Trần Thiện Chánh, Nhà thơ yêu nước tài hoa
Từ khi liên quân xâm lược Pháp - Tây Ban Nha nổ súng tấn công Đà Năng (1858) rồi kéo vào đánh chiếm Sài Gòn (1859), lịch sử đã gây ra nơi văn học viết Việt Nam những thay đổi lớn lao trên nhiều phương diện. Bên cạnh sự xáo trộn về tư tưởng và văn hóa làm nảy sinh thêm nhiều khuynh hướng sáng tác đối lập nhau trên văn đàn Việt Nam buổi ấy, còn có sự xáo trộn về chính trị và xã hội tạo ra những biến động trong lực lượng sáng tác, trước hết trên khía cạnh…
Một lần triệu dễ đâu dời chân ngay
Phủ Sùng Thánh ở Trường An có Trang điện (điện trang điểm) của HIền phi họ Từ. Thái tông có lần triệu, lâu không thấy tới, vua nổi giận. Phi vì thế dâng thơ rằng:
Triêu lai lâm kính đài
Trang bãi độc bồi hồi
Thiên kim thủy nhất tiếu
Nhất triệu cự năng lai?
(Sáng ra bước tới đài gương
Điểm trang xong, ngắm dung nhan bồi hồi
Ngàn vàng mới một nụ cười
Một lần triệu dễ đâu dời chân ngay?)
Lời thơ rõ ra là của một sủng cơ, nghe vừa nũng nịu…
"Tiểu lâu nhất dạ thính xuân vũ"
Hôm nay lướt blog, tình cờ gặp lại câu thơ này. Gọi là gặp lại, vì trước đây khi đọc Viên nguyệt loan đao của Cổ Long đã từng gặp. Truyện này đầu voi đuôi chuột, kể ra cũng từng làm mình thất vọng ít nhiều. Có điều đã không thất vọng với câu thơ khắc trên thanh loan đao cong cong. Lúc đó không biết là thơ của ai, trích từ đâu. Có điều vẫn mang một ấn tượng sâu sắc.
Lần đầu xa nhà, lần đầu nếm trải mùi vị của sự cô tịch. Đêm cuối tuần, mưa rả rích, ngồi một…