt nước mũi dính vào áo với khăn.
Trang trong tổng số 1 trang (1 bài trả lời)
[1]
Gửi bởi tôn tiền tử ngày 14/03/2015 17:38
Phượng qua lịch Hiên Viên một kỷ,
Bốn chục năm rồng cứ thảnh thơi.
Vùng hoang thành chốn đông vui,
Thiết lập nhà nước một lời dựng xây.
Ơn tưới xuống, nghĩ tay giúp đỡ,
Màu đỏ xanh, tưởng nhớ lão thần.
Để được việc, ngựa hoa cần,
Gặp lúc nhộn nhạo kỳ lân ra đời.
Chắt lọc vì sông ngòi vẩn đục,
Thực thi quyền hạn chức vửa trao.
Vi Hiền, tướng Hán tài cao,
Sánh ngang Phạm Thúc đã lâu về Tần.
Sự nghiệp vững nay gần như thế,
Kinh nghiệm truyền đạt chỗ rất cao.
Cây chương mọc từ đất sâu,
Bể xanh bát ngát thấy đâu bến bờ.
Cất tiếng nói thay cho sao bắc,
Tới cửa đông, dẫn giắt các quan.
Xét năng lực, ghi lời khen,
Vừa nghe tiếng dép nhận liền ra ngay.
Chỉ riêng ông tài hay quán cổ,
Sóng đức lan sáng tỏ xung quanh
Vượt Quản Lộ về thông minh,
Trần Tuân còn kém cái tình giao du.
Há chẳng phải cái đồ bỏ xó,
Quý trên mâm là cớ nào sui.
Cung vua luật lệ rạch ròi,
Phong tục xã hội phục hồi kỷ cương.
Những tài năng đều mang dùng cả,
Kẻ ngu khờ đi ở ẩn sâu.
Trường Khanh lắm bệnh đã lâu,
Tử Hạ vò võ canh thâu ra vào.
Ngồi nghĩ lại, cắm đầu theo thói,
Cách kiếm ăn cùng với người đời.
Vu Hàm chẳng hỏi được rồi,
Thân không náu nổi ở nơi cao vời.
Lòng cảm kích vào thời gần lỡ,
Nhưng hứng kia như có thần bầy.
Vì ông tôi viết bài này,
Xong rồi lệ lại rơi đầy áo khăn.