Một lòng trợ đạo - phần 1

Nhớ xưa vùng ngát hương cau,
Nơi dinh cơ bậc sang giàu vô song.
Là ngài Tu-đạt chính trung,
Phò vua giúp nước cường hùng một phương.
Ngài thường trải rộng lòng thương,
Giúp người cô độc vất vương bụi bờ.
Lại dành riêng cảnh nên thơ,
Cho ai đau ốm nương nhờ nghỉ ngơi.
Ông còn khuyến hóa nơi nơi,
Bớt phần xa xỉ giúp đời ấm no.
Nêu gương ông phát giống mùa,
Và thường cấp vốn bán mua khắp thành.
Hết lòng săn sóc dân sinh,
Cứu người thương vật vang danh hiền tài.
Lòng ông như ngọc sáng ngời,
Tu nhân tích đức suốt đời làm gương.
Sinh con nối dõi tông đường,
Bốn chàng hiếu đễ kính thương cha già.
Đều nên thao lược tài ba,
Rõ ràng phong độ nếp nhà công khanh.
Ba trai sớm kết duyên lành
Cùng ba kiều nữ đoan trinh trong miền.
Thêu thùa khéo léo tay tiên,
Nết na dâu thảo vợ hiền tiếng thơm.
Sắc tài sóng bước keo sơn,
Như hoa hạnh phúc trong vườn lứa đôi.
Ba con lớn vẹn duyên rồi,
Riêng người con út chưa nơi hẹn hò.
Ông nhờ bạn thiết giúp cho,
Kén nơi hiền đức liệu so tơ hồng.
Bạn ông vui tính rộng lòng,
Nhận là từ đó ra công kiếm tìm.
Tìm người tài sắc chính chuyên,
Khó khăn mấy cũng chẳng phiền ngại chi.
Dù nơi xóm cúc thôn lê,
Hết qua phố trúc lại về làng mai.
Nghe đâu thục nữ anh tài,
Làm quen bằng được tới nơi xem là.
Xét từ ngôn hạnh dung hoa,
Xét từ dòng dõi nết na mọi phần.
Từ đi kể cả trăm lần,
Chưa tìm được một mỹ nhân vẹn toàn.
Nghĩ mình kết phượng nối loan,
Thâm giao bạn đã một lòng cậy trông.
Vậy nên ta phải hết lòng,
Tìm sao bằng được đóa hồng thiên hương.
Vó lừa đủng đỉnh dặm sương,
Chòm râu lấm tấm bụi vương ngả màu.
Chiều kia đến một nương dâu,
Vượt dòng suối bạc qua cầu tre lam.
Chợt ông nhận thấy có nàng
Nghiêng mình giặt lụa dưới hàng liễu tơ.
Suối chiều lãng đãng khói mờ,
Ráng hồng theo gió cũng hờ hững bay.
Thấy ông thiếu nữ ngừng tay
Nhìn lên. Ông tưởng cõi này thêm hoa
Bóng nàng biêng biếc sương pha,
Tóc nàng như thể mây qua bồng bềnh.
10.700.  Mặt nàng như ửng nụ xuân,
Môi tươi khoé lý, tay ngần búp lan.
Thấy già đứng ngựa cầu lam,
Nàng thưa: “cụ ở đâu sang vùng này?
Chắc là cụ kiếm ai đây,
Sơn thôn khuất lạc đường mây còn tìm?”
Lão đùa “ta đi kiếm chim,
Chim bay ta biết hỏi tìm nơi mô!
Vó lừa rong ruổi sớm trưa,
Biết đâu chim đó chẳng qua cõi này.
Loài chim hót giọng ngất ngây,
Một lần nghe, mãi bao ngày khôn quên.
Loài chim tuy chẳng biết tên,
Thoáng nghe tiếng hót mà phiền não tan.
Bây giờ sông Bắc đồi Nam,
Lòng già đã quyết tìm đàn chim kia.
Chẳng hay con đã từng nghe
Tiếng chim nào mát như che lòng người?”
