Chủ đề: Bình thơ – Hansy – Tập 2 - Trang 19

Kỳ 19:
Ngô Đình Nhu vạch kế hoạch “phản đảo chánh” mang mật danh “Bravo I và II”

Nếu kế hoạch “phản đảo chánh” của Ngô Đình Nhu thành công sẽ “có một cuộc tắm máu - trong đó một số người Mỹ cũng như người Việt sẽ bị giết chết” (Robert Shaplen)…

Lẽ ra cuộc đảo chánh lật đổ chế độ Ngô Đình Diệm xảy ra hồi tháng 8, hoặc cuối tháng 10.1963 nhưng bất thành - bởi các đầu mối tình báo của Ngô Đình Nhu phát hiện nhiều dấu hiệu bất thường trong quan hệ giữa các tướng lãnh Sài Gòn với Toà đại sứ Mỹ - đặc biệt là các tài liệu liên quan đến âm mưu lật đổ.
Nhận báo cáo, Ngô Đình Nhu “tương kế tựu kế” bí mật cùng các tướng lãnh tâm phúc phác thảo kế hoạch “đảo chánh giả” để tiêu diệt “đảo chánh thật”. Theo đó, vài ngày sau lễ Quốc khánh 26.10.1963, tướng Tôn Thất Đính, Tư lệnh Quân đoàn 3 (đang nắm giữ lực lượng quân đội chính quy trong khu vực thủ đô) sẽ cùng đại tá Lê Quang Tung - chỉ huy trưởng Lực lượng đặc biệt (được phép hoạt động ngoài tầm kiểm soát của Bộ Tổng tham mưu Quân lực VNCH) kết hợp Liên binh phòng vệ Phủ tổng thống trung thành với hai ông Diệm - Nhu, sẽ bắt tay thực hiện chiến dịch mang tên Bravo qua hai giai đoạn (do Robert Shaplen nêu trong cuốn “The Lost Revolution” - được dịch và in lại qua “Hồ sơ tối mật của Ngũ Giác Đài - Người Mỹ làm thế nào để giết tổng thống Việt Nam” - tài liệu đd ở Kỳ 16):

* Giai đoạn 1 (Bravo 1): “Để đánh lừa người Mỹ và các tướng đang mưu toan đảo chánh, đại tá Tung (Lê Quang Tung) sẽ gởi một vài đơn vị của ông (lực lượng đặc biệt) ra khỏi Sài Gòn, nói là đi hành quân.

Trong khi đó, các lực lượng trung thành khác cùng với các đơn vị thiết xa (thiết giáp) sẽ bí mật bố trí quanh thành phố (Sài Gòn). Rồi bất thần, các đơn vị cảnh sát và những toán phá rối làm ra vẻ chống Diệm để tạo một cuộc nổi dậy giả (đảo chánh giả). Hai ông Diệm - Nhu ngay trong giờ đầu hành động sẽ ra Vũng Tàu - nơi đây đã đặt sẵn một bộ chỉ huy có đầy đủ phương tiện liên lạc. Hai ông làm như thể đã “thoát được một cuộc nổi dậy”.

Một chính phủ cách mạng giả hiệu ở Sài Gòn sẽ ra tuyên cáo về chương trình mới. Và một vài tù nhân chính trị có tiếng tăm sẽ được thả ra khỏi nhà tù. Những toán du đãng khác được chiêu mộ khi ấy sẽ bắt tay vào hành động và sẽ có một cuộc tắm máu…”.

* Giai đoạn 2 (Bravo 2): “Trong vòng 24 giờ, “để tái lập trật tự” - các tướng Đính (Tôn Thất Đính), Cao (Huỳnh Văn Cao) sử dụng quân đội của họ quanh Sài Gòn, sẽ tấn công chiếm (giả vờ như tái chiếm) thành phố. Giai đoạn 2 này của cuộc “đảo chánh giả” gọi là Bravo 2. Và cuối cùng, hai ông Diệm - Nhu sẽ trở về từ Vũng Tàu như những vị anh hùng!”.

