Tạo ngày 21/07/2008 07:07 bởi
Vanachi Tôn Quang Phiệt (1900-1973) là nhà hoạt động chính trị, nhà nghiên cứu lịch sử Việt Nam, quê tại Võ Liệt, Thanh Chương, Nghệ An. Học Cao đẳng Sư phạm Hà Nội (cùng Đặng Thai Mai, Phạm Thiều...), lập ra Việt Nam nghĩa hoà đoàn, tham gia đấu tranh đòi thực dân Pháp thả cụ Phan Bội Châu (giữa 1925). Hội trưởng Hội phục Việt. Tham gia Hội Việt Nam cách mạng thanh niên, gia nhập Đảng Cộng sản Việt Nam.
Bị thực dân Pháp bắt, giam ở nhà tù Buôn Ma Thuột. Năm 1934, ra tù và bị quản thúc, rồi dạy học ở Vinh và Huế. Tham gia phong trào cách mạng những năm 1936-1945 và khởi nghĩa ở Huế (1945), giữ chức chủ tịch Uỷ ban Nhân dân Lâm thời thành phố Huế. Đại biểu Quốc hội các khoá I-IV, phó trưởng ban Thường vụ Quốc hội khoá I, tổng thư kí khoá III, IV.
Ông cũng nghiên cứu sử học và văn học. Tác phẩm chính: Phan Bội Châu và Phan Châu Trinh, Phan Bội Châu và một giai đoạn trong lịch sử chống Pháp, Thơ văn chữ Hán của Phan Bội Châu. Truy tặng Huân chương Hồ Chí Minh.
Thơ dịch tác giả khác