Ronald Russell
@ Vanachi:
Cùng với bài “If” của Rudyard Kipling, bài thơ này được giới giáo viên ở miền Nam trước 1975 chuyền tay nhau ghi chép, để theo đó mà dạy dỗ học trò. Lúc đó tôi chỉ chép lại mà không tìm hiểu thêm về thân thế tác giả. Bây giờ khi hỏi lại thì tôi nhận được một số thông tin không khớp nhau, nên không thể post lên đây. Vả chăng có một số người trùng tên Ronald Russell.
Thật ra ở Mỹ người ta hãy còn bàn tán rằng gốc gác bài thơ này không phải từ Russell (do Reader’s Digest đăng năm 1972). Theo thông tin tôi nhận được, trước đó vào năm 1969 trên mục Book Review của tờ New York Times có đề cập tới một bài từa tựa, mà tác giả là DOROTHY LAW NOLTE, toàn văn như sau:
Children Learn What They Live
If a child lives with criticism,
He learns to condemn.
If a child lives with hostility,
He learns to fight.
If a child lives with ridicule,
He learns to be shy.
If a child lives with shame,
He learns to feel guilty.
If a child lives with tolerance,
He learns to be patient.
If a child lives with encouragement,
He learns confidence.
If a child lives with praise,
He learns to appreciate.
If a child lives with fairness,
He learns justice.
If a child lives with security,
He learns to have faith.
If a child lives with approval,
He learns to like himself.
If a child lives with acceptance and friendship,
He learns to find love in the world.
Nhưng những người tham gia bàn tán lại trưng một bài khác. Họ bảo là bài này xuất hiện trong “Torrance Schools Board of Education newsletter” vào năm 1959 của tác giả Dorothy Louise Law, toàn văn như sau:
Children Learn What They Live
If a child lives with criticism, he learns to condemn . . .
If a child lives with hostility, he learns to fight . . .
If a child lives with fear, he learns to be apprehensive . . .
If a child lives with pity, he learns to feel sorry for himself . . .
If a child lives with ridicule, he learns to be shy . . .
If a child lives with jealousy, he learns to feel guilt . . .
BUT
If a child lives with tolerance, he learns to be patient . . .
If a child lives with encouragement, he learns to be confident . . .
If a child lives with , he learns to be appreciative . . .
If a child lives with acceptance, he learns to love . . .
If a child lives with honesty, he learns what truth is . . .
If a child lives with fairness, he learns justice . . .
If a child lives with security, he learns to have faith in himself and those about him . . .
If a child lives with friendlienss(sic), he learns the world is a nice place in which to live . . .
WITH WHAT IS YOUR CHILD LIVING?
Tuy nhiên tôi chỉ dám post bài của Russell vì bài đó chính tay tôi chép lại từ quyển sổ của một đồng nghiệp. Ngoài ra lúc đó có một đồng nghiệp khuyết danh khác dịch ra tiếng Việt thành bài có vần, cho dễ nhớ khi đi dạy học, chứ không chú trọng hoàn chỉnh thành bài thơ:
Sống đời chế giễu dèm pha
Con thành nhút nhát lánh xa với đời.
Sống đời chỉ trích nhiều lời
Con thành trách móc chê người nọ kia.
Sống đời bất tín lọc lừa
Con thành lường gạt chẳng chừa một ai.
Sống đời mâu thuẫn chống nhau
Con thành thù địch nặng sâu với đời.
Sống đời thương mến thân tình
Con thành cảm mến bóng hình bên nhau.
Sống đời dũng cảm tuyệt vời
Con thành tín nghĩa sáng ngời lòng nhân.
Sống đời lẽ thật trăm phần
Con thành công lý biện phân rõ ràng.
Sống đời khích lệ vẻ vang
Đời con trân trọng tri ân với người.
Sống đời chia sẻ có nhau
Đời con chan chứa trước sau với người.
Sống đời tri thức sáng ngời
Con thành trong sáng tuyệt vời đó con.
Sống đời nhẫn nhục kiên tâm
Con thành rộng lượng nghĩa nhân với người.
Sống đời hạnh phúc vui tươi
Tình thương trước mặt, đẹp vui chan hòa.
(Khuyết danh)
Mở mắt thì chạy theo cảnh
Nhắm mắt thì chạy theo mộng.
(Ngọc Tuyền Hạo)