Nhưng cuộc “tắm máu” như Robert Shaplen nhắc đến đã không xảy ra, vì kế hoạch Bravo phá sản, do một mắc xích quan trọng trong hàng ngũ tướng lãnh trung thành với Diệm - Nhu là tướng Tôn Thất Đính đã ngã sang phía Hội đồng Quân nhân cách mạng (phe đảo chánh) vào những ngày cuối. Nên khi bị bao vây, hai ông Diệm - Nhu liên lạc điện thoại với tướng Tôn Thất Đính nhưng tướng Đính không trả lời. Quân đảo chánh tiến chiếm dinh Gia Long và bao vây nhà thờ Cha Tam vào 2.11.1963 (như đã viết ở Kỳ 18). Trần Kim Tuyến (cùng Cao Thế Dung) tường thuật tiếp:

Khi chiếc xe tăng M113 tiến vào nhà thờ, anh em ông Diệm vẫn đang còn đọc kinh: “đối với đời sống tôn giáo như Thiên Chúa giáo thì hai anh em ông Diệm đã làm tròn phép đạo trước khi lìa trần”. Lúc ấy, ông Diệm “vẫn bình thản đọc kinh”. Ông Nhu có vẻ bồn chồn, đứng lên trước và quay nhìn về hướng cửa chính. Ở hướng đó, một viên sĩ quan của phía đảo chánh từ dưới thềm bước lên, đưa tay mở rộng cửa. Nhật ký Đỗ Thọ (sđd Kỳ 18) ghi:

“Họ đẩy mạnh ông Nhu xuống sân nhà thờ. Tổng thống Ngô Đình Diệm, tôi và cha Jean theo sau. Trong khi đó trục máy của chiếc M113 buông thả cửa xe. Lính đảo chánh đẩy ông Nhu lên xe. Ông Nhu cự nự quay lại nửa người và đưa tổng thống Diệm lên trước. Tôi chạy đến trao chiếc cặp da, chiếc ba-toong cho tổng thống. Nhưng đại uý Nhung đã giật lấy những món này. Đồng thời họ không cho tôi được phép đến gần tổng thống Ngô Đình Diệm. Tôi đứng lại nhìn. Cửa sau chiếc M113 đóng lại. Tôi không thể ngờ đó là nơi an nghỉ của tổng thống Diệm trong quan tài bọc sắt” (sđd tr. 267)

Đến cổng xe lửa đường Hồng thập tự (nay là đường Nguyễn Thị Minh Khai, Quận 1, TP. HCM) đột nhiên đoàn xe dừng lại. Trần Kim Tuyến dẫn báo Công Luận (số 882 ngày 26-11-1970) tường thuật:

“Đại tá Lắm ngồi với thiếu tướng Mai Hữu Xuân trong một chiếc xe jeep chạy giữa đoàn, thấy đoàn xe bất thần dừng lại, ông không biết chuyện gì nên đã thét vào máy truyền tin:

- Ai cho lịnh các anh ngừng lại?

Tiếng quân nhân trên thiết giáp đi đầu trả lời:

- Thưa đại tá, kẹt xe lửa. Có một chuyến xe lửa sắp chạy qua, cổng rào đã kéo xuống.

Đại tá Lắm “à” một tiếng; rồi tiếp tục nói chuyện với thiếu tướng Xuân. Chừng vài phút sau, giữa tiếng chuyển động ầm ầm của chuyến xe lửa chạy qua, ông nghe mơ hồ có nhiều tiếng súng nổ, nhưng hỏi phía trước không có một báo cáo nào cho ông biết chuyện gì bất ngờ xảy ra (…) Đó là tiếng súng của đại uý Nhung (…) đại uý Nhung đã bất thần từ chiếc xe jeep đi kèm nhảy qua chiếc thiết vận xa, khẩu rouleau ngắn nòng được rút ra khỏi vỏ và ông đã nhả đạn, sau đó dùng dao kết liễu đời hai ông Diệm - Nhu. Hai nhân vật đầu não của chế độ nằm xuống. Vĩnh viễn nằm xuống, không một phản ứng nhỏ nhoi nào”…

