Áo rách lòng vàng

Một đêm Phật chiếu quang minh,
Nghìn trùng mây kết thủy tinh điện đài.
Hiện chân tướng khắp muôn loài,
Trong hồ sen trắng cõi ngoài vô biên.
Nước hồ là cõi đại thiên,
Chúng sinh hiện đóa bạch liên trùng trùng.
Đóa thì vươn ngát hư không,
Đóa thì vừa kết nụ bông đáy hồ.
Gần đài Phật ngự ven bờ,
Có bông sen nọ tới giờ mở khai.
Phật cười nâng một ngón tay,
Hóa thành gió nhẹ mở đài nhụy hương.
Sớm mai vào lúc tinh sương,
Phật mang bình ngọc y hường nghiêm trang.
Theo sau là ông A-nan,
Lòng hoa khói ngút sương tan đầu cành.
Xa xa cổng Xá-vệ thành,
Mây hồng man mác, đá xanh mấy bờ.
Cánh chim trắng dệt dòng thơ,
Lề đường cỏ biếc biếc tơ hữu tình.
Bước chân tịch mặc kinh hành,
Dấu in lối cát nét tranh tuyệt vời.
Cổng thành vừa bước tới nơi,
Phật dừng chân trước một người gánh phân.
Nhớp nhơ rách rưới muôn phần,
Là Ni-đề kẻ hạ nhân vốn dòng.
Sớm ngày vất vả long đong,
Nghề quen làm mướn đổ thùng đã lâu.
Thấy người khác, dám nhìn đâu,
Biết mình như kiếp ngựa trâu đọa đày.
Giờ nhác thấy Phật tránh ngay,
Gánh sang lối khác bên này ngõ ra.
Nhưng lại vẫn gặp Phật-đà,
Chắn ngang, môi nở nụ hoa đại từ.
Anh ta dừng bước ngẩn ngơ,
Phật rằng: “ngươi muốn vượt bờ mê chăng,
Xuất gia nhập chúng tu hành,
Nương theo ánh đạo trọn lành trí bi.”
Ni-đề phục giữa lối đi:
”Dòng con hạ tiện được gì mà mong!
Chư Tăng quý tựa vàng ròng,
Chí như rồng phượng ngoài vòng trần lao.
Đạo ngài sánh với trời cao,
Thân hèn đâu dám dự vào chúng Tăng.”
Thế tôn nâng dậy, bảo rằng:
7.450. ”Đạo ta như nước chảy băng nhơ phiền.
Đạo ta như lửa cung tiên,
Đốt tan mê muội muôn nghìn sạch băng.
Đạo như đại nhật sao trăng,
Sáng soi muôn loại mười phương làu làu.
Đạo như muôn cửa sâu mầu,
Khuôn vàng cao rộng sang giàu kể chi.
Trí hiền cao đến ngu si,
Ác gian cho đến từ bi cũng là.
Một tâm vượt khỏi ái hà,
Bụi trần vô lượng hóa ra Niết-bàn.”
Phật truyền hiền giả A-nan,
Dắt Ni-đề xuống bến giang tắm mình.
Sau khi hóa độ trong thành,
Ngài về tinh xá Kỳ-hoàn nghỉ ngơi.
Gọi Ni-đề đến bên Người,
Giảng cho Tứ đế, giới trai tẩy phiền.
Nghe xong ông chứng ngộ liền,
Trở thành La-hán tự nhiên phép mầu.
Tam minh soi tỏ trước sau,
Trăm thành quách mộng vút mau cánh thần.
Chuyện Phật độ kẻ gánh phân,
Tin lan đến khắp chúng dân nội thành.
Người cho như một điềm lành,
Người rằng ô uế đạo thanh tịnh này.
Xôn xao ải Bắc thành Tây,
Vua nghe tin cũng tìm ngay đến rừng.
Quyết xin Phật chớ bao dung,
Kẻ kia ô uế bần cùng khó coi.
Tới nơi vua gặp một người,
Đang ngồi vá áo mỉm cười an nhiên.
Dưới thềm chợt hiện chư tiên,
Đào, hoa, hương, nhạc dâng lên cúng dường.
Ngừng xe, vua xuống bên đường,
Chắp tay hỏi: “Đức Thế tôn có nhà?
Kính nhờ La-hán bạch qua,
Rằng con có chuyện xin thưa cùng Người.”
Sư liền bay bổng lên trời,
Mây thành hoa báu rạng ngời hào quang.
Vào trong tinh xá Kỳ-hoàn,
Bạch Phật: “có đức vua sang hầu Ngài.”
Như Lai bảo trở ra mời,
Ni-đề lại hóa mây trời bay cao.
Vua đang nghỉ dưới cội đào,
Thấy sư, vách đá xuyên vào hư không.
Rõ ràng sáu phép thần thông,
Khiến vua cung kính tỏ lòng sợ oai.
Theo vào đến chỗ Như Lai,
Vội quỳ xuống dưới chân Ngài tỏ thưa:
”Thực con chưa gặp bao giờ,
7.500. Thần thông qua lại đá bờ như nay.
Phép mầu hiện hóa mây bay,
Xin cho biết thánh Tăng này là ai.”
Phật ung dung: “Chính là người
Khiến vua vội tới, sắp lời khuyên ta.”
