Nắng chiều đẹp có đẹp
Tiếc tài gần chạng vạng
Mặc dù gần chạng vạng,
Nắng được thì cứ nắng.
Trang trong tổng số 1 trang (1 bài trả lời)
[1]
Gửi bởi Vanachi ngày 15/11/2023 22:44
Hoàn cảnh ra đời của bài thơ “Nắng chiều”
Theo Phan An Sa trong cuốn Nắng được thì cứ nắng thì vào một buổi chiều ngày 2 tháng 10 năm 1956, Phan Khôi một mình nằm trên giường, lòng nặng trịch, mắt nhìn đăm đăm lên trần nhà, tự mình vật vã với nỗi khổ tâm chưa viết được bài báo về Vũ Trọng Phụng theo như thời gian mà nhà xuất bản Minh Đức yêu cầu. Trớ trêu thay, nỗi khổ tâm ấy không phải vì ông không đủ tài để viết mà vì chưa biết viết cách thế nào để không bị các nhà lãnh đạo văn nghệ lúc bấy giờ ghép vào tội đề cao Vũ Trọng Phụng, một nhà văn tài năng từng bị dư luận lúc bấy giờ lên án là có tư tưởng tờ-rốt-kít.
Bất thình lình, ông nhận ra những vệt nắng rọi vào phòng sao mà đẹp đến thế. Ông vùng dậy, mở toang hai cánh cửa sổ. Cái nắng thu vàng như chưa bao giờ đẹp đến thế thúc giục ông ra khỏi nhà. Ông thả bộ từng bước khoan thai dọc phố Hàng Bài, qua ngã tư Lý Thường Kiệt, ngã tư Hai Bà Trưng, qua đầu phố Hàng Khay, đến chỗ giáp với cuối phố Đinh Tiên Hoàng là tới hồ Hoàn Kiếm.
Ông ngồi lên một cái ghế ở ven hồ, mắt ngó về phía Tháp Rùa, để mặc cho gió hồ tự do mơn man lên đầu, lên tóc. Cây ba-toong phía tay phải được ông tựa xuôi theo chiều đứng của chiếc ghế. Đó là phút tĩnh tâm duy nhất mà ông bất chợt tìm thấy trong một buổi chiều cuối thu, vào lúc chỉ mỗi mình ông với mặt hồ thiêng. Ông tắm trong nắng, thở bằng nắng, nhìn bằng nắng và chính nắng làm dội lên trong ông tất cả cái quá khứ dài dặc, cái hiện tại đầy tai ương và cái tương lai ngắn ngủi ở phía trước chỉ toàn một màu đen. Trong phút giây ấy, như một thứ bản năng sống, ông vụt đứng lên khỏi ghế, tay giữ chặt lấy cây ba-toong, chống vững chãi xuống mặt đất. Ông tự chống trả những gì đang dội về trong đầu bằng những lời tự sự cứ dần dần hiện ra trong dòng suy nghĩ của ông.
Ông ngồi bên hồ cho tới khi trời tắt nắng, rồi chậm rãi bước từng bước về nhà. Đến nhà, ông ngồi vào bàn ghi lại mấy câu tự sự ấy và sắp xếp chúng thành một bài thơ, đặt tên là Nắng chiều.
Tôi đã được đọc bài thơ này ngay sau khi nó được đăng trên Giai phẩm mùa thu của Nhà Xuất bản Minh Đức vào năm 1956. Bài thơ chỉ vỏn vẹn có bốn câu, như sau:
Nắng chiềuNên hiểu bài thơ Nắng chiều như thế nào cho đúng?
Nắng chiều đẹp có đẹp,
Tiếc tài gần chạng vạng.
Mặc dù gần chạng vạng,
Nắng được thì cứ nắng.
豋樂游原Tôi phiên âm và mạo muội dịch ra tiếng Việt như sau này:
向晚意不適
驅車登古原
夕陽無限好
只是近黄昬
Đăng Lạc Du nguyênDịch thơ:
Hướng vãn ý bất thích
Khu xa đăng cổ nguyên
Tịch dương vô hạn hảo
Chỉ thị cận hoàng hôn
Chiều tới lòng rối bời,Tôi chưa được đọc bài nghiên cứu nào cho biết Lý Thương Ẩn viết Đăng Lạc Du nguyên vào thời điểm nào của cuộc đời ông, nhưng dựa vào những gì mà người đọc lĩnh hội được ở câu mở đầu bài thơ thì có thể là Lý Thương Ẩn đã viết Đăng Lạc Du nguyên vào những năm cuối của cuộc đời mình. Nếu điều này là đúng, thì lúc này Lý Thương Ẩn đang mắc kẹt giữa hai phe Ngưu Tăng Nhụ và Lý Đức Dụ đang đấu đá, tranh giành quyền lực lẫn nhau, khiến đời sống Lý Thương Ẩn rơi vào khủng hoảng, bế tắc. Và chỉ ít lâu sau ông đã qua đời ở tuổi bốn mươi lăm, trong niềm cô đơn, uất ức.
Rảo xe cổ nguyên chơi.
Trời chiều đẹp quá đẹp,
Tiếc màn đêm tới rồi.