Nhà báo quốc tế Robert Shaplen (rất thân thiết với Phạm Xuân Ẩn) - và là tác giả đã thông tin về kế hoạch “phản đảo chánh” Bravo của Ngô Đình Nhu, đưa ra một số luận cứ để cho rằng: “đại uý Nhung có thể đã ra tay hạ sát theo lệnh của tướng Dương Văn Minh”. Có một số giả thuyết khác nữa. Song dẫu thế nào, thì: “rõ rệt nhất là những viên đạn đó được chế tạo tại Hoa Kỳ. Nếu đại uý Nhung cầm súng nảy cò thì ông ta cũng là người thi hành lệnh cấp trên. Một đại uý như Nhung dù là sĩ quan tuỳ viên của chủ tịch Hội đồng Quân nhân cách mạng (tướng Dương Văn Minh) ông ta cũng chưa thể “điên” đến mức độ tự mình bắn anh em tổng thống Diệm” (Cao Thế Dung - Trần Kim Tuyến: Làm thế nào để giết một tổng thống?).

Đài phát thanh Sài Gòn loan tin: “Anh em ông Diệm và ông Nhu đã tự sát”. Song tài liệu lưu trữ đến nay cho biết phản ứng của Khâm sứ Toà thánh Sài Gòn là bác bỏ ngay nội dung của bản tin trên, bởi: “đối với người Công giáo không được phép tự sát, vì đó là trọng tội đối với thượng đế và sẽ mất hết mọi ân phước - một người Công giáo như ông Diệm thì chuyện này (tự sát) không thể xảy ra”. Dư luận cho rằng cái chết của Diệm - Nhu “đến nay tuy không còn là một điều bí mật, song có quá nhiều những chi tiết mâu thuẫn nhau”. Và đàng sau hai cái chết ấy là một âm mưu chuẩn bị kỹ lưỡng từ trước, được tiết lộ qua “Hồ sơ tối mật của Ngũ Giác Đài” với nguyên bản các tài liệu dính dấp đến Tổng thống Kennedy, Phó tổng thống Johnson, Ngoại trưởng Rusk, Bộ trưởng Quốc phòng Mc. Namara, Thứ trưởng Quốc phòng Roswell L. Gilpatric, Phó giám đốc cơ quan CIA: trung tướng Marshall S. Carter và thiếu tướng Victor H. Krulak, phụ tá đặc biệt Tham mưu trưởng Liên quân đặc trách chống phản loạn của Mỹ, như thế nào?

Kỳ 20:
Cái chết Diệm - Nhu qua hồ sơ tối mật của Ngũ Giác Đài

Xác tổng thống Diệm được khiêng ra khỏi chiếc xe bọc thép và bị đặt nằm chơ vơ dưới đất - viên hạ sĩ quan trên chiếc M113 ấy nhảy xuống, lặng lẽ rút chiếc khăn tay trong túi mình đắp lên mặt ông Diệm, như chừng để người chết đỡ phải trơ trọi dưới nắng…

Có lẽ chiếc khăn tay kia là vật an ủi duy nhất dành cho linh hồn của người mới qua đời, vào những phút sa cơ, máu chưa khô hẳn. Lúc sống, không mấy ai dám nhìn thẳng vào mắt người chết đó (Diệm). Ngay những viên chức thuộc hàng cao cấp nhất của dinh Gia Long, khi ôm hồ sơ đến trình tổng thống cũng phải “đầu cúi ngó mũi giày” - chưa dám đường đột ngẩng lên vội. Cụ Vương Hồng Sển đã quan sát và ghi lại như vậy qua lần gặp tổng thống Diệm để thẩm định đồ cổ tại dinh Gia Long (đọc chi tiết trong: Vương Hồng Sển, Hơn nửa đời hư - NXB TP. HCM 1999, tr. 457 - 464).
Nằm cạnh xác ông Diệm (dưới cột cờ của Bộ Tổng tham mưu) là xác ông Ngô Đình Nhu: “há hốc, mắt nhắm, máu ở miệng trào ra hai bên mép và máu ở cổ đã trở thành đen” (Cao Thế Dung và Trần Kim Tuyến: Làm thế nào để giết một tổng thống).

