Đặng Thế Kiệt

Lá sen, ôi, xanh xanh
Hoa mơn mởn xinh xinh
Hái sen đừng hại ngó
Sang năm hoa chẳng sinh

Mọi người biết yêu sen
Ai người quý thân sen
Thân sen có tơ mịn
Vương vấn đứt sao nên

Sáng nay đi hái sen
Hẹn cùng cô láng giềng
Đến lúc nào không biết
Nói cười sau khóm sen

Hái, hái, sen Hồ Tây
Hoa gương trên thuyền đầy
Hoa tặng người mình trọng
Gương tặng người mình say

Nước ngày đêm chảy mãi
Du tử chưa về đâu
Bao năm rồi không gặp
Lấy gì an uỷ nhau
Rõ ràng thấy trong mộng
Tìm ta nơi bến sâu
Nhan sắc vẫn như trước
Áo quần lếch thếch sao
Trước nói khổ vì bệnh
Sau nói xa nhau lâu
Nghẹn ngào câu không trọn
Phảng phất cách màn sau
Bình sinh đường không rõ
Hồn thực giả hay đâu
Núi non nhiều hổ báo
Sông thuồng luồng biết bao
Đường đi hiểm và dữ
Thân yếu dựa vào đâu
Mộng đến, đèn leo lét
Mộng tàn, gió lạnh ào
Người đẹp không thấy nữa
Tình bối rối tơ nhàu
Nhà trống trăng tà chiếu
Manh áo đơn đêm thâu.

Có những đêm đông giá lạnh người
Bập bùng lò lửa, khói chơi vơi
Xô về kỉ niệm ngày xa vắng
Sương phủ chuông ngân đắng nỗi đời

Sướng nhỉ chuông còn dội tiếng vang
Tuy già vẫn dẻo vẫn hiên ngang
Trong thành cao giọng ngoan mùi đạo
Như một lão binh giữ vững làng

Hồn tôi đã rạn nứt từ lâu
Muốn hát bài ca chất chứa sầu
Dù giọng thường khi khàn yếu lắm
Ngập tràn khí lạnh suốt đêm thâu

Nghe như tiếng nấc một thương binh
Dưới đống xác người, vũng máu tanh
Co quắp, chết dần, không cục cựa
Người ta, ôi! đã bỏ quên mình

Tên họ chi ta không biết rõ
Thạo Nguyễn cầm nên có tên Cầm
Khúc kia Cung Phụng nhất trần
Ngày thơ được học nhạc thần chầu vua
Đã một lần thuở xưa gặp gỡ
Bên bờ hồ cuộc dạ yến sang
Tuổi hai mươi mốt cô nàng
Mặt hoa áo thắm còn tham rượu nồng
Theo ngón tay năm cung réo rắt
Tiếng khoan như gió mát rừng thông
Hạc kêu cao thẳm tiếng trong
Mạnh như sét đánh vỡ tung bia mồ
Đau Trang Tịch ngâm thơ tiếng Việt
Người nghe đều mê mệt lời ca
Khúc đâu đại nội Trung Hoà
Tây Sơn quan chức nghe mà đảo điên
Mải vui suốt cả đêm không chán
Hai bên người tranh cạnh thưởng tài
Tiền như bùn đất vãi rơi
Hào hoa khí phái vượt nơi vương hầu
Đám Ngũ Lăng còn đâu đáng kể
Băm sáu cung xuân để mà coi
Đúc chung vật báu trên đời
Của kia vô giá đất trời Trường An
Nay đã hai mươi năm tiệc ấy
Sau Tây Sơn chiến bại, vào Nam
Long Thành chẳng thấy tấc gang
Huống chi tiệc múa mơ màng thành xưa
Quan Tuyên Phủ vui mua cuộc hát
Đám ca nhi tươi mát xuân xanh
Mà sao một mái hoa râm
Mặt gầy khô héo nhỏ thân hình hài
Không điểm tô nét mày phờ phạc
Ai biết từng đệ nhất tài danh
Khúc xưa réo rắt dây đàn
Nghe tuôn nước mắt từng làn âm thanh
Tai lắng nghe mà đành chua xót
Hai mươi năm chuyện trước là đây
Bên hồ chiếu tiệc mê say
Đã từng gặp gỡ những ngày thơ ngây
Thành quách suy việc thay người đổi
Bao nương dâu thành bãi biển xanh
Tây Sơn cơ nghiệp tan tành
Trong làng múa hát còn đành một ai
Một cuộc thế không đầy chớp mắt
Cảm việc xưa lệ ướt áo này
Từ Nam về tóc trắng mây
Trách chi người đẹp tàn phai má đào
Trừng trừng hai mắt nhìn nhau
Cố nhân chẳng biết khác nào người dưng

Trăng nước bên cầu cợt bóng chiều
Hoa sen tựa lá lặng thầm yêu
Ao xưa cá nổi, rồng đâu tá?
Núi vắng mây tràn, hạc mất tiêu
Gốc quế gió đưa thơm lối đá
Cửa tùng bóng lấp đẫm bờ rêu
Tấc riêng chưa lạnh màu tro xám
Nghe nhắc tiên vương lệ rớt nhiều

Hoa sen lâu không gặp
Vắng thơ hay ta làm
Ngậm hương buồn chẳng nở
Nhờ anh trước trông nom
Rào thưa cúc chưa hé
Hang tối lan cũng gầy
Xem anh năm đấu nước
Dốc cạn mấy ao đầy
Mưa tạnh trời không mây
Trong suốt như thuỷ tinh
Rỡ ràng soi bóng lẻ
Vòi vọi dáng cao thanh
Lạnh nóng sao cho đủ
Khô ẩm phải theo thời
Lỡ khi thật đáng tiếc
Được ngắm đáng công thôi
Cô bán hoa buồn bã
Nắng nôi thêm tất tả
Phàm phu lí thú gì
Mặt mày rầu rĩ quá
Biết anh chưa nỡ hái
Báo người yêu hoa hay

Núi không vì cao, có tiên nổi danh
Nước không vì sâu, có rồng hoá linh
Đây nhà quê mùa, đức ta thơm tho
Ngấn rêu leo thềm biếc, sắc cỏ chiếu rèm xanh
Đàm tiếu anh tài, đâu kẻ tầm thường
Gẩy đàn mộc, điểm sách cao cường
Không tơ trúc phiền tai, chẳng hồ sơ nhọc xác
Nam Dương lều Gia Cát, Tây Thục đình Tử Vân
Khổng Tử nói: “Quê mùa chỗ nào?”