Nàng thưa “tăm cá chim trời,
Sớm vui đồng cỏ chiều rời non hoa.
Vị gì một tiếng thiết tha,
Tỉnh mê cũng ở lòng ta chẳng ngoài.
Cháu xin cụ chớ u hoài,
Dù cho tìm khắp trần ai thấy gì.
Nếu tìm chân tướng tham si,
Nếu tìm đạo lý từ bi giúp đời,
Còn hơn đuổi bóng chim trời,
Cưu mang ảo giác tuyệt vời tiếng ca.”
Lời nàng như tỉnh lòng già,
Nghe xong đã biết ngọc hoa rõ ràng.
Ngờ đâu giữa chốn sơn trang,
Tình cờ lại gặp kho tàng minh châu.
Lão vờ than: “chốn nương dâu,
Đêm nay biết trú nhờ đâu tạm thời?”
Nàng thưa “vậy cháu xin mời,
Nếu cụ chẳng nệ những nơi nghèo nàn.”
Bước chân thoăn thoắt dẫn đàng,
Qua cồn dâu đẫm mây vàng chiều hôm.
Đưa về ven núi sơn thôn,
Vách mây lờ lững, lau cồn lô xô.
Chim thưa tiếng rụng mơ hồ,
Dẫn vào dưới mái cỏ bồ đơn sơ.
Cha nàng mái tóc như tơ,
Dưới hoa bày dở ván cờ tiêu dao.
Đôi bên tương kính mừng chào,
Cũng người cốt cách thanh cao khác thường.
Hỏi ra, xưa ở phố phường,
Khinh đời lắm chuyện nhiễu nhương bỏ về.
An bần lạc đạo chốn quê,
Thong dong ngày tháng đề huề gió trăng.
Ở đây khoảng đã mười năm,
Với nàng gái út Ngọc Hằng đó thôi.
Tháng ngày thanh thản yên vui,
Dạy con giữ lấy đức người hiền lương.
Ngọc Hằng đã nổi tiếng ngoan,
Hầu cha, săn sóc ruộng vườn sớm hôm.
Càng nghe được rõ ngọn nguồn,
Khách càng thêm quý mến hơn nhiều phần.
Ở thêm vài buổi làm thân,
Trước sau đẹp ý xa gần mới thưa.
Thấy nơi xứng hợp duyên tơ,
Lão ông nghe cũng mừng cho con mình.
Thế là khách trở lại kinh,
Tháng sau xe ngựa linh đình dẫn sang.
Lễ nghi trang trọng cưới nàng,
Giữa nơi hoa cỏ sơn trang hẹn hò.
Rước dâu về đến thành đô,
Hoa tung lối ngõ mơ hồ nhã ca.
Ngọc Hằng từ kiệu bước ra,
Tưởng chừng ở chốn cung nga lạc về.
Một đôi ngọc sánh hoa kề,
Hai người đi dưới ngõ lê trắng ngời.
Tóc huyền theo gió buông lơi,
Sợ hoa thẹn dáng, ngại trời e hương.
Thế rồi chắp cánh uyên ương,
Vườn xuân mở cõi thiên đường trăm hoa.
Từ thêm dâu quý về nhà,
Ông Tu-đạt lại càng là thi ân.
Mở kho lớn, tặng chúng dân,
Tạ ơn trời đất ban phần cao sang.
Ngọc Hằng những lúc rảnh rang,
Thường dạy người dưới khâu đan thêu thùa.
Một chiều, ông dạo vườn hoa,
Tiếng đâu ấm ngọt nghe qua lạnh mình.
Con dâu đang giảng lẽ kinh,
Lời như gột sạch vô minh cát lầm.
Ghé qua thấy cạnh đỉnh trầm,
Hằng đang dạy bảo hàng trăm thị tỳ.
Nào là cách diệt tham si,
Nào là bình đẳng từ bi lẽ mầu.
Nghe toàn nghĩa lý cao sâu,

(Mời xem tiếp ở phần 2)