Hội Lim

Nếu chỉ là người không quen biết, đến hội Lim nghe em hát, thì chẳng có chuyện gì để nói. Nghe em hát câu yêu, câu thương, câu nhớ, ừ thì yêu thì thương thì nhớ! Chuyện của ngàn đời! Người ta chỉ nghe xem em hát có hay không, có duyên không. Khốn nỗi, ở trường hợp này, nhà thơ Vũ Đình Minh lại:

... trót biết đời riêng em trắc trở
Nên hồi này xem hát chẳng vô tư

Câu cửa miệng của dân gian:

Thà rằng chẳng biết cho xong
Biết bao nhiêu lại đau lòng bấy nhiêu

Tác giả không cần cho ta biết đời riêng em trắc trở thế nào, nhưng chỉ với câu thơ cảm thông đến độ “Hát đắm say cho đứt ruột gan người”, ta đã thấy được vẻ ngoài cười nụ kia chứa chất bao nỗi khóc thầm bên trong. Bởi nỗi buồn bình thường làm sao có thể làm người nghe đứt ruột gan được! Vũ Đình Minh không nói rõ nỗi đau, lại không nói thẳng đứt ruột gan tôi mà đưa vu vơ một chữ người, hẳn phải là một nỗi éo le khác thường mà có thể tác giả không hoàn toàn là người vô can, không chỉ do tình cờ mà biết niềm đau của cô gái.

Nhưng nghệ thuật là thế, thơ là thế! Nói hết ra chưa chắc đã làm ta đau xót hơn, hãy cứ biết có một sự trắc trở bên trong, một nỗi đau bên trong mà người hát cứ như không, cứ như người đang được yêu vì, hạnh phúc!

Hát như thể cuộc đời toàn nhàn hạ
Chỉ để yêu, để nhớ, để thương thôi!

Cô gái nén nỗi riêng làm nghệ thuật như con trai gói nỗi đau do hạt sạn gây ra để làm nên viên ngọc quý cho đời. Cô đóng vai người con gái được yêu khi lòng mình tan hoang vì mối tình tuyệt vọng, việc ấy khác nào cô tự cào xé vết thương của mình!

Người làm nghệ thuật đâu chỉ khóc mướn, thương vay, họ còn nhiều phen vui gượng, khóc thầm!

Với bài thơ Hội Lim, độc giả cùng nhà thơ cảm thương một nỗi niềm:

Xin gió lạnh đừng lật nghiêng vành nón
Kẻo tôi nhìn thấy nước mắt em rơi!