Hai ông nằm hiu quạnh giữa trời hơn 8 tiếng đồng hồ - từ trưa đến lúc sập tối (11g15 đến 19g30 mới chuyển đi nơi khác). Quãng thời gian ấy, lực lượng phòng vệ nhận lệnh thiết lập “hàng rào sắt” đề phòng dân chúng đang quá đỗi phấn khích vì cuộc đảo chánh thành công có thể kéo đến cướp xác. Cũng ngăn cấm tuyệt đối các nhà báo đến chụp ảnh, đưa tin. Chỉ có các tướng lãnh của hội đồng quân nhân đảo chánh mới được lai vãng quanh hai xác chết. Song, ngay giữa trưa gần giờ ngọ hôm ấy (2.11), trong “tử địa” vắng lặng đó, xuất hiện bóng trung tá Lucien Conein của CIA bước đến lật chiếc khăn tay lên để nhận diện tử thi.



Khi xác định hai xác chết nằm dưới cột cờ là tổng thống Diệm và cố vấn Nhu, Conein điện ngay về Toà đại sứ để Cabot Lodge biết tin tức mới nhất về số phận Diệm - Nhu bằng một cách nói “mật khẩu” - đầy ẩn ý:

- “Mùa thu thì lá phải bay thôi!”.

Cabot Lodge hiểu ngay Diệm - Nhu đã bị thanh toán và Lodge tức tốc thảo bản tin gởi Nhà Trắng, hân hoan vì: “cuộc đảo chánh thành công mỹ mãn về mọi phương diện!”.

Song, tổng thống Kennedy choáng váng, đã “tái mặt đi và bước ra khỏi phòng họp để trấn tĩnh lại” khi biết tin Diệm - Nhu bị bắn chết. Colby kể và ghi tiếp là ngay ngày hôm ấy (2.11.1963 - rơi vào “ngày lễ của những người chết theo lịch của Công giáo”), TT Kennedy triệu tập cuộc họp bất thường với Hội đồng An ninh quốc gia thông báo nội dung bức điện của đại sứ Cabot Lodge và không mấy ai có mặt tán thưởng nội dung trên (chỉ một người đánh giá cao “thành tích ngoạn mục” của đại sứ Lodge là ông Bộ trưởng Bộ ngoại giao Dean Rusk).
Trong quá khứ, theo William Colby, khi Kennedy nghe một người bạn kết tội “Diệm - Nhu là hai tên bạo chúa, Kennedy đã đáp: “Không, họ ở trong một hoàn cảnh khó khăn và họ làm hết sức mình cho đất nước họ” - nhưng bây giờ ông biết mình đang phải đương đầu với một vấn đề nghiêm trọng, bởi chính là chính phủ ông đã ủng hộ cho cuộc đảo chánh”” (William Colby - Một chiến thắng bị bỏ lỡ - sđd kỳ 3, tr. 207).
William Colby viết, tối hôm đó Colby mời vợ chồng Nolting (cựu đại sứ Mỹ ở Nam Việt Nam) và vợ chồng Richardson (cựu Trưởng văn phòng CIA tại Sài Gòn) tới dự bữa cơm kéo dài đến tận khuya: “có lẽ đó là buổi túc trực đêm bên người chết duy nhất của người Mỹ dành cho hai anh em Diệm - Nhu” và những người có mặt đều kinh ngạc khi biết chính phủ Mỹ “góp phần trực tiếp vào việc lật đổ Diệm và cái chết của ông ta” (sđd tr. 208).

Dưới đây gồm một số trích dẫn tiêu biểu từ cuốn “Hồ sơ tối mật (top secret) của Ngũ Giác Đài - Người Mỹ làm thế nào để giết tổng thống Việt Nam” theo bản in bằng chữ đúc chì (mất trang ghi tên NXB), dày 220 trang, để bạn đọc tham khảo thêm (về vai trò người Mỹ trong sự kiện 1.11):
* Bản nghiên cứu của Ngũ Giác Đài xác định rằng: “Bắt đầu từ tháng 8.1963, chúng ta đã nhiều lần cho phép, chấp thuận và khuyến khích những cố gắng đảo chánh của các tướng lãnh Việt Nam và dành sự yểm trợ hoàn toàn cho một chính phủ kế tiếp (sau chế độ Diệm). Hồi tháng 10 (1963) chúng ta đã cắt viện trợ (cho Diệm)… và duy trì sự tiếp xúc kín đáo với họ (các tướng lãnh VNCH chống Diệm)” (tr. 13).

