Xuống bến

(hay là câu chuyện những chuyến đò xuân)

Đẹp sao giữa mùa xuân buổi trước
Khi bén hương mai én về lũ lượt
Một con đò quà bánh sang sông
Từng cặp
Và từng cặp vợ chồng
Sau mùa cưới hỏi
Đi chúc đầu năm
            bà con quê ngoại
Rộn ràng nón dứa khăn thao
Nón ngậm nửa vành đuôi tóc nắng xao
Khăn quàng cổ hờ bâu áo trắng
Chuyến đò nhẹ như chiếc hài xinh xắn
Ngập màu hồng dợn đỏ mặt sông
Hương cốm bay vòng thắt chặt lưng ong.
Sông rẽ quạt
            xoè ra sau lái
Những tràng cười
            xỉa tiền trên nước chảy
Và con sào
            bỗng cất bút đề thơ
Trên lụa trời xanh
            mây xổ liễn đôi tờ
Đò chầm chậm tưởng không bao giờ cập bến.

*

Ôi, cảnh ấy
            ngày xưa
                         chị tôi thường nhắc đến
Rất say sưa trong kỷ niệm đầu tiên
Sau những ngày dang dở tình duyên
Con đò trên tay
            thành người goá bụa
Tóc xanh vướng trong khăn tang dẫy dụa
Theo lệ hàng năm về quê ngoại bên sông.
Lạc trong đám vợ chồng
Lòng gảy nửa khúc đàn lỡ nhịp
Không dám ước mơ một đường tơ nối tiếp
Không dám trườn qua "thước ngọc khuôn vàng"
Đục
Trong
            một bước sang ngang
Mốc định mệnh ai đóng vào xương sống
Tổ kén lễ nghi bao trùm xác nhộng
Nồi ươm giết kiếp con ngài
Mỗi xuân về
            mỗi kéo thêm dài
Sợi chỉ tâm tình ai oán
Từ những năm én sầu xuân loạn
Đạn bom ngăn cách đò giang
Bên chị tôi
            nhìn về quê mẹ
Lá trúc đìu hiu
            vuốt từng mái đầu người goá trẻ
Trên sông nắng én vật vờ
Khói lửa phũ phàng đến xoá bức tranh xưa.

*

Đầu chị tôi đã chen hai thứ tóc
Côi cút tháng ngày nuôi con đi học
Vai con
            ngực mẹ ngang tầm
Hôm nay hái lộc đầu năm
Trên đường về quê ngoại
Bước giữa đường quê
            lòng ngỡ đi vào thần thoại
Dập dìu trai gái sang sông
Từng cặp
            và từng cặp vợ chồng
Môi má đỏ thêm
            sau mùa cưới hỏi
Hương cốm mùi xưa
Cuộc sống thêm trang tờ báo mới
Tiếng cười đầy đặn vang lên
Xỉa những chuỗi tiền
Trên dòng sông rẽ quạt
Có giọng quen mở đầu khúc hát
Của người thôn dưới
            hai con
            tuổi trẻ
            goá chồng
Sáng nay đeo nắng sang sông
Viếng mộ người xưa...
            bên tình duyên mới
Khúc hát ngọt như dòng suối
Cả đò tranh uống ngụm say
Chị tôi đến gần
            tay nắm bàn tay
Sóng mắt luồn trong sóng mắt
Trên môi héo hắt
Nghe đang chuyển nhựa hoa đào
Đò bỗng nghiêng triền
            khúc hát không xao
Ôm chặt vai con
            trên má chị tôi long lanh giọt lệ.
Chuyến đò cũ
            đã thành mơ
                         hằng năm chị kể
Đẹp
            không bằng
                         chuyến đò tết năm nay
Họp khám cuộc đời mở nắp
            hương bay
Trong cây đá nhạc vang lên thành tiếng
Lũ lượt với người
            mặt trời xuống bến.