Tống Kỳ (998-1061) tự Tử Kinh, đỗ tiến sĩ, làm quan đến chức Thượng Thư bộ Công.

Một hôm Tống Kỳ đi thơ thẩn, giữa đường gặp một đoàn xe cung nữ. Tống Kỳ không lánh kịp, phải đứng nép sang bên đường. Khi xe đi qua, trong xe có một người đẹp vén rèm ngắm xem quang cảnh phố phường, nhìn thấy Tống Kỳ liền bất giác gọi lên:

- Chàng Tiểu Tống đấy ư?

Tống Kỳ kinh ngạc, vừa nhìn ra gương mặt người đẹp thì xe đã đi xa. Trở về nhà, chàng khắc khoải nhớ thương, cảm xúc làm một bài từ theo điệu "Giá cô thiên":

Hoạ cốc điêu an hiệp lộ phùng
Nhất thanh trường đoạn tú liêm trung
Thân vô thái phượng song phi dực
Tâm hữu linh tê nhất điểm thông
Kim tác ốc
Ngọc vi lung
Xa như lưu thuỷ mã như long
Lưu lang dĩ hận Bồng sơn viễn
Cánh cách Bồng sơn kỷ vạn trùng.

Trên con đường hẹp bỗng dưng gặp xe vẽ yên chạm. Một tiếng gọi từ trong rèm thêu khiến cõi lòng đứt đoạn. Thân ta không có đôi cánh bay của chim phượng rực rỡ (để bay đến bên nàng), nhưng lòng ta có điểm cảm thông của loài tê giác linh thiêng (để cảm thương với nàng).
Nơi nàng ở là nhà vàng rèm ngọc, xe ngựa đi về như nước chảy rồng bay. Chàng Lưu đã hận vì non Bồng xa xôi quá, mà nay còn cách xa non Bồng đến mấy vạn lần!

Bài từ này có những câu thơ của Lý Thương Ẩn đời Đường lồng vào:
Thân vô thái phượng song phi dực
Tâm hữu linh tê nhất điểm thông
và
Lưu lang dĩ hận Bồng sơn viễn
Cánh cách Bồng sơn kỷ vạn trùng.

Bài từ nhanh chóng trở nên nổi tiếng và chẳng bao lâu được truyền vào nơi cung cấm. Tống Chân Tông tra hỏi các cung nhân, có một người thành thật thưa rằng: hôm trước trong yến tiệc có quan Hàn lâm học sĩ (tức Tống Kỳ) dự, thấy các quan đều gọi chàng là Tiểu Tống. Khi đi trên xe ngẫu nhiên nhìn thấy, bất giác mới kêu lên đấy thôi. Tống Chân Tông bèn cho triệu Tống Kỳ vào cung và kể lại câu chuyện. Tống Kỳ vô cùng sợ hãi, nhưng Chân Tông tươi cười nhắc lại câu "Cánh cách Bồng sơn nhất vạn trùng" và nói:

- Khanh lấy câu ấy không hợp! Non Bồng tuy thế mà không xa đâu. Non Bồng ở gần đây thôi.

Rồi Tống Chân Tông đem người cung nhân ấy ban thưởng cho Tống Kỳ về làm vợ.


Vũ Ngọc Khánh
Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.