* Ngày 10.7.1963: nội dung bản đánh giá tình báo quốc gia (số 53-2-63) dự đoán: “cuộc khủng hoảng Phật giáo ở miền Nam Việt Nam làm nổi bật và gia tăng sự bất mãn lan rộng từ lâu với chế độ Diệm (…) những xáo trộn và cơ hội của một cuộc đảo chánh hay cuộc mưu sát nhắm vào ông (Diệm) sẽ có thể thuận lợi hơn bao giờ hết” (tr. 40).

* Ngày 25.8.1963: Cabot Lodge phúc đáp nhanh về Washington: “đề nghị chúng ta đi thẳng với các tướng lãnh (…) mà không cho Diệm biết”. Cùng ngày, thư của Bộ Ngoại giao Mỹ do ngoại trưởng George Ball ký gởi đại sứ Cabot Lodge: “nước Mỹ không dung dưỡng vai trò đầy thế lực của ông Nhu và bà vợ của ông (Trần Lệ Xuân) lâu hơn nữa” - đồng thời xác định: “ủng hộ ông (Cabot Lodge) đến cùng trong các hành động của ông nhằm đạt các mục tiêu (lật đổ Diệm)” (tr. 44).

Trước đảo chánh một hôm (30.10.1963), từ Washington, Bundy (Phụ tá tổng thống Kennedy, đặc trách An ninh quốc gia) điện trả lời Cabot Lodge, nhấn mạnh: “vì quyền lợi của nước Mỹ, cuộc đảo chánh phải thành công” (tr.12). Nếu thất bại, Toà đại sứ Mỹ và các cơ quan liên hệ khác của Mỹ sẽ mở rộng cửa đón các tướng lãnh chống chế độ Diệm vào tỵ nạn chính trị. Người Mỹ mỗi ngày chi ra 1 triệu USD (thời 1963) cho VNCH không thể để “kịch bản Sài Gòn” rơi vào tay kẻ khác…

Sau ngày 1.11.1963, bất ổn chưa từng thấy làm nghiêng ngả chính trường Sài Gòn với 6 chính phủ liên tiếp thay thế nhau cầm quyền chỉ trong vòng chưa đầy 3 năm (1963-1967) được cuốn “Lược sử lập hiến Việt Nam” của Phan Đăng Thanh - Trương Thị Hoà (NXB Tổng hợp TP. HCM 2013, tr. 119-120) nêu rõ thời hạn của từng chính phủ “lên rồi xuống” theo nhịp độ đổ quân của Mỹ vào miền Nam Việt Nam:

1. Chính phủ Nguyễn Ngọc Thơ từ 4.11.1963 đến 30.1.1964
2. Chính phủ Nguyễn Khánh từ 8.2.1964 đến 26.10.1964
3. Chính phủ Trần Văn Hương từ 31.10.1964 đến 27.1.1965
4. Chính phủ Nguyễn Xuân Oánh từ 28.1.1965 đến 16.2.1965
5. Chính phủ Phan Huy Quát từ 16.2.1965 đến 12.6.1965
6. Chính phủ Nguyễn Cao Kỳ từ 19.6.1965 đến 9.11.1967

Trong bối cảnh đó, hàng loạt các cuộc đảo chánh nổ ra. Làm rung chuyển Sài Gòn là cuộc nổi dậy ngày 19.2.1965 đánh chiếm căn cứ không quân Tân Sơn Nhất, Đài phát thanh quốc gia và nhiều cứ điểm quân sự trọng yếu trên địa bàn Sài Gòn, dẫn đến phiên toà Quân sự mặt trận tuyên án tử hình vắng mặt thiếu tướng Lâm Văn Phát và đại tá tình báo Phạm Ngọc Thảo!