Hoàng Xuân Nhị

Một chú đầu bếp có chữ nghĩa
Một hôm rời khỏi nhà bếp chú
Ở tiệm ăn (sẵn vốn tín tâm
Chú đi lễ cầu hồn cho bạn)
Chú để Mèo ở lại
Giữ chuột, bảo vệ các thức ăn
Về nhà, chú thấy gì ngao ngán?
Vụn bánh nhan nhản; Mèo - Vaxca
Lấp ló phía sau thùng đựng dấm
Đang lập mưu tha miếng thịt gà
“Chao, mày háu ăn! đồ kẻ cắp!”
Chú mắng nhiếc thêm gã Vaxca:
“Phải thẹn không chỉ với người - với tường nữa chứ!
(Nhưng Vaxca vẫn tha miếng thịt)
Mãi tới nay, mày đầy danh dự
Mày được gọi là Mèo ngoan mà!
Ôi mày... tệ hại quá!
Rồi bà con sẽ đồn:
“Vaxca, đồ ăn cắp! ăn trộm!
Không cho Vaxca vào bếp nữa
Ngay vào sân cũng tống cổ đi
Như tống cổ chó sói khỏi đám cừu
Vì tệ như ung độc, ôn dịch!”
(Vaxca nghe và ăn)
Nhà hùng biện, lời lẽ tuôn trào
Mải miết lên lớp về đạo lí
Nhưng sao nhỉ? Lúc y cao hứng
Mèo Vaxca nuốt hết thịt quay
Cái chú đầu bếp ấy
Cần phải ghi nhớ mãi bài học:
Là không được nói suông vô ích
Khi cần thiết phải dùng sức mạnh

Chất dịu dàng, quyến rũ của thơ ông
Vượt bao trùng thế kỷ đầy ganh ghét
Nghe thơ, tuổi trẻ khao khát quang vinh
Đau buồn thầm kín gặp nguồn an ủi
Và niềm vui rộn rịp phải ngẩn ngơ

Lẽ nào, gặp thời thế khắc nghiệt
Tôi để nhục danh nghĩa công dân
Bắt chước theo bọn sống ẻo lả
Bọn X-la-vơ suy đồi?
Không, tôi không thể, đắm đuối trong hành lạc
Trong nhàn tản ươn hèn, lê mãi tuổi xuân
Để - với tâm hồn sôi uất hận
Chịu chết mòn dưới ách chuyên chế nặng nề
Một số thanh niên không dự đoán số phận
Không muốn công nhận thời thế tất yếu này
Không lăn mình vào cuộc đấu tranh sắp tới
Vì tự do bị chà đạp của con người
Với tâm hồn lãnh đạm, đưa mắt lạnh lùng
Họ nhìn nỗi khổ của tổ quốc thương đau
Không thấy cái nhục bên trong đang chờ họ
Và lời trách phạt đích đáng của đời sau
Họ sẽ hối hận, khi nhân dân vùng dậy
Bắt gặp họ miệt mài cuộc vui nhàn tản
Trong phong ba khởi nghĩa, tìm quyền tự do
Giữa đám họ, B-ru-tơ, Ri-ê-gô đâu nhỉ?