Vua Ba-tư-nặc sững sờ,
Ngờ đâu hạ tiện tu mà thành công.
Dự hàng La-hán thần thông,
Mà ta xưa đã nuôi lòng rẻ khinh.
Nghĩ thôi hối hận tội mình.
Thế Tôn vẫy lại, thân tình bảo ban:
”Xem trong hư huyễn thế gian,
Tôn ti, giá trị, hèn sang cũng là
Cõi tù ngục nhốt người ta,
Dựng nên giả ngã một tòa vọng mê.
Đắm tham mãi mãi đi về,
Chơi vơi cuộn giữa bốn bề lệ sông.
Sinh ra ngã, pháp đôi vòng,
So đo, trá ngụy, một lòng hơn thua.
Cõi trần từ thuở xa xưa,
Mãi đem giả tướng tự lừa dối nhau.
Chân tâm một thể nhiệm mầu,
Như hương sen tỏa trước sau cũng đồng.
Cho nên hôm tới cửa Đông,
Là ta có ý gặp ông Ni-đề.
Biết cơ duyên tới, đón về
Khuyến tu rực rỡ Bồ-đề tự tâm.
Cầu đạo lớn, vượt mê lầm,
Trong bao nhiêu kiếp dễ tầm thấy đâu.
Hiển chân tánh giữa tham sầu,
Dù là một sớm tâm mầu bừng soi.
Cũng cùng tánh trí tột vời,
Cũng cùng máu chảy trong người như ai.
Tâm kia chẳng có trong ngoài,
Ngộ mê chẳng có riêng loài thấp cao.”
Vua nghe thức tỉnh chiêm bao,
Nguyện lòng chẳng nệ ai nào hơn ai.
Đem về một tánh Như Lai,
Từ bi trải đến muôn loài chúng sinh.
Gột lòng kiêu hãnh vô minh,
Cúi đầu sám hối, về thành an nhiên.
Quyết lòng hóa chuyển nhân duyên,
Phá tan định thức lưu truyền xưa nay.
Tương duyên kết hợp nên người,
Thiên đường dựng ở cõi đời đâu xa.
Khiến cho nước nước nhà nhà,
Ấm no hiền đức thuận hòa an vui.
Ác gian cũng tự lòng người,
Thiện nhân cũng tự cuộc đời hóa sinh.
Trên đài Phật phóng quang minh,
7.550. Mười phương pháp giới hiện hình ao sen.
Một bông sen chợt nổi lên,
Như vành xe lớn vươn trên nền trời.
Cánh hoa năm sắc diệu vời,
Hào quang năm sắc tỏ ngời mười phương.
Là điềm vua Chuyển luân vương
Hiện lên phát nguyện kim cương cứu đời.
Khiến cho khắp dưới vòm trời
Thương yêu thắm thiết tình người thơm hoa.
A-nan tiến lại bên tòa:
”Bạch Thầy, chắc có duyên xưa lạ lùng?
Ni-đề nay hiển thần thông,
Vua Ba-tư-nặc mở lòng đại bi.”
Phật cho hay kiếp xưa kia,
Đức Ca-diếp chuyển Bồ-đề trần gian.
Đêm ngày mõ tụng kinh vang,
Tiếng âm định lực phục hàng nghiệp ma.
Ngày kia ở chốn Lam-già.
Chúng Tăng y giới Phật-đà tịnh tu.
Có thầy thượng tọa trụ trì,
Thông minh kiêu ngạo, sân si còn đầy.
Ỷ mình đã ở bậc thầy,
Bắt một ông đạo ngày ngày đổ phân.
Ông này chứng Tu-đà-hoàn,
Mà Tăng chúng ở Già-lam hay nào.
Thầy kia tự ngã tự cao,
Nên nhiều kiếp bị đọa vào bần dân.
Kiếm ăn bằng cách đổ phân,
Song nhờ kiếp trước gieo nhân tu hành.
Nên hôm Phật tới cổng thành,
Đón người vốn tích duyên lành xa xưa.
Như hoa sen đã đến giờ,
Tỏa hương thanh tịnh trên bờ nghiêm trang.
Giúp cho dứt cõi đoạn tràng,
Cánh linh điểu thoắt vượt ngang khỏi miền.
Ni-đề xưa lại có nguyền,
Mai sau thành đạo như viền trăng soi.
Cho người người khắp chốn nơi,
Gặp bậc Đại giác chuyển đời nhân duyên.
Khiến trần hồng với thiên tiên
Cũng là một cảnh đôi miền khác chi.
Cát sông cũng tỉnh tham si,
Mười phương hiện cõi lưu ly Phật-đà.
Nguyện kia chuyển cõi Ta-bà,
Khác chi một đóa liên hoa diệu vời.”
Thuyết xong cuộn áo giáng trời,
Con chim hát núi âm rơi dưới cành.
Tiếng chim như rụng thiên thanh,
Hàng hàng Tăng lữ kinh hành bên hoa.
Áo vàng thấp thoáng chiều pha,
7.600. Bước im như suối mù sa núi nào.
A-nan đứng dưới cội đào,
Hiu hiu gió cuộn thì thào nội cây.
Chân trời, chim lẫn ngàn mây,
Cùng nhau thấp thoáng họp bầy về Nam.